پس گرفتن ملک بخشیده شده
آیا امکان پس گرفتن ملک بخشیده شده وجود دارد؟ هدیه
بله، در برخی موارد می‌توان ملکی که به دیگری بخشیده شده (هبه شده) را پس گرفت. اما این کار به شرایط خاصی نیاز دارد و قانون برای جلوگیری از سوءاستفاده، محدودیت‌هایی برای این امر در نظر گرفته است. پس گرفتن ملک بخشیده شده معمولاً در قالب درخواست “رجوع از هبه” انجام میشود و شرایط خاصی دارد که باید رعایت شود. هبه
مفهوم هبه چیست
برابر با ماده ۷۹۵ قانون مدنی: هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک می‌کند، تملیک‌کننده واهب، طرف دیگر را متهب ، مالی را که مورد هبه است عین موهوبه می‌گویند. این انتقال می‌تواند دائمی باشد، اما در برخی موارد امکان رجوع از هبه و پس گرفتن مال وجود دارد. به عبارت دیگر، فردی که ملک خود را به دیگری هبه کرده، می‌تواند در برخی شرایط خاص از این بخشش صرف‌نظر کرده و ملک را بازپس گیرد.
شرایط لازم برای پس گرفتن ملک هبه شده
قانون برای پس گرفتن ملک هبه شده شرایطی خاص در نظر گرفته است. برای رجوع از هبه، این شرایط باید فراهم باشد:
ملک هنوز در مالکیت شخص گیرنده باشد
اگر ملک به فرد ثالث فروخته شده باشد یا در اثر تقسیم ارث به مالکیت شخص دیگری درآمده باشد، امکان بازپس‌گیری آن وجود ندارد.
هبه‌ی مشروط نباشد
اگر بخشش به شرط خاصی انجام شده و این شرط هنوز برقرار است، امکان رجوع از هبه وجود ندارد.
عدم وجود رابطه‌ی محرمیت یا قرابت خاص
اگر ملک به همسر، فرزند، پدر یا مادر هبه شده باشد، قانون اجازه بازپس‌گیری آن را نمی‌دهد.
وجود قرارداد کتبی برای هبه
بهتر است بخشش ملک به صورت کتبی و با سند رسمی ثبت شده باشد. در این صورت، فرایند رجوع از هبه نیز باید به‌صورت قانونی پیگیری شود.
در صورت تغییر در وضعیت ملک
اگر ملک تغییر وضعیت داده باشد یا گیرنده تغییرات اساسی در آن ایجاد کرده باشد، امکان بازپس‌گیری آن از لحاظ قانونی دشوار خواهد بود.
موانع قانونی برای پس گرفتن ملک بخشیده شده
براساس ماده ۸۰۳ قانون مدنی: بعد از قبض نیز واهب می‌تواند با بقای عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:
- در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد؛
- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد؛
- در صورتی که عین موهوبه ازملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهراً مثل این که متهب به واسطهٔ فلس محجور شود خواه اختیاراً مثل این که عین موهوبه به رهن داده شود؛
- در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.
مراحل حقوقی برای رجوع از هبه
اگر تمامی شرایط برای پس گرفتن ملک بخشیده شده وجود داشته باشد، فرد می‌تواند با کمک یک وکیل و طی مراحل قانونی اقدام کند:
- مشاوره حقوقی با وکیل: اولین گام، مشورت با وکیل متخصص است تا اطمینان حاصل شود که شرایط لازم برای رجوع از هدیه وجود دارد.
- تنظیم دادخواست رجوع از هبه: وکیل می‌تواند دادخواستی را برای دادگاه تنظیم کند که در آن دلایل قانونی رجوع از هدیه به‌طور واضح بیان شده است.
- ارائه مدارک و مستندات به دادگاه: مدارک شامل سند هبه، مدارک شناسایی طرفین و هرگونه سند مرتبط با شرایط رجوع باید به دادگاه ارائه شود.
- حضور در دادگاه و دفاع از حقوق: طرفین در دادگاه حضور یافته و به ارائه دلایل و دفاعیات خود می‌پردازند.
- صدور حکم و اجرای آن: در صورت پذیرش درخواست توسط دادگاه، حکم رجوع از هبه صادر شده و ملک به مالک اصلی بازگردانده میشود.
نکات مهم در پس گرفتن ملک بخشیده شده
- لزوم مشاوره با وکیل متخصص: رجوع از هدیه ، به دلیل پیچیدگی‌های حقوقی، نیاز به تخصص و مشاوره حقوقی دارد.
- در نظر داشتن موانع قانونی: پیش از اقدام، بهتر است تمامی موانع و محدودیت‌ها بررسی شود تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
- ثبت کتبی و قانونی قرارداد هبه: اگر هدیه به‌صورت قانونی ثبت نشده باشد، امکان رجوع نیز دشوارتر میشود.
نمونه دادخواست پس گرفتن هبه
در زیر نمونه دادخواست پس گرفتن هبه آورده شده است. این دادخواست باید به دقت و با توجه به شرایط خاص هر پرونده تنظیم شود و توصیه میشود قبل از ارسال، با یک وکیل متخصص مشورت کنید.
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی
با سلام؛
اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان]، به موجب این دادخواست تقاضای پس گرفتن هدیه ای را که در تاریخ [تاریخ هبه] به خوانده، آقای/خانم [نام خوانده] تقدیم شده است، دارم. هبه‌نامه مذکور مربوط به [مشخصات دقیق مال یا اموالی که هبه شده است، مانند ملک، خودرو، و …] بوده که بدون دریافت هیچ‌گونه عوض و صرفاً به صورت بخشش به خوانده منتقل گردیده است.
با توجه به اینکه شرایط قانونی برای پس گرفتن هدیه فراهم آمده است و خواهان نیز قصد فسخ و بازپس‌گیری هدیه را دارد، از دادگاه محترم تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر بازگشت مال مذکور به اینجانب را دارم.
دلایل و مستندات:
- ۱. سند رسمی هبه در تاریخ [تاریخ هبه]
- ۲. شهادت شهود مبنی بر قصد خواهان برای بازپس‌گیری هبه
- ۳. سایر مدارک و مستندات که در جلسه دادگاه ارائه خواهد شد.
خواسته:
صدور حکم مبنی بر پس گرفتن هبه و بازگشت اموال مذکور به اینجانب، طبق مقررات قانونی و مفاد ماده ۸۰۶ قانون مدنی.
با احترام،
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضا]
نمونه رای رجوع از هبه
رای دادگاه
درخصوص دادخواست خانم ش. الف.ک. با وکالت خانم الف. ز. به طرفیت آقای ح. ع. به خواسته استرداد جهیزیه مطابق لیست سیاهه منضم به دادخواست دادگاه با عنایت به محتویات پرونده و دفاعیات خوانده و ملاحظه رسید عادی تقدیمی توسط خوانده موضوع برگ40 پرونده با این توضیح که خوانده مدعی شده اقدام مندرج در سیاهه جهیزیه به استثناء چهارقلم از آنها که عبارتند از: (1-سرویس چوب ، (2-یخچال، (3-تلویزیون، (4-یک تخته
فرش و برابر فاکتورهای تقدیمی و مستند به اظهارات گواهان در جلسه دادگاه متعلق به زوج است و الباقی متعلق به زوجه است ملاحظه میشود وکیل محترم خواهان در جلسه مورخه1393/11/27 اظهار داشته حتی اگر چهار قلم مذکور متعلق به خوانده می باشد به ایشان هبه کرده است و خوانده بایستی دادخواست رجوع از هبه تسلیم دادگاه نماید.دادگاه با نظر به محتویات پرونده و اقاریر خوانده نسبت به الباقی جهیزیه (بدون لحاظ چهارقلم) و
دفاعیات موجه وی مبنی بر اینکه چهار قلم برابر رسم متعارف بعنوان هدیه در کنار مهریه و طبق رسیدی که موجود است تحویل خانواده زوجه نموده و در ردیف اقلام جهیزیه قرار گرفته است و حال که وی قصد استرداد جهیزیه را دارد حاضر نیست اقلام هبه شده توسط زوجه برده شود و بر خلاف نظر وکیل محترم خواهان در این پرونده که در مقام دفاع خوانده مدعی چهار قلم یاد شده می باشد نیاز به تسلیم دادخواست مستقل جهت رجوع از هبه
نمی باشد و چون تعلق آنها به خوانده نزد دادگاه احراز گردیده است لذا مستند به ماده 595 قانون ایین دادرسی و مواد 635،640،645و803 قانون مدنی و خوانده را محکوم به استرداد و تحویل جهیزیه به استثناء چهار قلم مندرج در سطور قبل(سرویس چوب،یخچال دوقلو ،تلویزیون و فرش 12متری) بانضمام خسارات دادرسی اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل در حدود تعرفه قانونی در حق خواهان محکوم می نماید.رای صادره حضوری وظرف 20روز پس از ابلاغ نزد محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران قابل تجدیدنظرخواهی است.
دادرس شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی کهریزک – رحمانی
وکیل رجوع از هبه
وکیل متخصص در رجوع از هبه می‌تواند به موکل کمک کند تا در صورت وجود شرایط قانونی، مال هبه‌شده را پس بگیرد. رجوع از هدیه یا بازپس‌گیری هدیه نیازمند پیگیری حقوقی و مستندات قوی است، زیرا هدیه به‌طور معمول یک عمل حقوقی نهایی محسوب میشود و بازگشت آن تنها در شرایط خاصی امکان‌پذیر است.
وظایف وکیل در پرونده‌های رجوع از هبه
- بررسی شرایط هبه: وکیل ابتدا شرایط هدیه را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که امکان رجوع از آن وجود دارد. برخی از شرایط مانند هدیه به اقارب نزدیک (پدر، مادر، فرزندان) و مصرف یا از بین رفتن مال هدیه شده مانع از رجوع می‌شوند.
- تنظیم و ارائه دادخواست: وکیل دادخواستی دقیق و حقوقی تنظیم می‌کند که شامل مشخصات طرفین، دلایل قانونی برای رجوع و شواهد مربوط به مالکیت و هدیه است.
- جمع‌آوری مدارک و شواهد: وکیل با جمع‌آوری مدارک، مانند اسناد هدیه و گواهی شاهدان، مدارک لازم را برای اثبات مالکیت و امکان بازگرداندن هبه به دادگاه ارائه می‌دهد.
- پیگیری مراحل دادگاه: وکیل با حضور در جلسات دادگاه و دفاع از حقوق موکل، تلاش می‌کند که دادگاه را متقاعد کند که هبه تحت شرایط قابل‌رجوع انجام شده و باید بازگردانده شود.
- اجرای حکم دادگاه: در صورت صدور حکم به نفع واهب، وکیل می‌تواند با اقدامات اجرایی لازم، بازگرداندن مال هبه شده را پیگیری کند.
شرایطی که وکیل برای رجوع از هبه باید بررسی کند
- عدم وجود شرایط برگشت‌ناپذیر: مثلاً هدیه به اقارب نزدیک نبوده باشد.
- باقی‌بودن عین مال هبه‌شده: مال هدیه شده از بین نرفته و همچنان در اختیار موهوب‌له باشد.
مشاوره با وکیل متخصص می‌تواند روند بازگرداندن هدیه را تسهیل و شانس موفقیت را افزایش دهد، زیرا وی با قوانین مربوط به هدیه و موارد قانونی بازگرداندن آن آشنا است.
نتیجه‌گیری
پس گرفتن ملک بخشیده شده یا همان رجوع از هبه، تنها در شرایط خاصی ممکن است و به مراحل قانونی نیاز دارد. با مشاوره با وکیل و رعایت تمامی مراحل قانونی، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که حقوق خود را به‌درستی دنبال کرده‌اید و از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری میشود.
بدون دیدگاه