نفقه نوه برعهده کیست
نفقه نوه به طور کلی بر عهده پدر اوست، اما اگر پدر به هر دلیلی (مانند فوت، از کار افتادگی، یا ناتوانی مالی) قادر به پرداخت نفقه نباشد، بر اساس قوانین اولویت پرداخت نفقه به ترتیب زیر مشخص میشود:
- جد پدری (پدر بزرگ): در صورت عدم توانایی پدر، پرداخت نفقه بر عهده پدر بزرگ نوه قرار میگیرد.
- مادر: اگر پدر و پدر بزرگ قادر به پرداخت نفقه نباشند، مادر باید نفقه فرزند خود را پرداخت کند.
- جد مادری و سایر خویشاوندان نزدیک: در صورت نبود یا ناتوانی پدر، پدر بزرگ و مادر، در موارد خاص ممکن است بستگان دیگر ملزم به پرداخت نفقه شوند.
قوانین مرتبط با نفقه در قانون مدنی ایران به نحوی تنظیم شدهاند که حمایت مالی از افراد ناتوان (مانند کودکان) تضمین شود.
اگر پدر، پدربزرگ و مادر نوه هر سه از پرداخت نفقه عاجز باشند یا شرایط قانونی پرداخت نفقه توسط آنها فراهم نباشد، در برخی شرایط نفقه میتواند به عهده بستگان نزدیک مانند مادربزرگ یا عمو و دایی قرار بگیرد. این امر بستگی به شرایط مالی و امکان حمایت مالی توسط خویشاوندان نزدیک دارد و قاضی دادگاه با توجه به وضعیت مالی و توانایی آنها تصمیمگیری میکند.
نکات مهم در نفقه نوه
- الزام نفقه: نفقه شامل نیازهای اساسی نوه از جمله هزینههای زندگی، مسکن، آموزش، پوشاک و موارد ضروری است.
- الویت خویشاوندان در پرداخت نفقه: ترتیب خویشاوندان برای پرداخت نفقه بر اساس نزدیکترین خویشاوند ذکور به نوه تعیین میشود، و اولویت به ترتیب پدر، پدر بزرگ و سپس مادر و سایر بستگان است.
- اقدام از طریق دادگاه: اگر نوه برای دریافت نفقه با مشکل مواجه شود، مادر یا قیم قانونی او میتواند به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواستی مبنی بر پرداخت نفقه ثبت کند.
دادگاه با بررسی وضعیت مالی افراد مسئول، آنها را ملزم به تأمین نفقه نوه میکند و در صورتی که فردی از پرداخت نفقه خودداری کند، میتوان از طریق اجرای احکام دادگستری نسبت به وصول آن اقدام کرد.
گرفتن نفقه از پدرشوهر
برای گرفتن نفقه از پدر شوهر (جد پدری فرزند) شرایط خاصی لازم است. بر اساس قانون، نفقه فرزند در درجه اول بر عهده پدر است، اما اگر پدر فوت کرده باشد یا به هر دلیلی قادر به پرداخت نفقه نباشد (مانند ازکارافتادگی یا ناتوانی مالی شدید)، مسئولیت پرداخت نفقه به ترتیب به پدر بزرگ پدری منتقل میشود.
شرایط دریافت نفقه از پدر شوهر
اثبات ناتوانی مالی پدر
ابتدا باید اثبات شود که پدر فرزند (شوهر یا همسر سابق زن) قادر به پرداخت نفقه نیست یا از پرداخت آن خودداری میکند. این ناتوانی باید به تأیید دادگاه برسد.
دادخواست دریافت نفقه
مادر میتواند از طرف فرزند خود دادخواستی به دادگاه خانواده ارائه دهد و تقاضای دریافت نفقه از پدر شوهر (پدر بزرگ فرزند) را مطرح کند.
بررسی توانایی مالی پدر شوهر
دادگاه بررسی میکند که آیا پدر شوهر توانایی مالی پرداخت نفقه را دارد یا خیر. در صورتی که وی از نظر مالی توانایی داشته باشد، دادگاه وی را ملزم به پرداخت نفقه میکند.
صدور حکم و اجرای آن
پس از صدور حکم، پدر شوهر ملزم به پرداخت نفقه فرزند میشود. در صورت عدم همکاری، مادر میتواند از طریق اجرای احکام دادگستری اقدام به وصول نفقه کند.
نکته مهم
در این موارد، مشورت با وکیل متخصص در امور خانواده میتواند روند رسیدگی و پیگیری را تسهیل کند و کمک کند تا حقوق فرزند به بهترین شکل تأمین شود.
نفقه فرزند در صورت حضانت مادر
در صورتی که حضانت فرزند با مادر باشد، باز هم پرداخت نفقه فرزند بر عهده پدر باقی میماند. طبق قوانین ایران، نفقه فرزند حتی در صورت جدایی والدین یا داشتن حضانت مادر، همچنان مسئولیت با پدر است و وی موظف به تأمین نیازهای مالی فرزند از جمله هزینههای مسکن، آموزش، خوراک، پوشاک و سایر نیازهای ضروری او میباشد.
به موجب نظریه مشورتی شماره ۱۰۶۳۹/۷ مورخه ۱۳۸۲/۱۲/۲۷ اداره حقوقی قوه قضاییه،
نفقه طفل، بر عهده پدر او است؛ حتی اگر حضانت وی، با مادر باشد؛ در صورت امتناع پدر از تأدیه نفقه فرزند خود، دادگاه او را الزام به انفاق خواهد نمود
مراحل دریافت نفقه فرزند در حضانت مادر
اگر پدر از پرداخت نفقه خودداری کند، مادر میتواند اقداماتی انجام دهد:
طرح دادخواست نفقه
مادر میتواند با مراجعه به دادگاه خانواده دادخواستی برای دریافت نفقه فرزند مطرح کند.
اثبات عدم پرداخت نفقه
دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، میزان نفقه را تعیین میکند و پدر را ملزم به پرداخت میکند.
اجرای حکم نفقه
در صورتی که پدر از اجرای حکم امتناع کند، مادر میتواند از طریق اجرای احکام دادگستری نسبت به وصول نفقه اقدام کند.
نکات مهم
- حق نفقه فرزند از حقوق اساسی اوست و حتی اگر پدر و مادر درگیر اختلافات مالی یا خانوادگی باشند، حق نفقه از بین نمیرود.
- در صورت عدم پرداخت نفقه توسط پدر، ممکن است دادگاه از حقوق و اموال او برای تأمین نفقه استفاده کند و حتی امکان پیگرد قانونی وجود دارد.

نمونه دادخواست مطالبه نفقه نوه از پدربزرگ
در ادامه نمونهای از دادخواست مطالبه نفقه نوه از پدربزرگ ارائه شده است. این دادخواست در صورتی ارائه میشود که نوه به دلایلی از قبیل فوت یا عدم تمکن مالی پدر و مادر، نیازمند نفقه باشد و پدربزرگ به عنوان یکی از افراد دارای تکلیف قانونی موظف به تأمین آن شناخته شود.
دادخواست مطالبه نفقه نوه از پدربزرگ
به تاریخ: ……..
شماره دادخواست: ……..
خواهان:
(نام و نام خانوادگی نوه به همراه مشخصات شناسنامهای و نشانی)
خوانده:
(نام و نام خانوادگی پدربزرگ به همراه مشخصات شناسنامهای و نشانی)
وکیل (در صورت داشتن وکیل):
(نام و مشخصات وکیل خواهان)
خواسته:
مطالبه نفقه جاری و معوقه نوه از پدربزرگ به علت عدم توانایی مالی والدین در تأمین نفقه.
دلایل و منضمات:
- شناسنامه و کارت ملی خواهان و خوانده.
- مدارک عدم تمکن مالی والدین.
- مدارک اثباتی دال بر نیاز نوه به نفقه.
- شهادت شهود (در صورت نیاز).
شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه خانواده،
با سلام و احترام، به استحضار میرساند که اینجانب (نام نوه)، به علت عدم توانایی والدین در تأمین نفقه، نیازمند دریافت نفقه از پدربزرگ خود هستم. با توجه به تکلیف شرعی و قانونی پدربزرگ برای تأمین نفقه در شرایط عدم توانایی والدین، درخواست رسیدگی و صدور حکم به نفع اینجانب جهت تأمین نفقه جاری و معوقه دارم.
محل امضا و اثر انگشت خواهان یا وکیل
نکته: این نمونه دادخواست ممکن است نیاز به تنظیم دقیقتر و بومیسازی با توجه به شرایط خاص پرونده داشته باشد.

وکیل مطالبه نفقه
یک وکیل مطالبه نفقه فردی متخصص در دعاوی خانوادگی است که میتواند در موارد مختلف مربوط به نفقه، مانند نفقه فرزند، همسر و حتی نفقه والدین، به موکل خود کمک کند.
وکیل با تسلط بر قوانین مرتبط با نفقه و روندهای قضایی، میتواند در تسریع و تسهیل فرآیند دریافت نفقه موثر باشد.
خدماتی که وکیل نفقه میتواند ارائه دهد
مشاوره حقوقی: وکیل میتواند درباره میزان نفقه، حقوق و مسئولیتهای مربوط به پرداخت و دریافت آن، و شرایط قانونی ارائه راهنمایی کند.
- تنظیم و ارائه دادخواست نفقه: وکیل میتواند دادخواست نفقه را در دادگاه خانواده ارائه داده و دلایل و مستندات لازم را ارائه کند تا دادگاه بتواند به نفع موکل حکم صادر کند.
- پیگیری اجرای حکم نفقه: در صورتی که حکم نفقه صادر شده باشد و پرداخت صورت نگیرد، وکیل میتواند با استفاده از اجرای احکام دادگستری پیگیری وصول نفقه را انجام دهد.
- افزایش یا کاهش میزان نفقه: اگر شرایط اقتصادی تغییر کند، وکیل میتواند درخواست افزایش یا کاهش نفقه را به دادگاه ارائه دهد و حقوق موکل را در این زمینه پیگیری کند.
- پیگیری در صورت امتناع یا فرار از پرداخت نفقه: در مواردی که فرد از پرداخت نفقه امتناع کرده یا از طریق پنهان کردن اموال خود قصد فرار از مسئولیت دارد، وکیل میتواند اقدامات لازم برای شناسایی و توقیف اموال انجام دهد.
مزایای داشتن وکیل برای مطالبه نفقه
- تسهیل فرآیند قضایی: وکیل به تمامی مراحل قانونی و مدارک مورد نیاز برای طرح دادخواست نفقه آگاه است و میتواند در جمعآوری مدارک و ارائه آنها کمک کند.
- افزایش احتمال موفقیت در دعوی: با استفاده از تخصص و تجربه وکیل، احتمال کسب نتیجه مثبت در پرونده افزایش مییابد.
- حمایت حقوقی و روانی: وکیل علاوه بر حمایت قانونی، میتواند در کاهش فشارهای روانی و مشکلاتی که ممکن است در طول پرونده پیش بیاید نیز موثر باشد.
نکات پایانی
داشتن وکیل برای پیگیری مطالبه نفقه به ویژه در پروندههای پیچیده و با مشکلات قانونی، بسیار توصیه میشود.
بدون دیدگاه