اعتراض به جرم توهین
توهین یکی از جرایمی است که میتواند باعث ایجاد مسئولیت کیفری شود. در بسیاری از موارد، افرادی که به این جرم متهم میشوند، به دنبال راههایی برای اعتراض به حکم توهین هستند. در این مقاله، شرایط و مراحل اعتراض به جرم توهین را بررسی میکنیم تا متهمان بتوانند از حقوق قانونی خود دفاع کنند.
مفهوم توهین
توهین عبارت است از بهکار بردن الفاظ، عبارات یا انجام رفتاری که موجب تحقیر، اهانت یا خدشهدار شدن حیثیت و شخصیت فردی دیگر شود.
عناصر جرم توهین
عناصر حکم توهین را میتوان به چهار بخش اصلی تقسیم کرد:
- رفتار مرتکب (عنصر مادی) – شامل الفاظ، عبارات یا افعالی است که به نحوی باعث اهانت و تحقیر فرد شود.
- قصد مجرمانه (عنصر معنوی) – مرتکب باید قصد توهین و تحقیر فرد را داشته باشد، هرچند لازم نیست قصد ضرر رساندن وجود داشته باشد.
- وجود مخاطب معین (عنصر موضوعی) – توهین باید متوجه فردی مشخص باشد و نقض حرمت او را در پی داشته باشد.
- عدم شمول عنوان مجرمانه خاص – عمل انجامشده نباید در دستهبندی جرایم خاص دیگری مانند افترا، قذف یا تهدید قرار گیرد.
عدم نیاز به اثبات سوءنیت در توهین
در حکم توهین، صرف وقوع عنصر مادی (یعنی گفتار، نوشتار یا رفتار توهینآمیز) برای تحقق جرم کافی است و نیازی به اثبات سوءنیت خاص وجود ندارد.
به عبارتی، قصد مجرمانه مفروض است و ماهیت خود عمل تـوهینآمیز، نشاندهنده قصد مرتکب محسوب میشود. بنابراین، اثبات انگیزه یا نیت خاصی فراتر از انجام فعل تـوهینآمیز ضرورتی ندارد و صرف تحقق عمل تـوهین، برای انتساب جرم کافی خواهد بود.
توهین و مجازات قانونی آن
بر اساس ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی، تـوهین به افراد با الفاظ رکیک، توهینآمیز یا تحقیرآمیز جرم محسوب شده و مجازات آن جزای نقدی درجه شش است. شایان ذکراست، اگر تـوهین به مقامات دولتی یا مقدسات باشد، مجازات شدیدتری در نظر گرفته میشود.
جزای نقدی درجه شش عبارت است بیش از ۲۰۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۸۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال
ارتکاب جرم توهین از طریق تلفنی
جرم توهین تلفنی از طریق تلفن نیز قابل تحقق است و در صورت اثبات، مرتکب تحت پیگرد قانونی قرار میگیرد. در این موارد، شهادت شهود میتواند به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا مورد استناد قرار گیرد و در صورت پذیرش توسط دادگاه، موجب حصول علم قاضی و صدور رأی گردد. همچنین، در صورتی که توهین یا تهدید از طریق پیامهای ضبطشده یا مستندات دیگر نیز قابل اثبات باشد، این موارد میتوانند به عنوان دلایل تکمیلی مورد استناد قرار گیرند.
نظریه شماره 7/1400/187 مورخ 1400/04/06 هم بر این مبنا استوار است.
توهین ار طریق ارسال پیامک
وکیل جرم توهین و افترا اظهار می دارد:
برای تحقق بزه توهین پیامکی، ایذاء شاکی یکی از شرایط اصلی است. به عبارت دیگر، ارسال پیامک باید به گونهای باشد که شاکی را اذیت، تحقیر یا هتک حرمت کند و موجب احساس تـوهین و اهانت در او شود.
در واقع، ماهیت جرم تـوهین در این است که اثر آن بر روی حیثیت و شخصیت فرد قرار دارد، بنابراین اگر پیامک ارسالی صرفاً بیان یک حقیقت یا ابراز نظر باشد و احساس تـوهین در شاکی ایجاد نکند، جرم توهین محقق نمیشود.
توهین و مزاحمت تلفنی
تـوهین از طریق ارسال پیامک و ایجاد مزاحمت تلفنی در قانون به عنوان مصداق تعدد معنوی جرم محسوب میشوند. در این حالت، چون هر دو عمل (توهین و مزاحمت تلفنی) به طور همزمان و به هدف واحدی (ایذاء و تحقیر فرد) ارتکاب مییابند، بنابراین فقط مجازات اشد (که در اینجا مجازات مزاحمت تلفنی است) اعمال میشود.
این به این معنی است که اگر فردی همزمان مرتکب توهین از طریق پیامک و مزاحمت تلفنی شود، مجازات تـوهین به طور جداگانه اعمال نمیشود و تنها مجازات مربوط به مزاحمت تلفنی که معمولاً مجازات شدیدتری دارد، اعمال خواهد شد.
جرم توهین به متوفی
توهین به متوفی در صورتی که بهگونهای باشد که از نظر عرفی موجب وهن و تحقیر ورثه او شود، طبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵، با شکایت هر یک از ورثه قابل تعقیب است.
همچنین، تبصره ۲ ماده ۳۰ قانون مطبوعات مصوب ۱۳۶۴ با اصلاحات بعدی، این موضوع را تأیید میکند.
علاوه بر این، اگر رفتار مرتکب شامل هتک عملی میت باشد، مطابق ماده ۷۲۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ بررسی میشود. اما اگر تـوهین به متوفی بهگونهای باشد که در قالب قذف قرار گیرد، بر اساس ماده ۲۴۵ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و مقررات خاص این جرم، قابل رسیدگی خواهد بود.
محل وقوع جرم توهین
محل وقوع جرم تـوهین از طریق پیامک، محلی است که پیام توسط مخاطب دریافت میشود، نه محلی که پیام از آن ارسال شده است. این اصل به این دلیل پذیرفته شده که اثر تـوهینآمیز بودن پیامک در محل دریافت تحقق پیدا میکند و مخاطب در همان مکان متوجه اهانت میشود. بنابراین، دادگاهی که در حوزه دریافت پیام قرار دارد، صالح به رسیدگی خواهد بود.
دفاع از شکایت توهین
برای موفقیت در اعتراض به حکم تـوهین، ارائه دلایل قوی ضروری است. برخی از مهمترین دلایل شامل موارد زیر است:
- عدم وجود قصد توهین – اگر متهم بتواند ثابت کند که الفاظ بهکاررفته از نظر عرفی توهینآمیز نبوده یا قصد تـوهین نداشته است.
- تحریف و برداشت نادرست از گفتهها – در صورتی که صحبتهای متهم به اشتباه تفسیر شده باشد.
- نبود ادله کافی – اگر شاکی نتواند دلایل مستندی برای اثبات توهین ارائه کند.
- مشمول مرور زمان شدن جرم – اگر از تاریخ وقوع جرم، مدت زمان قانونی گذشته باشد و دیگر امکان تعقیب کیفری وجود نداشته باشد.
- رضایت شاکی – اگر شاکی در طول رسیدگی یا پس از صدور حکم رضایت دهد، امکان تخفیف یا توقف اجرای حکم وجود دارد.
نمونه لایحه اعتراض به حکم توهین
لایحه اعتراض به حکم تـوهین، متنی حقوقی است که در آن دلایل و مستندات قانونی برای رد یا کاهش مجازات حکم ارائه میشود. این لایحه باید با استناد به قوانین کیفری و با دفاع مستدل تنظیم گردد تا در مراجع قضایی مورد پذیرش قرار گیرد.
نگارش لایحه اعتراض توسط وکیل جرایم توهین و فحاشی ضروری است، زیرا یک وکیل متخصص میتواند با استناد به قوانین و رویههای قضایی، دفاعی مستحکم ارائه دهد و شانس موفقیت در اعتراض را افزایش دهد.
ارتباط باوکیل جرایم توهین و فحاشی: تماس با 09125514504
اثبات توهین با سوگند
در اثبات حکم توهین، سوگند یکی از ابزارهای اثبات است که ممکن است در برخی شرایط مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، در قانون مجازات اسلامی، سوگند به عنوان یکی از ادله اثباتی برای اثبات جرم تـوهین پذیرفته نمیشود.
تـوهین معمولاً با استفاده از شهادت شهود، اسناد و مستندات (مثل پیامهای نوشتاری یا صوتی) اثبات میشود. به طور کلی، برای اثبات جرم تـوهین، باید نشان داده شود که الفاظ یا رفتارهای تـوهینآمیز موجب تحقیر و آزار شاکی شده است.
در صورتی که شهود در دادگاه حاضر شوند و شهادت دهند که اظهارات یا رفتار متهم تـوهینآمیز بوده است، این شهادت میتواند به حصول علم قاضی کمک کند. به عبارت دیگر، اگر هیچ مدرک کتبی یا مستند دیگری وجود نداشته باشد، شهادت شهود در کنار مبانی قانونی میتواند نقش تعیینکنندهای در اثبات جرم تـوهین ایفا کند.
وکیل جرم توهین
از آنجا که جرم تـوهین از جرایمی است که ممکن است تفسیر عرفی متفاوتی داشته باشد، حضور وکیل میتواند در ارائه دفاعیه مستند، اثبات نبود قصد مجرمانه و کاهش یا رفع مسئولیت کیفری نقش کلیدی ایفا کند. علاوه بر این، اگر فردی قربانی تـوهین شده باشد، وکیل میتواند با طرح شکواییه مستحکم، حقوق او را پیگیری کرده و مجازات قانونی را برای مرتکب درخواست کند.
برای تنظیم لایحه دفاعیه توهین و دفاع مؤثر در مراجع قضایی، میتوانید از رسول خیابانی، وکیل متخصص جرم توهین، مشاوره و راهنمایی دریافت کنید.

« مشاوره حقوقی با هماهنگی قبلی و پرداخت هزینه مشاوره »
سخن پایانی
اعتراض به حکم تـوهین یک حق قانونی برای متهمان است. با آگاهی از مهلتهای قانونی، دلایل اعتراض و نحوه تنظیم لایحه دفاعیه، میتوان شانس موفقیت در این پروندهها را افزایش داد. اگر با چنین مسئلهای روبهرو هستید، بهتر است با یک وکیل متخصص در دعاوی کیفری مشورت کنید تا از حقوق خود به بهترین نحو دفاع کنید.
دیدگاه شما