مطالبه وجه چک مفقودی
مطالبه وجه چک مفقودی از چالشهای حقوقی است که ممکن است پس از مفقودشدن چک، برای دارنده یا صادرکننده چک ایجاد شود. در چنین مواردی، دارنده چک (شخصی که چک در دست او بوده) میتواند با ارائه مستندات و مدارک لازم به دادگاه، مطالبه وجه چک مفقودی را پیگیری کند. این فرایند بهویژه زمانی اهمیت پیدا میکند که چک مفقود شده و شخص ثالثی آن را به بانک ارائه داده باشد یا به شکل دیگری مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
مراحل و شرایط مطالبه وجه چک مفقودی
اطلاع سریع به بانک و درخواست عدم پرداخت چک
پس از مفقودشدن چک، صادرکننده یا دارنده باید سریعاً به بانک مربوطه مراجعه کند و با ارائه مدارک هویتی و اطلاعات دقیق چک، درخواست عدم پرداخت وجه چک را ثبت کند. بانک معمولاً با دریافت این درخواست، به مدت محدودی (معمولاً ۷ روز) وجه چک را مسدود میکند تا صاحب چک از مراجع قضایی درخواست ابطال یا مطالبه وجه چک کند.
تنظیم شکایت مفقودی چک در کلانتری
پس از ثبت درخواست عدم پرداخت در بانک، باید به کلانتری مراجعه و شکایت رسمی مفقودی چک را ثبت کنید. در این مرحله، گزارش کلانتری میتواند بهعنوان یکی از مدارک اصلی برای پیگیری حقوقی مورداستفاده قرار گیرد.
طرح دادخواست در دادگاه
اگر چک مفقود شده و یا مورد سوءاستفاده قرار گرفته باشد، دارنده چک به دادگاه حقوقی مراجعه و دادخواست مطالبه وجه چک مفقودی را تنظیم کند. در این دادخواست، خواهان باید دلایل مفقودی یا سرقت چک را به همراه مدارک مرتبط ارائه دهد.
مهمترین مدارکی که باید به دادگاه ارائه شود شامل موارد زیر است:
- گزارش مفقودی صادره از کلانتری.
- درخواست عدم پرداخت وجه چک از بانک.
- اصل اسناد و مدارک مرتبط با صدور چک (در صورت موجود بودن).
صدور رای دادگاه برای مطالبه وجه
پس از بررسی مدارک توسط دادگاه و درصورتیکه دلایل مفقودی یا سرقت چک اثبات شود، دادگاه میتواند حکم به پرداخت وجه چک به دارنده اصلی چک یا شخصی که آن را مفقود کرده است، صادر کند.
در برخی موارد، اگر شخص ثالثی چک را دریافت کرده و وجه آن را مطالبه کرده باشد، دادگاه میتواند با صدور رای به نفع دارنده اصلی، حکم به ابطال حقوق مالی ناشی از چک برای شخص ثالث بدهد.
شرایط مهم برای مطالبه وجه چک مفقودی
- اثبات مالکیت چک: دارنده یا صادرکننده باید ثابت کند که چک متعلق به او بوده و به دلایل مشخصی مفقود یا سرقت شده است.
- ارائه مدارک کافی: ارائه گزارش مفقودی از کلانتری و درخواست عدم پرداخت از بانک بهعنوان اسناد کلیدی در دادگاه محسوب میشود.
- پیگیری بهموقع: پس از مفقودشدن چک، باید دراسرعوقت به بانک و مراجع قانونی مراجعه و درخواستهای لازم را ارائه دهید تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.
پیامد عدم پیگیری چک مفقودی
اگر دارنده یا صادرکننده چک پس از مفقودشدن آن، بهموقع اقدام به پیگیری حقوقی نکند، ممکن است با مشکلاتی مواجه شود. این مشکلات میتواند شامل موارد زیر باشد:
نقدشدن چک توسط شخص ثالث
اگر چک به شخص دیگری منتقل شود و دارنده جدید آن را به بانک ارائه دهد، در صورت عدم پیگیری بهموقع، بانک میتواند وجه چک را به او پرداخت کند.
پیگیری قضایی توسط گیرنده چک
درصورتیکه شخص دیگری چک مفقودی را به دست آورده و اقدام به مطالبه وجه آن کند، ممکن است مجبور به حضور در دادگاه برای دفاع از حقوق خود شوید.
عدم امکان بازپسگیری وجه
پس از پرداخت وجه چک به شخص ثالث، بازپسگیری آن بسیار دشوار و پیچیده خواهد بود.

نحوه پیگیری مطالبه وجه چک مفقودی
پس از ارائه دادخواست مطالبه وجه چک مفقودی به دادگاه، روند بررسی و صدور حکم آغاز میشود. در این مسیر، باید مراحل زیر را طی کنید:
- ثبت دادخواست در دفتر خدمات قضایی
ابتدا با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست خود را ثبت میکنید. برای این کار، اطلاعات دقیق چک مفقودی، دلایل مفقودی، مدارک بانکی، و گزارش پلیس را همراه داشته باشید. دادخواست شما باید بهدقت و بر اساس قوانین تنظیم شده باشد تا از ایجاد مشکلات در جریان دادرسی جلوگیری شود.
- بررسی اولیه دادخواست توسط دادگاه
پس از ثبت دادخواست، دادگاه بررسی اولیه مدارک و مستندات شما را آغاز میکند. اگر مدارک کافی و معتبر باشند، دادگاه ابلاغیهای را برای خوانده (شخص یا اشخاصی که ممکن است چک را در دست داشته باشند) ارسال خواهد کرد.
- حضور در جلسات دادرسی
در این مرحله، شما و خوانده باید در دادگاه حضور پیدا کنید. دادگاه بهتمامی ادله شما و مدارک ارائهشده از سوی هر دو طرف گوش میدهد. اگر چک به شخص دیگری منتقل شده باشد، ممکن است نیاز به احضار آن شخص به دادگاه وجود داشته باشد تا ادله وی نیز بررسی شود.
- صدور رای توسط دادگاه
در نهایت، پس از بررسی تمامی جوانب و مدارک، دادگاه رای خود را صادر میکند. این رای میتواند به دو صورت باشد:
مطالبه وجه چک: اگر مدارک شما معتبر و ادله کافی باشد، دادگاه حکم به پرداخت وجه چک توسط شخص یا اشخاص مرتبط خواهد داد.
ابطال چک مفقودی: درصورتیکه دادگاه تشخیص دهد چک به طور موجه مفقود شده و احتمال سوءاستفاده از آن وجود دارد، حکم به ابطال چک مفقودی خواهد داد.
پس از صدور رای و قطعیت آن (درصورتیکه تجدیدنظرخواهی نشود)، میتوانید با مراجعه به واحد اجرای احکام دادگستری، درخواست اجرای رای را ثبت کنید. در این مرحله، بانک ملزم خواهد شد که وجه چک را به شما پرداخت کند یا چک را از سیستم بانکی مسدود نماید.
هزینه ابطال چک مفقودی
هزینهابطال چک مفقودی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله اینکه شما از طریق چه روندی برای ابطال چک اقدام میکنید (از طریق دادگاه یا از طریق بانک) و همچنین اینکه آیا از وکیل برای پیگیری پرونده استفاده میکنید یا خیر. در زیر به بررسی موارد مختلف هزینههای ابطال چک مفقودی میپردازیم:
هزینههای دادگاه
اگر شما قصد دارید از طریق دادگاه برای ابطال چک مفقودی اقدام کنید، باید هزینههای زیر را در نظر بگیرید:
- هزینه دادرسی: هزینه دادرسی در دادگاههای ایران بسته به مبلغ چک و نوع دعوی متفاوت است. برای چکهایی با مبلغهای بالاتر، هزینه دادرسی نیز بیشتر خواهد بود.
- هزینه تمبر مالیاتی: در زمان ارائه دادخواست به دادگاه، باید هزینه تمبر مالیاتی پرداخت شود که بهصورت درصدی از مبلغ چک محاسبه میشود.
- هزینه کارشناسی (در صورت نیاز): در برخی پروندهها، دادگاه ممکن است از کارشناس برای بررسی بیشتر استفاده کند. هزینه این کارشناسی باید توسط شما یا طرف مقابل پرداخت شود.
هزینه وکیل
اگر از وکیل برای پیگیری پرونده خود استفاده کنید، باید هزینه وکالت را نیز در نظر بگیرید. هزینه وکیل معمولاً بسته به تجربه وکیل و میزان پیچیدگی پرونده متفاوت است. برخی وکلا ممکن است حقالوکاله خود را بر اساس درصدی از مبلغ چک تعیین کنند، درحالیکه برخی دیگر ممکن است مبلغی ثابت درخواست کنند.
- هزینه مشاوره اولیه: معمولاً برای مشاوره اولیه با وکیل هزینهای مشخص دریافت میشود که بسته به وکیل متفاوت است. حقالوکاله وکیل: مبلغ حقالوکاله ممکن است بهصورت توافقی باشد و بسته به تخصص وکیل و پیچیدگی پرونده از چند میلیون تومان تا مبالغ بالاتر متغیر است.
- هزینههای ابطال چک از طریق بانک درصورتیکه چک مفقودی شما هنوز در سیستم بانکی ثبت نشده و به بانک ارائه نشده باشد، ممکن است بتوانید از طریق بانک و بدون مراجعه به دادگاه چک خود را ابطال کنید. در این صورت، هزینههای بانکی بسیار کمتر از هزینههای دادگاه خواهد بود. بااینحال، بانک معمولاً برای این خدمت هزینه مشخصی دریافت میکند که بسته به بانک متفاوت است.
هزینه انتشار آگهی در روزنامه
برای اعلام مفقودی چک، ممکن است نیاز باشد که یک آگهی در روزنامه رسمی یا یکی از روزنامههای کثیرالانتشار منتشر کنید. هزینه انتشار این آگهی نیز بسته به نوع روزنامه و اندازه آگهی متفاوت خواهد بود.
نکته: تأمین دلیل و مدارک کافی
برای اینکه دادگاه رای به نفع شما صادر کند، باید مدارک کافی مانند گزارش مفقودی از کلانتری، مستندات بانکی، و اظهارات شهود (در صورت وجود) ارائه دهید. این مدارک بهعنوان اسناد محکمهپسند در دادرسی استفاده میشوند.
نظریه مشورتی مفقودی چک
نظریه شماره ۷/۱۴۰۰/۱۳۶۵ مورخ ۱۴۰۱/۰۴/۰۵ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره آثار گرفتن گواهی مفقودی چک در دعوای مطالبه وجه آن:
صرف اعلام مفقودی چک مطابق ماده ۱۴ قانون صدور چک و گرفتن گواهی مفقودی آن، مانع استیفای حقوق دارندهٔ فعلی آن نیست مگر آنکه مطابق مواد قانون تجارت چک ابطال شده باشد یا در دعوای مطالبه وجه چک توسط دارنده، اثبات شود که دارنده سوءنیت داشته و با آگاهی از مفقودی چک آن را قبول کرده است.
دادخواست ابطال چک مفقودی
درصورتیکه چک شما مفقود شده و قصد دارید از طریق دادگاه برای ابطال آن اقدام کنید، میتوانید دادخواستی به دادگاه ارائه دهید. این دادخواست باید بهصورت دقیق تنظیم شود و شامل اطلاعات مربوط به چک، شرایط مفقودی آن و دادخواست شما برای ابطال چک باشد.
برای دریافت مشاوره حقوقی و نگارش دادخواست ابطال چک مفقودی یا متن درخواست ابطال چک با وکیل چک در قم به شماره ۰۹۱۲۵۵۱۴۵۰۴ تماس بگیرید.
نمونه رای مطالبه وجه چک مفقودی
در ادامه، یک نمونه رای صادره از دادگاه در خصوص مطالبه وجه چک مفقودی را مشاهده میکنید. این رای به طور عمومی است و ممکن است در پروندههای مختلف بسته به شرایط خاص، جزئیات متفاوتی داشته باشد.
رأی دادگاه بدوی
در خصوص دعوی خواهان الف. م. به طرفیت خوانده بانک مهر اقتصاد شعبه الغدیر به خواسته مطالبه مبلغ ۰۰۰ / ۰۰۰ / ۸۷ ریال وجه یک طغری چک مفقودی شماره ۰۰۳۱۲۱ / ۹۳۶۶ نزد بانک خوانده که خواهان گواهی مفقودی را نیز ضمیمه دادخواست نموده دادگاه برفرض صحت ادعای خواهان نظر اینکه مطالبه وجه چک مفقودی مستلزم ابطال چک مذکور و یا ملازمه با تقاضای ابطال آن دارد و بدون ابطال چک یا تقاضای ابطال آن با وصف مذکور دعوی نحو صحیح اقامه نشده دارای وجاهت قانونی نیست استناد ماده۲ق.آ.د. م قرار رد آن را صادر و اعلام مینماید. رای در فرجه بیستروزه پس از ابلاغ در دادگاه استان قابلتجدیدنظر است. ر
رئیس شعبه ۱۲۸ دادگاه عمومی تهران – رضا طاهری
رأی دادگاه تجدیدنظر استان
در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای الف. م. به طرفیت بانک مهر اقتصاد الغدیر نسبت به دادنامه شماره ۶۱۳/۹۴ دادگاه عمومی حقوقی تهران که بهموجب آن دررابطهبا دعوی مطالبه وجه یک فقره چک به شماره ۹۳۶۶/۰۰۰۳۱۲۱ قرار رد دعوا صادر شده است نظریه اینکه دادنامه تجدیدنظر خواسته باتوجهبه محتویات پرونده مطابق مقررات قانونی صادر گردیده است و ادعای تجدیدنظرخواه قابلانطباق با حقوق ماده ۳۴۸ قانون آئین دادرسی مدنی مصوب سال ۱۳۷۹ نمیباشد؛ لذا اعتراض نامبرده غیرموجه تشخیص و به استناد ماده ۳۵۳ قانون مذکور ضمن رد اعتراض دادنامه تجدیدنظر خواسته تأیید میگردد. رای صادره قطعی است.
شعبه ۲۹ دادگاه تجدیدنظر استان تهران – رئیس و مستشار
سید ابراهیم حسینی – بهزاد ابراهیمی
وکیل چک
وکیل چک شخصی است که در دعاوی حقوقی مرتبط با ابطال چک تخصص دارد و میتواند در شرایط خاص به افراد کمک کند تا در صورت وجود دلایل قانونی، چکی را باطل کرده یا مانع از وصول آن توسط طرف مقابل شوند. ابطال چک به معنای بیاعتبار کردن چکی است که به دلایل مختلفی مانند مفقودی، سرقت، جعلی بودن، یا صدور نادرست، نیاز به لغو یا بیاعتبار کردن آن وجود دارد.
نتیجه نهایی
مطالبه وجه چک مفقودی یک فرایند پیچیده حقوقی است که نیازمند پیگیری بهموقع و ارائه مدارک کافی به دادگاه است. در این فرایند، بهتر است با وکیل متخصص در امور چک و دعاوی مالی مشورت کنید تا از حقوق خود به بهترین شکل ممکن دفاع کنید. همچنین توجه داشته باشید که پس از مفقودشدن چک، سریعاً به بانک و مراجع قانونی مراجعه کنید تا از سوءاستفاده احتمالی جلوگیری شود.
سؤالات متداول:
۱. میتوانم وجه چک گم شده را بدون مراجعه به دادگاه مطالبه کنم؟
خیر، اگر چک مفقود شده است و احتمال سوءاستفاده وجود دارد، باید از طریق دادگاه اقدام به مطالبه وجه یا ابطال چک کنید.
۲. آیا بانک بدون رأی دادگاه میتواند وجه چک گم شدهرا پرداخت نکند؟
بانک تا مدت محدودی (معمولاً ۷ روز) میتواند وجه چک را مسدود کند، اما پس از آن نیاز بهحکم دادگاه برای عدم پرداخت دارد.
۳. پس از صدور رأی دادگاه میتوانم وجه چک گم شده را دریافت کنم؟
بله، پس از صدور رأی دادگاه به نفع شما، بانک ملزم به پرداخت وجه چک یا بازگرداندن آن بهحساب شما خواهد بود.
۴. استفاده از وکیل برای مطالبه وجه چک گم شده الزامی است؟
استفاده از وکیل الزامی نیست، اما میتواند فرایند پیگیری را آسانتر و سریعتر کند.
۵. چه مدارکی برای طرح دادخواست مطالبه وجه چک گم شده لازم است؟
گزارش مفقودی از کلانتری، درخواست عدم پرداخت از بانک، و مدارک مربوط به صدور چک از جمله مدارک مهم برای طرح دادخواست هستند.
بدون دیدگاه