معامله مال توقیف شده |
|
معامله اموال توقیف شده یکی از چالش‌های مهم حقوقی است که ممکن است افراد در هنگام خرید یا فروش اموال با آن مواجه شوند. در این مقاله قصد داریم به بررسی مفهوم بطلان معامله اموال توقیف شده بپردازیم و دلایل و پیامدهای آن را بررسی کنیم. همچنین نکات کلیدی برای جلوگیری از بطلان معامله را ارائه خواهیم کرد. اگر به دنبال اطلاعات جامع در این زمینه هستید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. |
مفهوم مال توقیف شده |
| اموال توقیف شده به اموالی گفته می‌شود که به دستور مراجع قضایی یا قانونی به دلیل وجود بدهی، دعوی حقوقی، یا جرایم کیفری تحت محدودیت قرار گرفته‌اند. این اموال تا زمان حل‌وفصل پرونده و رفع توقیف، قابلیت نقل‌وانتقال، فروش یا بهره‌برداری ندارند. |
انواع توقیف اموال |
| توقیف اموال به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: |
|
| در این نوع توقیف، اموال به دلیل حکم دادگاه و در جریان یک پرونده قضایی از دسترس مالک خارج می‌شوند. مثلاً در صورت وجود دعوای حقوقی و صدور حکم قضایی، ممکن است اموال فرد برای تضمین اجرای حکم توقیف شود. |
|
| این نوع توقیف بیشتر در جریان اجرای حکم دادگاه یا اجرای اسناد رسمی صورت می‌گیرد. مثلاً اگر فردی بدهی خود را پرداخت نکند، اموال او برای جبران بدهی توقیف می‌شود. |
معامله نسبت به مال توقیف شده
بر اساس ماده ۵۶ قانون اجرای احکام مدنی: هر گونه نقل و انتقال اعم از قطعی و شرطی و رهنی نسبت به مال توقیف شده باطل و بلااثر است. همچنین مستفاد از ماده ۳۴۸ قانون مدنی: بیع چیزی که خرید و فروش آن قانوناً ممنوع است . بنابراین هرگونه فروش و معامله نسبت مال توقیف شده، از نظر حقوقی باطل است. یعنی معامله‌ای که بدون مجوز مراجع قضایی یا اجرایی انجام شده باشد، از نظر قانونی معتبر نیست و به راحتی می‌تواند توسط دادگاه ابطال شود.
در همین زمینه ماده ۶۶۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مقرر می دارد: هر کس عالماً در اشیاء و اموالی که توسط مقامات ذیصلاح توقیف شده است و بدون اجازه دخالت یا تصرفی نماید که منافی با توقیف باشد ولو مداخله کننده یا متصرف مالک آن باشد به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد. جرم فروش مال توقیف شده هنگامی مصداق دارد که فردی با علم توقیف ملک،اقدام به فروش آن نماید. بطور مثال مالی از سوی واحد اجرای احکام مدنی توقیف شده باشد و مالک آن که بدهکار و محکوم علیه است اقدام به فروش مال توقیف شده نماید که در این صورت مرتکب جرم فروش مال توقیف شده می گردد. تبدیل مال توقیف شدهتبدیل مال توقیف شده به معنای تغییر وضعیت یا نوع استفاده از مال توقیف شده به هدف‌های مختلف، می‌تواند به مسائل حقوقی پیچیده و عواقب قانونی منجر شود. در حقوق ایران، مال توقیف شده به مالی اطلاق می‌شود که به دلیل احکام قضایی، مالیاتی، یا دینی تحت توقیف قرار گرفته و مالک آن حق تصرف، معامله، یا انتقال آن را ندارد مگر با مجوز قانونی. براساس ماده 53 قانون اجرای احکام مدنی هرگاه مالی از محکوم‌علیه در قبال خواسته یا محکوم‌به توقف شده باشد محکوم‌علیه می‌تواند یک بار تا قبل از شروع به عملیات راجع به فروش درخواست تبدیل مالی را که توقیف شده است به مال دیگری بنماید مشروط بر اینکه مالی که پیشنهاد می‌شود از حیث قیمت و سهولت فروش از مالی که قبلاً توقیف شده است کمتر نباشد. محکوم‌له نیز می‌تواند یک بار تا قبل از شروع به عملیات راجع به فروش درخواست تبدیل مال توقیف‌شده را بنماید. در صورتی که محکوم‌علیه یا محکوم‌له به تصمیم قسمت اجرا معترض باشند می‌توانند به دادگاه صادرکننده اجراییه مراجعه نمایند. |
جا به جایی مال توقیفیجابهجایی اموال توقیف شده یکی از موضوعات حقوقی پیچیده و حساس است که اغلب در موارد مالی و دعاوی حقوقی مطرح می‌شود. وقتی یک مال توقیف می‌شود، این به معنای آن است که تا زمان رفع توقیف، فرد مالک اجازه جابه‌جایی، فروش یا بهره‌برداری از آن را ندارد. بااین‌حال، در شرایط خاص و تحت نظارت مراجع قانونی، ممکن است جابه‌جایی اموال توقیف شده امکان‌پذیر باشد. شرایط جابه‌جایی قانونی اموال توقیف شده
در برخی شرایط خاص، مانند خطر ازبین‌رفتن مال یا آسیب جدی به آن، ممکن است جابه‌جایی اموال توقیف شده ضروری باشد. در این موارد، با ارائه دلایل موجه و اضطراری به دادگاه، امکان دریافت مجوز فوری برای جابه‌جایی وجود دارد.
گاهی اوقات، جابه‌جایی مال توقیف شده به دلیل انتقال به مکانی امن‌تر یا بهتر برای نگهداری مال، توسط دادگاه مجاز می‌شود. این نوع جابه‌جایی معمولاً با نظارت مستقیم مراجع قضایی انجام می‌شود تا از هرگونه تخلف جلوگیری شود. مزایده مال توقیف شدهمزایده روشی قانونی برای فروش اموال توقیف شده است که در آن مال به بالاترین پیشنهاددهنده فروخته می‌شود. این فرایند شفاف و عمومی است و تحت نظارت مراجع قضایی یا اجرایی انجام می‌شود. مزایده معمولاً برای تضمین عدالت در فروش اموال و جلوگیری از تبانی یا تخلف صورت می‌گیرد. شرایط مزایده
نمونه درخواست فروش مال توقیف شدهدرصورتیکه شخص یا نهادی به دنبال درخواست مزایده اموال توقیف شده برای وصول طلب یا اجرای حکم دادگاه باشد، می‌تواند با تنظیم و ارائه دادخواستی به دادگاه یا اجرای احکام درخواست مزایده کند. در زیر نمونه‌ای از درخواست مزایده اموال توقیف شده آورده شده است: نمونه درخواست مزایده اموال توقیف شده بسمه‌تعالی با سلام و احترام اینجانب/اینجانب ………………..، فرزند ………………..، به شماره ملی ………………..، ساکن ………………..، به‌عنوان خواهان پرونده به شماره کلاسه ………………..، موضوع طلب اینجانب از آقای/خانم ……………….. به‌موجب حکم صادره از دادگاه محترم، اینجانب اقدام به توقیف اموال نامبرده جهت استیفای طلب خود نمودم. باتوجه‌به اینکه اموال توقیف شده شامل ……………….. (شرح اموال: پلاک ثبتی، شماره وسیله نقلیه و یا شرح سایر اموال توقیف شده) به دلیل عدم پرداخت بدهی توسط محکومٌ‌علیه در توقیف قرار دارند و تاکنون بدهی مربوطه پرداخت نشده است و نظریه کارشناس در خصوص ارزیابی اموال توقیف شده واصل گردیده و به محکوم علیه ابلاغ گردیده است و در فرجه مقرر و قانونی نسبت به نظریه کارشناس ایراد و اعتراض نشده است، لذا از آن مقام محترم درخواست اجرای مزایده اموال توقیف شده و وصول طلب اینجانب از محل فروش اموال توقیف شده را دارم. دلایل و مستندات: ۱. حکم قطعی دادگاه مبنی بر پرداخت بدهی ۲. گواهی توقیف اموال صادره توسط اجرای احکام ۳. صورت‌جلسه توقیف اموال لطفاً دستور فرمایید که مراحل مزایده طبق مقررات قانونی دراسرع‌وقت انجام شود و نتیجه به اینجانب اعلام گردد. با تشکر و تجدید احترام این درخواست می‌تواند به اجرای احکام دادگستری ارائه شود و روند مزایده پس از تأیید توسط مرجع قضایی و رعایت مراحل قانونی آغاز می‌شود.
رای وحدت رویه فروش مال توقیف شدهرای وحدت رویه فروش مال توقیف شده با وحدت ملاک از رای وحدت رویه شماره ۶۲۰ مورخ ۲۰/۸/۷۶ هیات عمومی دیوان عالی کشور به دست می‌آید که مقرر می‌دارد: . بعد از تحقق رهن، مرتهن مال‌مرهونه را به تصرف راهن داده اقدام راهن در زمینه فروش و انتقال سرقفلی مغازه مرهونه به شخص ثالث بدون اذن مرتهن از جمله تصرفاتی است که باحق مرتهن منافات داشته و نافذ نیست. نمونه رای فروش مال توقیف شدهرای دادگاه در خصوص دعوی آقای الف. ج. به طرفیت ۱. ف. م. با وکالت خانم س. نوده فلاح ۲. محسن پیرهادی ۳. ناصر غفار پور قشلاقی ۴. علی صباغی ۵- احمد، حسن، صغری و زهرا صالحی و مجید، شهین و مهین همگی ج. به خواسته ابطال معاملات و ابطال اسناد شماره ۱۱۵۸۸۰-۱۱/۸/۸۴ دفترخانه ۷۲ تهران و ۲۸۳۸۳-۹/۱/۸۶ و ۲۸۷۳۶-۲۹/۲/۸۶ دفتر ۴۵۳ تهران و الزام خوانده نخست به تنظیم سند به شرح متن با لحاظ هزینه‌های دادرسی و حق‌الوکاله وکیل نظر به اینکه به دلالت نامه اداره ثبت‌اسناد و املاک ملارد وارده به شماره ۵۳-۲۰/۱/۹۳ پلاک ثبتی ۱۲۷/۸۱ موضوع دعوی در تاریخ ۱۸/۴/۹۰ توسط شعبه ۱۰۲ دادگاه ملارد توقیف گردیده و به‌موجب مده ۵۶ قانون اجرای احکام مدنی هرگونه نقل‌وانتقال نسبت به مال توقیف شده باطل و بلااثر است و ابطال سند رسمی حقوقی یحتمل ذی‌نفع توقیف ملک را در مخاطره قرار می‌دهد علی‌هذا دادگاه دعوی را در کیفیت مطروحه غیر قابل استماع تشخیص و مستنداً” به ماده‌قانون مرقوم و نیز ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی قرار رد دعوی را صادر و اعلام می‌نماید رای صادره ظرف مهلت ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل‌اعتراض در دادگاه محترم تجدیدنظر استان تهران می‌باشد. رأی دادگاه تجدیدنظر استان در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای الف. ج. با وکالت آقای م. ع. سفلی به طرفیت آقایان ف. م. م. میرهادی و ن. غ. علی ص. الف. ح. محمد همگی ج. و خانم‌ها صغرا ز. م. و ش. همگی ج. نسبت به دادنامه شماره ۹۳۰۵۲۸ مورخ ۹۳/۵/۲۹ صادره از شعبه سوم دادگاه عمومی حقوقی ملارد که به‌موجب آن قرار رد دعوای تجدیدنظرخواه به خواسته ابطال اسناد رسمی موضوع دعوا و الزام به تنظیم سند رسمی صادر شده است دادگاه باتوجه‌به محتویات پرونده نظر به اینکه اعتراض وی در حدی نبوده که به رای صادره خللی وارد و نقض آن را ایجاب نماید و دلیلی بر رفع توقیف از ملک متنازع فیه اقامه ننموده است ورای مزبور موافق مندرجات پرونده وبا رعایت اصول و تشریفات دادرسی صادر و فاقد ایراد و اشکال عمده بوده و موضوع مشمول هیچ‌یک از جهات مندرج در ماده ۳۴۸ قانون آئین دادرسی نمی‌باشد؛ لذا به تجویز ذیل ماده ۳۵۸ قانون مورد اشاره ضمن رد تجدیدنظرخواهی دادنامه تجدیدنظر خواسته را تأیید می‌نماید این رای قطعی است. تبانی با مالک ملک توقیف شدهوقتی ملکی تحت توقیف قرار می‌گیرد، مالک آن ملک دیگر حق معامله، انتقال، یا تصرف در آن را ندارد، مگر با مجوز قانونی. اما در برخی موارد، ممکن است مالک ملک توقیف شده با افراد دیگر تبانی کرده و به‌صورت غیرقانونی اقدام به فروش یا انتقال آن کند. این اقدام می‌تواند به ضرر طلبکاران یا دیگر ذی‌نفعان قانونی باشد که به دلیل حکم قضایی توقیف شده است. برابر ماده ۲ قانون مجازات اشخاصی که برای بردن مال غیر تبانی می‌نمایند:
اشکال مختلف تبانی با مالک ملک توقیف شده۱. فروش صوری: یکی از رایج‌ترین اشکال تبانی، انجام یک معامله صوری است که به نظر قانونی می‌رسد، اما در واقع برای فرار از توقیف یا ایجاد پوشش برای مالک اصلی انجام می‌شود. ۲. انتقال بدون سند: ممکن است مالک با فردی تبانی کند و به‌صورت توافقی، بدون انتقال سند رسمی، ملک را در اختیار دیگری قرار دهد. ۳. پنهان‌کردن ملک: در برخی موارد، مالک ملک توقیف شده با تبانی و انتقال غیرقانونی سعی می‌کند اموال خود را پنهان کرده و از دسترس قانون خارج کند. نمونه دادخواست اعلام بطلان معامله مال توقیف شدهدرصورتیکه فردی متوجه شود معامله‌ای که انجام داده شامل مال توقیف شده بوده و این معامله به دلیل توقیف بودن مال باید باطل شود، می‌تواند با تنظیم و ارائه دادخواست به دادگاه، درخواست اعلام بطلان معامله را کند. در زیر، نمونه‌ای از دادخواست اعلام بطلان معامله مال توقیف شده آورده شده است: بسمه‌تعالی اینجانب………………..، فرزند ………………..، به شماره ملی ………………..، ساکن ………………..، به استحضار می‌رساند: به‌موجب قرارداد خریدوفروش مورخ ././…، اینجانب اقدام به خرید مال غیرمنقول (ملک/وسیله نقلیه/…) به شماره پلاک ثبتی ………….. از آقای/خانم ……………….. نمودم. پس از انجام معامله و پرداخت ثمن معامله، متوجه شدم که مال مذکور قبل از انجام معامله تحت توقیف بوده و این توقیف به دستور مراجع قضایی صورت‌گرفته است. بر اساس ماده ۵۶ قانون اجرای احکام مدنی، هرگونه معامله بر روی اموال توقیف شده بدون مجوز قانونی باطل است و هیچ‌گونه اثری از لحاظ حقوقی ندارد. باتوجه‌به اینکه معامله انجام شده بدون اطلاع اینجانب از وضعیت توقیف مال صورت‌گرفته و توقیف مال در زمان معامله در جریان بوده، لذا معامله مذکور از نظر قانونی باطل است. باتوجه‌به دلایل و مستندات موجود، از دادگاه محترم تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر اعلام بطلان معامله به دلیل توقیف بودن مال مذکور، همچنین استرداد ثمن معامله و جبران خسارات وارده به اینجانب، مطابق مواد قانونی مربوطه را دارم. دلایل و مستندات: ۱. تصویر قرارداد خریدوفروش مورخ ././… ۲. گواهی توقیف مال صادره از مراجع قضایی ۳. رسید پرداخت ثمن معامله با تشکر و احترام این نمونه دادخواست باید باتوجه‌به شرایط خاص هر پرونده و تحت راهنمایی یک وکیل تنظیم شود. مدارک مرتبط به توقیف مال و مستندات معامله نیز باید ضمیمه دادخواست شود تا دادگاه بتواند تصمیم مناسب را اتخاذ کند. مشاوره حقوقی اموال توقیفیفروش مال توقیف شده فرایندی پیچیده و قانونی است که نیاز به‌دقت و رعایت مقررات خاصی دارد. هرگونه فروش غیرقانونی می‌تواند منجر به ابطال معامله و پیامدهای جدی برای فرد فروشنده شود؛ بنابراین، قبل از هرگونه اقدام باید از مشاوره حقوقی با وکیل رفع توقیف اموال استفاده کرده و تمامی مراحل قانونی را به‌درستی طی کنید.
وکیل فروش مال توقیف شدهبرای جلوگیری از هرگونه تخلف یا مشکل قانونی در جابه‌جایی اموال توقیف شده، توصیه می‌شود با یک وکیل رفع توقیف اموال مشورت کنید. وکیل می‌تواند شما را از مراحل قانونی و نیازمندی‌های دریافت مجوز آگاه کرده و از بروز مشکلات جلوگیری کند. نتیجه‌گیری |
| بطلان معامله اموال توقیف شده موضوعی پیچیده؛ اما قابل‌درک است. با رعایت نکات قانونی و دقت در بررسی وضعیت اموال، می‌توان از بسیاری از مشکلات حقوقی جلوگیری کرد. در نهایت، مشاوره با کارشناسان حقوقی و رعایت دقیق قوانین، بهترین راه برای حفظ حقوق خود در معاملات است. |
سؤالات متداول
۱. آیا فروش مال توقیف شده بدون اجازه دادگاه ممکن است؟ خیر، فروش مال توقیف شده بدون اخذ مجوز از دادگاه یا مرجع قانونی غیرقانونی است و باطل خواهد بود.
۲. مزایده اموال توقیف شده چگونه انجام می‌شود؟ مزایده به‌صورت عمومی و تحت نظارت مراجع قضایی یا اجرایی برگزار می‌شود و مال به بالاترین پیشنهاددهنده فروخته می‌شود.
۳. چه زمانی دادگاه اجازه فروش مال توقیف شده را می‌دهد؟ دادگاه زمانی اجازه فروش مال توقیف شده را می‌دهد که تشخیص دهد فروش مال به نفع طرفین پرونده و برای تسویه بدهی‌ها یا حل‌وفصل مشکلات مالی ضروری است.
۴. اگر مال توقیف شده به‌صورت غیرقانونی فروخته شود چه می‌شود؟ فروش غیرقانونی مال توقیف شده از نظر حقوقی باطل است و فرد فروشنده ممکن است با جریمه‌های مالی و پیگرد قضایی مواجه شود.
۵. آیا فروش مال توقیف شده به‌صورت توافقی ممکن است؟ بله، درصورتی‌که طرفین به توافق برسند و دادگاه آن را تأیید کند، امکان فروش مال توقیف شده وجود دارد.
بدون دیدگاه