ورود به عنف یکی از مفاهیم مهم در حقوق کیفری ایران است که با تعدی به حریم خصوصی دیگران و استفاده از زور یا تهدید برای ورود به اماکن خصوصی یا عمومی تعریف می‌شود.
در این مقاله، با بررسی ابعاد مختلف این جرم، به شما کمک می‌کنیم تا با نکات مهم لایحه دفاعیه ورود به عنف آشنا شوید.
ورود به عنف چیست؟
ورود به عنف به معنی ورود غیرقانونی به مکان متعلق به دیگری (اعم از منزل، مغازه، انبار، ملک مشاع و…) با استفاده از تهدید، زور، شکستن در یا هر گونه مقاومت در برابر مالک یا متصرف قانونی است.
بر اساس ماده ۶۹۴ قانون مجازات اسلامی:
«هرگاه کسی در شب یا روز به عنف یا تهدید یا با شکست حرز وارد منزل یا مسکن یا هر مکان مسکونی متعلق به دیگری شود، به مجازات شش ماه تا سه سال حبس محکوم می‌شود.»
نکات تفسیری ماده ۶۹۴ قانون مجازات اسلامی
عنصر مادی جرم، ورود به منزل دیگران با عنف یا تهدید است.
اگر ورود ابتدا بدون اجبار باشد، اما پس از آن برای تصرف از زور استفاده شود، مشمول این ماده نیست.
ورود مالک به ملک غصبی خود نیز جرم محسوب نمی‌شود، اما اگر ملک به‌طور قانونی در تصرف مستأجر باشد، ورود خشونت‌آمیز موجر جرم است.
از نظر عنصر معنوی، علم و عمد در رفتار کافی است و نیازی به سوءنیت خاص نیست.
در صورت نبود قصد هتک حرمت منزل، مانند ورود برای نجات فردی، جرم محقق نمی‌شود.
ورود به عنف مغازه
در صورتی که فردی بدون اجازه و با اعمال زور وارد یک مغازه یا محل کسب شود، مشمول عنوان ورود به عنـف است.
حتی اگر مالک حضور نداشته باشد، ورود به مغازه در صورتی‌که با شکستن قفل یا مقاومت فروشنده یا متصدی همراه باشد، جرم محسوب می‌شود.
در پرونده‌های مربوط به اختلافات تجاری، گاهی یکی از شرکا یا کارکنان سابق اقدام به ورود غیرمجاز به مغازه می‌کند که در این صورت می‌توان با تنظیم شکوائیه ورود به عنف اقدام قانونی نمود.
ورود به عنف داماد
در صورتی‌که داماد بدون رضایت خانواده همسر و با اعمال زور وارد منزل آنان شود، مشمول بزه ورود به عنـف موضوع ماده ۶۹۴ قانون مجازات اسلامی خواهد بود؛
مگر اینکه وی ساکن آن منزل بوده یا ورودش به‌موجب حق قانونی باشد.
ورود به عنف چه حکمی دارد؟
طبق ماده ۶۹۴ قانون مجازات اسلامی، حکم ورود به عنـف بسته به شرایط پرونده متفاوت است:
- حبس از ۶ ماه تا ۳ سال
- اگر ورود در شب و همراه با سلاح باشد، می‌تواند مشمول تشدید مجازات شود.
ورود به عنف با چاقو
اگر فردی برای ورود به منزل دیگری از چاقو استفاده کند، رفتار او مصداق روشن تهدید یا عنف است و تحت شمول ماده ۶۹۴ قانون مجازات اسلامی قرار می‌گیرد.
در این موارد، حتی بدون استفاده فیزیکی از چاقو، صرف نشان دادن آن برای ترساندن کافی است تا بزه تحقق یابد.
ورود به عنف و درگیری
در بسیاری از پرونده‌ها، ورود به عنـف با درگیری فیزیکی همراه می‌شود.
در این موارد، ممکن است علاوه بر ورود به عنـف، اتهام ضرب و جرح عمدی نیز مطرح شود.
در لایحه دفاعیه، باید به‌صورت دقیق توضیح داده شود که درگیری چگونه رخ داده و آیا متهم از خود دفاع کرده یا خیر.
تخریب هنگام ورود به عنف
تخریب اموال در جریان ورود به منزل با عنـف، چنانچه صرفاً مقدمه تحقق جرم ورود باشد، مجازات مستقل نخواهد داشت.
در این حالت، تخریب در حکم مقدمه جرم اصلی تلقی شده و در مجازات تأثیر جداگانه‌ای ندارد.
مگر آن‌که تخریب، عمدی و خارج از ضرورت ورود بوده و واجد قصد مستقل باشد که در این‌صورت قابل تعقیب جداگانه است.
همچنین ورود به عنـف، مقدمه بزه سرقت مقرون به آزار بوده و فاقد مجازات مستقل است.
ورود به عنف در ملک مشاع
یکی از پرسش‌های رایج این است که آیا ورود شریک به ملک مشاع بدون رضایت سایر شرکا نیز ورود به عنـف محسوب می‌شود؟
پاسخ: خیر، صرف ورود شریک به ملک مشاع ورود به عنف نیست، مگر اینکه همراه با زور یا تهدید علیه شریک دیگر باشد.
رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور نیز تأکید دارد که ورود شریک به ملک مشاع بدون عنـف یا تهدید، جرم نیست.
همچنین شعبه ۴۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران اعلام کرده است: در صورتی‌که در ملک مشاع بدون رضایت رسمی همه ورثه دیوارکشی شود، ورود یکی از شرکا به بخش دیگر ملک، بزه ورود به عنـف محسوب نمی‌شود.
اثبات ورود به عنف بدون شاهد
اثبات ورود به عنـف بدون شاهد امکان‌پذیر است، اما نیاز به ادله قوی مانند:
- گزارش مأمور پلیس
- فیلم دوربین مداربسته
- شهادت غیرمستقیم (شهود شنیداری یا اثر جرم)
- اظهارات شاکی همراه با قرائن و امارات
در لایحه دفاعیه باید نشان داد که یا ورود با رضایت بوده یا عنف و تهدیدی صورت نگرفته است.
جزای نقدی ورود به عنف
در قانون، مجازات اصلی ورود به عنـف حبس است، اما در صورت اعمال تخفیف مجازات یا تبدیل مجازات تعزیری، ممکن است قاضی مجازات را به جزای نقدی بدل از حبس تبدیل کند.
میزان جزای نقدی بستگی به:
- سابقه کیفری متهم
- شدت زور یا تهدید
- مصالحه با شاکی
دارد و معمولاً توسط دادگاه تعیین می‌شود.
آیا ورود به عنف قابل گذشت است؟
ورود به عنـف از جرایم غیرقابل گذشت محسوب می‌شود. یعنی حتی در صورت رضایت شاکی، رسیدگی قضایی ادامه می‌یابد. اما در مرحله صدور حکم، رضایت شاکی می‌تواند باعث تخفیف یا تعلیق مجازات شود.
دفاع از اتهام ورود به عنف
برای دفاع از اتهام ورود به عنـف، می‌توان به مواردی مانند رضایت قبلی مالک، نبود عنصر عنف یا تهدید، مالکیت یا شریک بودن در ملک، یا وجود ضرورت‌هایی مانند نجات جان استناد کرد.
همچنین اثبات فقدان سوءنیت می‌تواند مانع تحقق جرم شود. مدارک و شهادت شهود در تقویت دفاع بسیار مؤثرند.
اگر تمایل دارید، آقای رسول خیابانی ـ وکیل باسابقه در دعاوی کیفری ـ می‌تواند نمونه لایحه دفاعیه ورود به عنف را برای شما تنظیم کند. کافی است
سخن پایانی
ورود به عنـف یکی از جرایم شایع در حوزه اختلافات ملکی و خانوادگی است که اگر به درستی دفاع حقوقی و کیفری صورت نگیرد، می‌تواند منجر به محکومیت حبس شود.
اگر به ناحق متهم به این جرم شده‌اید، استفاده از یک نمونه لایحه دفاعیه مستند به قانون و همراه با دلایل کافی می‌تواند از حقوق شما در دادگاه دفاع کند.
پرسش های متداول
ورود به عنـف چیست؟
ورود غیرقانونی به مکان دیگری با زور یا تهدید، مانند شکستن در یا مقاومت علیه متصرف قانونی.
آیا ورود شریک به ملک مشاع بدون رضایت، ورود به عنـف است؟
خیر، مگر اینکه با زور یا تهدید علیه شریک دیگر همراه باشد.
آیا ورود به عنـف بدون شاهد قابل اثبات است؟
بله، با دلایلی مانند گزارش پلیس، دوربین مداربسته، یا قرائن و اظهارات شاکی
آیا رضایت شاکی باعث از بین رفتن جرم ورود به عنـف می‌شود؟
خیر، جرم غیرقابل گذشت است اما رضایت می‌تواند باعث تخفیف مجازات شود.
دیدگاه شما