مطالبه خسارت خواب خودرو در تصادف

مطالبه خسارت خواب خودرو در تصادف

یکی از خساراتی که در تصادفات رانندگی ممکن است به مالک خودرو وارد شود، خسارت خواب خودرو است. این خسارت زمانی مطرح می‌شود که خودروی آسیب‌دیده به دلیل تعمیرات، کارشناسی یا سایر موانع، برای مدتی از دسترس مالک خارج شده و امکان استفاده از آن وجود نداشته باشد. در این مقاله، به مبانی قانونی و حقوقی مطالبه خسارت خواب خودرو پرداخته و به مواد قانونی مربوطه اشاره خواهیم کرد.

تعریف خسارت خواب خودرو

خسارت خواب خودرو به زیانی اطلاق می‌شود که مالک خودرو در اثر عدم امکان بهره‌برداری از وسیله نقلیه طی مدتی که در تعمیرگاه، پارکینگ یا توقیف بوده، متحمل می‌شود. این خسارت می‌تواند شامل هزینه‌های جایگزین (مانند اجاره خودرو) یا فرصت‌های از دست‌رفته ناشی از عدم امکان استفاده از خودرو باشد.

 

مبانی قانونی مطالبه خسارت خواب خودرو

در نظام حقوقی ایران، امکان مطالبه خسارت خواب خودرو مستند به اصول قانون مسئولیت مدنی، قانون مجازات اسلامی و قواعد فقهی است. برخی از مهم‌ترین مواد قانونی در این زمینه عبارتند از:

1. ماده 1 قانون مسئولیت مدنی

هرکس بدون مجوز قانونی، عمداً یا در نتیجه بی‌احتیاطی، به جان، مال یا آزادی شخصی دیگر لطمه‌ای وارد کند که موجب ضرر مادی یا معنوی شود، مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود خواهد بود.

بر این اساس، در صورتی که مقصر تصادف موجب عدم امکان استفاده از خودرو گردد، ملزم به جبران ضرر ناشی از آن است.

2. ماده 328 قانون مدنی

هر کس مال غیر را تلف کند، ضامن آن است و باید مثل یا قیمت آن را بپردازد.

این ماده نشان می‌دهد که هر نوع خسارتی که به اموال دیگران وارد شود، باید جبران شود، حتی اگر خسارت ناشی از تلف کلی نباشد، بلکه محدود به عدم امکان استفاده باشد.

3. ماده 3 قانون مسئولیت مدنی

در تعیین میزان خسارت، دادگاه اوضاع و احوال قضیه را در نظر خواهد گرفت.

بنابراین، دادگاه می‌تواند میزان خسارت خواب خودرو را با توجه به شرایط پرونده تعیین کند.

4. ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی

در دعاوی مالی، خسارت تأخیر تأدیه بر اساس نرخ تورم قابل مطالبه است.

این ماده می‌تواند مبنای مطالبه خسارت خواب خودرو در مواردی باشد که مالک ناچار به پرداخت هزینه‌های اضافی برای حمل‌ونقل جایگزین شده است.

رویه قضایی و مطالبه خسارت خواب خودرو

در برخی از آرای دادگاه‌ها، خسارت خواب خودرو به عنوان ضرر و زیان ناشی از عدم النفع پذیرفته شده است. با این حال، برخی محاکم ممکن است این خسارت را نپذیرند، چرا که عدم استفاده از خودرو را تلف مال محسوب نمی‌کنند.

اما در مواردی که خودرو وسیله کسب درآمد بوده، مانند تاکسی، وانت‌بار یا خودروهای کرایه‌ای، رویه دادگاه‌ها بیشتر به نفع مالک خودرو است و خسارت ناشی از خواب خودرو قابل مطالبه خواهد بود.

نظریه مشورتی خواب خسارت خودرو

استعلام

در تصادفات و غیر آن، آیا خسارت ناشی از عدم امکان استفاده از وسیله نقلیه در مدتی که خودرو توقیف بوده یا به لحاظ خسارت وارده قابل استفاده نبوده است (خواب وسایل نقلیه)، حسب مورد از مقصر حادثه یا شرکت های بیمه قابل وصول است؟

نظریه شماره 7/1400/941 مورخ 1400/11/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

برابر تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ زوال منافع ممکن الحصول که بر آن صدق اتلاف کند، قابل مطالبه است؛ مانند ایام بیکاری راننده تاکسی به علت توقف برای انجام تعمیر آسیب های ناشی از تصادف؛ همچنین با لحاظ اطلاق بند ب ماده یک قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵، صرفا آن بخش از خسارات فرض سؤال که مشمول عنوان اتلاف مال تلقی شود را در بر می گیرد. بدیهی است چنانچه به علت تعلل مالک خودرو و یا علل دیگر تعمیرات به تأخیر افتاده باشد، به سبب عدم انتساب آن به عامل زیان، وی یا شرکت بیمه تکلیفی در این خصوص ندارد.

صورتجلسه نشست قضایی خسارت توقف خودرو

تاریخ برگزاری: 1401/03/04
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر خفر

موضوع

مطالبه خسارت منافع ممکن‌الحصول ناشی از خسارت خودرو

پرسش

آیا شخص می‌تواند در پرونده مطالبه خسارت، خسارت خواب خودرویی را مطالبه کند که آن خودرو تاکسی نیست و شغل آن شخص هم مسافرکشی نیست؟

نظر هیات عالی

صرف‌نظر از این‌که خودرو شخصی محل درآمد و امرار معاش اشخاص می‌باشد یا خیر؛ ورود خسارت امر موضوعی است و نوع وسیله نقلیه (تاکسی یا غیر تاکسی) در ایراد خسارت قطعی یا ممکن‌الحصول، موضوعیت ندارد؛ بلکه ملاک مطالبه خسارت‌های ناشی از عدم‌النفع (ممکن‌الحصول) احراز ورود خسارت قابل مطالبه و تحقق سایر ارکان مسئولیت جبران خسارت از ناحیه فاعل و عامل ورود زیان می‌باشد که عمدتاً با جلب نظریه کارشناس برآورد و تعیین می‌گردد؛ بدیهی است در صورتی که به دلیل فعل ضرری خوانده، منافعی که در شرف حصول و تحقق بوده، از بین رفته باشد، انتساب عرفی یا رابطه سببیت عرفی بین فعل زیان‌بار خوانده و ورود خسارت زیان‌دیده (خواهان) وجود دارد؛ لذا صرف‌نظر از نوع خودرو، ضرر و زیان وارده به استناد مواد 1 و 2 قانون مسئولیت مدنی و سایر مقررات و قواعد عمومی مسئولیت مدنی قهری، قابل مطالبه می‌باشد.

 

نحوه محاسبه خسارت خواب خودرو

محاسبه میزان خسارت خواب خودرو معمولاً بر اساس مدت‌زمان تعمیر یا توقیف و هزینه‌های جایگزین انجام می‌شود. برخی از روش‌های محاسبه عبارتند از:

• هزینه اجاره خودروی مشابه در مدتی که خودرو غیرقابل استفاده بوده است.
• میانگین درآمد روزانه در صورتی که خودرو جهت کسب‌وکار استفاده می‌شده است.
• هزینه‌های متفرقه مانند هزینه حمل‌ونقل جایگزین.

نحوه طرح دعوا برای مطالبه خسارت خواب خودرو

برای مطالبه خسارت خواب خودرو، مالک خودرو می‌تواند از طریق دادخواست حقوقی یا شکایت کیفری (در صورت وجود تخلف رانندگی) اقدام کند.

مراحل طرح دعوا:

1. تنظیم دادخواست و ارائه به دادگاه حقوقی محل وقوع حادثه.
2. ارائه مستندات شامل گزارش پلیس، نظریه کارشناسی، فاکتورهای تعمیر و مدارک اثبات خسارت.
3. ارجاع به کارشناس رسمی دادگستری جهت برآورد میزان خسارت خواب خودرو.
4. صدور رأی دادگاه و اجرای حکم.

نمونه رای خواب خودرو

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دادخواست خواهان آقای الف. ب.ب. به طرفیت خوانده شرکت سهامی خاص گ. مبنی بر مطالبه وجوه هزینه های قطعات و تعمیرات و خواب اتوبوس به مبلغ کل ۱۰۶/۰۰۰/۰۰۰ ریال و هزینه دادرسی با توجه به محتویات و اوراق پرونده و وجود اصول سفته های مستند دعوی و نیز نظریه کارشناس رسمی دادگستری مبنی بر تعیین خسارت تعمیرات و خواب اتوبوس به مبلغ ۱۰۶/۰۰۰/۰۰۰ ریال در ید خواهان که دلیل مدیونیت خوانده بوده و مفاد دادخواست و اظهارات خواهان به شرح صورت جلسه مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۱۷ و برگ گارانتی خودرو و به شماره … مورخ ۱۳۹۰/۱/۱۷ و اینکه تعمیرات در زمان تعمیرات گارانتی و به وسیله شرکت انجام یافته و معطل نمودن تعمیرات و تعلل در تعمیر که منجر به طولانی شدن تعمیرات به مدت ۳۹ روز گردیده است. عدم حضور و دفاع خوانده علیرغم ابلاغ وقت دادرسی به وی دادگاه دعوی خواهان را وارد تشخیص و مستندا به مواد ۱۹۸ و ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب حکم به محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ یکصد و شش میلیون ریال اصل خواسته و هزینه دادرسی و در حق خواهان صادر و اعلام می نماید. رأی صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه های تجدیدنظر استان تهران می باشد.

رئیس شعبه ۲۱۸ دادگاه عمومی تهران – جعفر گلدار

دادخواست مطالبه خسارت خواب خودرو

دادخواست مطالبه خسارت خواب خودرو، درخواستی قانونی است که مالک خودرو به دادگاه ارائه می‌دهد تا مبلغ مطالبه‌شده خسارات ناشی از عدم امکان استفاده از وسیله نقلیه خود را مطالبه کند. این خسارت معمولاً در مواردی مانند تصادف، توقیف غیرقانونی یا تأخیر در تعمیرات مطرح می‌شود. خواهان باید در دادخواست، دلایل قانونی، مدارک خسارت وارده و را ذکر کند. دادگاه پس از بررسی ادله و مستندات، در مورد جبران خسارت تصمیم‌گیری می‌کند.

تنظیم دادخواست مطالبه خسارت خواب: تماس 09125514504

وکیل مطالبه خسارت

وکیل مطالبه خسارت فردی متخصص در امور حقوقی است که به موکل خود کمک می‌کند تا خسارات مالی یا معنوی ناشی از فعل یا ترک فعل دیگران را از طریق قانونی مطالبه کند. در دعاوی مربوط به مطالبه خسارت خواب خودرو، وکیل با استناد به قوانین مرتبط مانند قانون مدنی، قانون مسئولیت مدنی و آرای وحدت رویه، دادخواست تنظیم کرده و ادله و مستندات لازم را ارائه می‌دهد. همچنین، وکیل می‌تواند با محاسبه دقیق میزان خسارت، دفاع از حقوق موکل در دادگاه و پیگیری روند اجرای حکم، شانس موفقیت در پرونده را افزایش دهد.

نتیجه‌گیری

مطالبه خسارت خواب خودرو در تصادفات رانندگی، مستند به قوانین مسئولیت مدنی و حقوقی ایران، قابل پیگیری است. هرچند رویه قضایی در این زمینه ممکن است متفاوت باشد، اما در مواردی که مالک خودرو متضرر از عدم امکان استفاده از خودرو بوده، امکان دریافت خسارت وجود دارد. برای موفقیت در این دعاوی، ارائه مدارک مستند و درخواست کارشناسی رسمی دادگستری ضروری است.

---

پرسش های متداول

1- خسـارت خـواب خودرو چیست؟
خسـارت خـواب خودرو مبلغی است که بابت عدم امکان استفاده از خودرو در مدت معینی (مثلاً به دلیل تصادف، توقیف غیرقانونی یا تأخیر در تعمیر) به مالک آن پرداخت می‌شود.

2- چه مدارکی برای مطالبه خسـارت خـواب خودرو لازم است؟
مدارک شامل سند مالکیت خودرو، گزارش کارشناسی میزان خسارت، مدارک مربوط به علت توقف خودرو (مثل گزارش تصادف یا رسید تعمیرگاه)، هزینه‌های جانبی ناشی از عدم استفاده از خودرو و رسید پرداخت کرایه خودروی جایگزین (در صورت وجود) می‌باشد.

3- آیا می‌توان از بیمه خسـارت خـواب خودرو را مطالبه کرد؟
بیمه شخص ثالث معمولاً خسارت خواب خودرو را پوشش نمی‌دهد، اما در صورت وجود بیمه بدنه با پوشش هزینه توقف یا توافق با بیمه‌گر مقصر، ممکن است امکان دریافت خسـارت وجود داشته باشد.

4- مرجع صالح برای رسیدگی به مطالبه خسـارت خـواب خودرو کجاست؟
این دعوا در  دادگاه صلح (در صورتی که مبلغ خسارت تا ۲۰ میلیون تومان باشد) یا دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده (در مبالغ بالاتر) مطرح می‌شود.

5-  چگونه می‌توان مبلغ خسـارت خـواب خودرو را محاسبه کرد؟
مبلغ خسارت بر اساس ارزش اجاره روزانه خودرو مشابه، مدت عدم استفاده، میزان خسارت وارده و هزینه‌های اضافی مرتبط با توقف خودرو تعیین شده و معمولاً نیاز به نظر کارشناس رسمی دادگستری دارد.