مطالبه وجه قراردادی

مطالبه وجه قراردادی

در معاملات و قراردادها، یکی از موضوعات مهم، مطالبه وجه قراردادی است که بر اساس تعهدات طرفین تعیین می‌شود. در قوانین ایران، روش‌های حقوقی متعددی برای مطالبه وجه ناشی از قرارداد وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به اقامه دعوای حقوقی، صدور اجرائیه اسناد لازم‌الاجرا و اقدام از طریق چک و سفته اشاره کرد. در این مقاله، به بررسی ابعاد قانونی مطالبه وجه قراردادی در حقوق ایران می‌پردازیم.

مفهوم مطالبه وجه قراردادی

مطالبه وجه قراردادی زمانی مطرح می‌شود که یکی از طرفین قرارداد به تعهدات مالی خود عمل نکند و طرف دیگر بخواهد وجه مورد توافق را از طریق قضایی یا غیرقضایی دریافت کند. این مطالبه می‌تواند ناشی از بیع، اجاره، قرارداد پیمانکاری، وکالت، قرض و سایر عقود باشد.

مبانی قانونی مطالبه وجه قراردادی

مطـالبه وجـه قراردادی در نظام حقوقی ایران بر اساس مقررات زیر قابل پیگیری است:

1. ماده ۲۱۹ قانون مدنی: قراردادهای منعقده بین طرفین لازم‌الاجرا هستند، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.
2. ماده ۲۲۰ قانون مدنی: تعهدات طرفین شامل مواردی است که به‌صراحت در قرارداد ذکر شده یا به‌طور عرفی به آن مربوط می‌شود.
3. ماده ۲۲۵ قانون مدنی: اگر عرف، تعهدی را جزئی از قرارداد بداند، اجرای آن الزامی است.
4. ماده ۲۶۵ قانون مدنی: اگر کسی وجهی را به دیگری بدهد، اصل بر عدم تبرع است و می‌توان آن را مطالبه کرد.
5. مواد ۳۰۱ تا ۳۰۳ قانون مدنی: در صورت پرداخت اشتباه، گیرنده ملزم به استرداد مبلغ خواهد بود.

 دعوی مطالبه وجه قراردادی دلار

مطـالبه وجـه قراردادی به دلار در ایران ممکن است با چالش‌هایی همراه باشد، زیرا طبق ماده ۱۰ قانون مدنی، قراردادها به اصل آزادی اراده طرفین استوارند، اما بر اساس ماده ۴۶ قانون پولی و بانکی کشور، معاملات داخل ایران باید به ریال انجام شود. با این حال، در عمل دادگاه‌ها در برخی موارد، تعهدات مالی به ارز خارجی را به رسمیت می‌شناسند.

راهکارهای مطالبه وجه قراردادی به دلار

1. ارجاع به شرط ارزی در قرارداد
   اگر در قرارداد تصریح شده باشد که پرداخت به ارز خارجی انجام شود، می‌توان در دادگاه یا داوری درخواست الزام طرف مقابل به پرداخت مبلغ ارزی کرد.
2. استناد به عرف تجاری
   در صنایعی که معاملات به‌صورت ارزی انجام می‌شود (مانند صادرات و واردات)، دادگاه‌ها معمولاً پرداخت به ارز را می‌پذیرند.
3. تقاضای معادل ریالی مبلغ ارزی
   در صورت مخالفت دادگاه با پرداخت دلاری، می‌توان معادل ریالی آن را بر اساس نرخ روز بانک مرکزی مطالبه کرد.
4. استفاده از داوری بین‌المللی
   اگر قرارداد دارای شرط داوری بین‌المللی باشد، می‌توان از مراجع بین‌المللی برای مطالبه وجه ارزی اقدام کرد.
5. طرح دعوا بر مبنای خسارت تأخیر تأدیه
   در صورت تأخیر در پرداخت، می‌توان علاوه بر اصل مبلغ، خسارت تأخیر تأدیه را نیز درخواست کرد که معمولاً بر اساس نرخ تورم و نرخ ارز محاسبه می‌شود.

مطالبه وجه قرارداد شفاهی

مطالبه وجه در قراردادهای شفاهی امکان‌پذیر است، اما اثبات آن چالش‌هایی دارد. برای پیگیری وجه قرارداد شفاهی، مراحل زیر را طی کنید:

۱. جمع‌آوری مدارک و مستندات

• پیامک‌ها، چت‌های واتساپ، ایمیل‌ها یا هر نوع نوشته‌ای که نشان‌دهنده توافق باشد.
• فاکتورها، رسیدهای پرداخت، پرینت‌های بانکی که تراکنش‌ها را نشان دهد.
• شهادت شهود (اگر افرادی در جریان توافق شما بوده‌اند).

۲. ارسال اظهارنامه رسمی

می‌توانید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یک اظهارنامه رسمی برای طرف مقابل ارسال کنید و او را به پرداخت وجه بدهی دعوت کنید. این اظهارنامه می‌تواند به عنوان مدرک در دادگاه استفاده شود.

۳. دادخواست مطالبه وجه

اگر طرف مقابل حاضر به پرداخت نشد، باید دادخواست مطالبه وجه را در دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده ثبت کنید. در دادخواست باید:

• مبلغ مورد مطالبه را مشخص کنید.
• دلایل و مستندات خود را ارائه دهید.
• درخواست خسارت تأخیر تأدیه کنید.

۴. ارائه دادخواست قضایی

پس از ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه ارسال شده و رسیدگی آغاز می‌شود. اگر مدارک کافی ارائه دهید، دادگاه حکم به پرداخت وجه خواهد داد.

۵. اجرای حکم

در صورت صدور رأی به نفع شما، می‌توانید از اجرای احکام دادگستری برای توقیف اموال یا حساب بانکی بدهکار اقدام کنید.

نکته: قراردادهای شفاهی در صورت داشتن مستندات کافی و شهادت شهود، در محاکم قابل استناد هستند. اما برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، همیشه قراردادهای مکتوب تنظیم کنید.

---

استفاده از وکیل در مطالبه وجـه قراردادی باعث تسریع در فرایند دادرسی، ارائه مستندات قانونی قوی‌تر و افزایش احتمال موفقیت در دریافت مطالبات می‌شود.

وکیل مطالبه وجه قراردادی: تماس با 09125514504

---

 نکات مهم در مطالبه وجه قراردادی

• وجود قرارداد مکتوب و امضا شده، روند مطالبه را تسهیل می‌کند.
• چک و سفته در مطالبه وجه قراردادی به‌عنوان اسناد معتبر قابل استناد هستند.
• در عقود شفاهی، اثبات مطالبه دشوارتر است و نیاز به شهادت شهود و سایر ادله دارد.
• در صورت وجود شرط داوری در قرارداد، اختلافات باید ابتدا از طریق داور حل‌وفصل شود..

دادخواست مطالبه وجه قرارداد

دادخواست مطالبه وجـه قرارداد، در واقع یک دعوای حقوقی است که توسط یکی از طرفین قرارداد (معمولاً طلبکار) علیه طرف دیگر (بدهکار) در دادگاه مطرح می‌شود تا مبلغ مورد توافق در قرارداد پرداخت شود.

مراحل و شرایط ارائه دادخواست مطالبه وجـه قرارداد

1. احراز وجود قرارداد:
   • ابتدا باید اثبات شود که قراردادی معتبر بین طرفین وجود دارد.
   • قرارداد باید از نظر قانونی صحیح باشد و ارکان آن (قصد و رضایت طرفین، اهلیت، موضوع معین و مشروعیت جهت) رعایت شده باشد.
2. اثبات طلب و عدم پرداخت:
   • خواهان (طلبکار) باید ثابت کند که طبق قرارداد، خوانده (بدهکار) تعهد داشته مبلغی را پرداخت کند اما از انجام این تعهد خودداری کرده است.
   • این اثبات می‌تواند با استناد به قرارداد، فاکتورها، رسیدها، چک یا سفته‌های مربوطه انجام شود.
3. تنظیم دادخواست:
   • دادخواست باید مطابق با مقررات قانون آیین دادرسی مدنی تنظیم شود.
   • در قسمت خواسته، مبلغ طلب و هزینه‌های دادرسی مشخص می‌شود.
   • در دلایل و مستندات، اسناد مرتبط با قرارداد و طلب ارائه می‌شود.
4. مراجعه به دادگاه صلح یا دادگاه:
   • اگر مبلغ خواسته تا ۲۰ میلیون تومان باشد، رسیدگی در شورای حل اختلاف انجام می‌شود.
   • اگر مبلغ بالاتر باشد، پرونده در دادگاه حقوقی مطرح می‌شود.
5. پرداخت هزینه دادرسی:
   • خواهان باید هزینه دادرسی را پرداخت کند که بر اساس مبلغ خواسته محاسبه می‌شود.
6. رسیدگی دادگاه و صدور حکم:
   • پس از بررسی مستندات و دفاعیات طرفین، دادگاه اقدام به صدور رأی می‌کند.
   • اگر رأی به نفع خواهان صادر شود، خوانده موظف به پرداخت وجه خواهد بود.
7. اجرای حکم:
   • در صورت عدم پرداخت، خواهان می‌تواند از طریق اجرای احکام مدنی اقدام به توقیف اموال بدهکار یا سایر روش‌های قانونی برای وصول طلب کند.

مشاوره حقوقی مطالبه وجه قراردادی

در مطالبـه وجـه قراردادی، آگاهی از قوانین و مقررات حقوقی ضروری است تا از تضییع حقوق جلوگیری شود. تنظیم صحیح دادخواست، ارائه مستندات قوی و انتخاب دادگاه صالح تأثیر زیادی در موفقیت دعوا دارد. استفاده از وکیل متخصص امور قراردادها باعث می‌شود که روند دادرسی سریع‌تر پیش برود، احتمال صدور رأی به نفع خواهان افزایش یابد و خسارات احتمالی کاهش یابد. وکیل می‌تواند با ارسال اظهارنامه، طرح دعوا، درخواست تأمین خواسته و اجرای حکم از حقوق موکل خود به بهترین شکل دفاع کند. همچنین، تجربه وکیل در تفسیر مفاد قرارداد و استناد به قوانین مرتبط نقش مهمی در تسریع وصول مطالبات دارد.

نتیجه‌گیری

مطالبه وجـه قراردادی در قوانین ایران از طریق دادگاه، اجرای ثبت و ارسال اظهارنامه امکان‌پذیر است. تنظیم قراردادهای شفاف و استفاده از اسناد مالی رسمی مانند چک و سفته می‌تواند در تسهیل روند مطالبه مؤثر باشد. در هر صورت، مشورت با یک وکیل متخصص در این زمینه می‌تواند از مشکلات حقوقی احتمالی جلوگیری کند.