ماده 100 قانون شهرداری یکی از مهم‌ترین مواد قانونی در حوزه ساخت و ساز شهری است که نحوه صدور پروانه ساختمانی، تخلفات ساختمانی و نحوه برخورد با آنها را تعیین می‌کند.
این ماده در راستای حفظ اصول شهرسازی، بهداشت و ایمنی شهری، شرایط و مقرراتی را برای مالکان، مهندسان ناظر و شهرداری‌ها مقرر کرده است.
در این مقاله به بررسی جزئیات ماده 100 قانون شهرداری، فرمول محاسبه جریمه‌ها، آیین‌نامه اجرایی، تبصره‌ها و حکم تخریب ناشی از تخلفات می‌پردازیم.
ماده 100 قانون شهرداری چیست؟
طبق ماده 100 قانون شهرداری (مصوب 1345 و اصلاحات بعدی آن)، مالکین اراضی و املاک موظف‌اند قبل از شروع هر گونه عملیات عمرانی یا تفکیک اراضی، از شهرداری پروانه دریافت کنند.
شهرداری موظف است از ادامه عملیات ساخت و ساز بدون پروانه یا مغایر با مفاد پروانه جلوگیری کند و در صورت تخلف، اقدامات قانونی لازم را اتخاذ نماید.
فرمول محاسبه جریمه ماده 100 شهرداری
یکی از نکات مهم در ماده 100، نحوه تعیین جریمه برای اضافه بنای بدون مجوز است که به شرح زیر می‌باشد:
- برای اراضی مسکونی: جریمه بین نصف تا سه برابر ارزش معاملاتی هر متر مربع بنای اضافه تعیین می‌شود.
- برای اراضی تجاری، صنعتی و اداری: جریمه بین دو برابر تا چهار برابر ارزش معاملاتی هر متر مربع بنای اضافه است.
- در موارد احداث بنای بدون پروانه با رعایت اصول فنی و بهداشتی: جریمه حداقل یک دهم ارزش معاملاتی بنا یا یک پنجم ارزش سرقفلی ساختمان است.
- عدم احداث یا غیرقابل استفاده بودن پارکینگ: جریمه حداقل برابر و حداکثر دو برابر ارزش معاملاتی هر متر مربع فضای پارکینگ از بین رفته است.
این جریمه‌ها بر اساس ارزش معاملاتی ساختمان که هر سال توسط شهرداری تعیین و قابل تجدید نظر است، محاسبه می‌شود.
قیمت هر متر خلافی ساختمان ۱۴۰۳
قیمت قیمت جریمه هر متر مربع خلافی ساختمان در ۱۴۰۳ بستگی به نوع کاربری و موقعیت ملک دارد؛
برای ساختمان‌های مسکونی بین نصف تا سه برابر ارزش معاملاتی و برای تجاری بین دو تا چهار برابر ارزش معاملاتی است. ارزش معاملاتی توسط شهرداری تعیین می‌شود و در صورت عدم پرداخت جریمه، شهرداری میتواند تخریب بنا را درخواست کند.
آیین‌نامه اجرایی ماده 100 قانون شهرداری
آیین‌نامه اجرایی ماده 100 وظایف شهرداری، مهندسان ناظر و کمیسیون ماده 100 را مشخص می‌کند. بر اساس این آیین‌نامه:
- مهندسان ناظر مسئول نظارت مستمر بر اجرای ساختمان مطابق با پروانه هستند و در صورت تخلف، باید موضوع را به شهرداری اطلاع دهند.
- کمیسیون ماده 100 متشکل از نمایندگان وزارت کشور، دادگستری و انجمن شهر است که به تخلفات ساختمانی رسیدگی و تصمیم‌گیری می‌کند.
- شهرداری موظف است در صورت عدم رعایت قوانین، نسبت به جلوگیری از ادامه ساخت و ساز و اعلام پرونده به کمیسیون ماده 100 اقدام نماید.
- اگر مالک تخلفات را برطرف نکند، شهرداری میتواند اقدام به قلع و تخریب بنا کند و هزینه‌ها را از مالک دریافت نماید.
قانون جدید ماده 100 شهرداری
با اصلاحات متعددی که از سال 1345 تاکنون در ماده 100 قانون شهرداری انجام شده، تاکید بیشتری بر حفظ اصول شهرسازی، بهداشت و ایمنی شده است. در قانون جدید:
- توجه ویژه به موقعیت مکانی ملک و نوع استفاده از آن در تعیین جریمه‌ها شده است.
- کمیسیون ماده 100 اختیار دارد در صورت عدم ضرورت تخریب، جریمه‌های متناسب را تعیین کند.
- ضوابط دقیق برای اضافه بنا، پارکینگ، تجاوز به معابر و عدم انطباق با پروانه ساختمان تدوین شده است.
- مهندسان ناظر و ماموران شهرداری در صورت تخلف تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.
تبصره 1 ماده 100 قانون شهرداری
تبصره 1 به تشکیل کمیسیون رسیدگی به تخلفات ساختمانی اختصاص دارد که شامل نماینده وزارت کشور، یک قاضی و یکی از اعضای انجمن شهر است. مراحل رسیدگی به تخلفات به این شرح است:
- پس از اعلام تخلف، مالک ظرف 10 روز فرصت دارد توضیحات کتبی خود را ارائه دهد.
- کمیسیون ظرف یک ماه تصمیم مقتضی را اتخاذ می‌کند.
- در صورت قلع بنا، مهلت مناسبی برای مالک تعیین می‌شود که نباید بیش از دو ماه باشد.
- در صورت عدم اقدام مالک، شهرداری میتواند خود اقدام به تخریب و دریافت هزینه‌ها نماید.
حکم تخریب ماده 100 شهرداری
بر اساس ماده 100 و تبصره‌های آن:
- در صورت ساخت و ساز بدون پروانه یا مغایر با پروانه، و عدم رعایت مقررات شهرسازی و فنی، شهرداری میتواند از ادامه عملیات جلوگیری و پرونده را به کمیسیون ارجاع دهد.
- کمیسیون ماده 100 میتواند حکم تخریب تمام یا بخشی از بنا را صادر کند.
- در مواردی که تخلف اضافه بنا بدون ضرورت باشد، جریمه تعیین و در صورت عدم پرداخت، حکم تخریب صادر می‌شود.
- شهرداری موظف است برای اجرای حکم تخریب از نیروی انتظامی و ماموران اجرایی استفاده نماید.
شرایط تخریب بنا ماده 100
شرایط صدور رأی به تخریب بنا توسط کمیسیون ماده 100 شهرداری عبارتند از:
- نظر کارشناس مبنی بر ضرورت تخریب بنا یا عدم پرداخت جریمه تعیین شده توسط متخلف؛
- وجود تخلف در زمینه اصول شهرسازی، فنی یا بهداشتی در ساختمان.
در این صورت کمیسیون مجاز به صدور رأی تخریب است.
اگر جریمه ماده صد پرداخت نشود
اگر جریمه ماده 100 پرداخت نشود، شهرداری میتواند پرونده را دوباره به کمیسیون ماده 100 ارجاع دهد و درخواست صدور رأی تخریب ساختمان را کند. در این صورت کمیسیون، رای به قلع (تخریب) بنا خواهد داد و شهرداری موظف است اجرا کند.
نمونه متن اعتراض به رای کمیسیون ماده 100
ریاست محترم کمیسیون ماده 100 شهرداری
موضوع: اعتراض به رای صادره شماره … مورخ …
با سلام و احترام،
اینجانب … به شماره ملی … مالک ملک واقع در … بدین‌وسیله اعتراض خود را نسبت به رای صادره کمیسیون ماده 100 به شماره … مورخ … اعلام می‌دارم.
با توجه به دلایل ذیل، استدعا دارم نسبت به بازنگری و بررسی مجدد پرونده اقدام فرمایید:
- رای صادره برخلاف مقررات ماده 100 و تبصره‌های مربوطه بوده و نکات فنی و قانونی لازم به‌درستی لحاظ نشده است.
- تخلف مندرج در رای با مستندات ارائه شده قابل رفع و اصلاح بوده و از نظر اصول شهرسازی و بهداشتی مشکلی وجود ندارد.
- مبلغ جریمه تعیین شده خارج از حد مجاز قانونی و غیرمنصفانه است.
- درخواست دارم ضمن بررسی مجدد، رای به‌نفع اینجانب اصلاح و از تخریب یا جریمه سنگین جلوگیری گردد.
با تشکر و احترام
نام و نام خانوادگی: …
امضا: …تاریخ
تذکر مهم: اعتراض به رای کمیسیون ماده 100 تخصصی و فنی است؛ لذا حتماً از وکیل ماده 100، جناب آقای رسول خیابانی استفاده نمایید.
سخن پایانی
ماده 100 قانون شهرداری ابزار مهمی برای کنترل ساخت و ساز غیرمجاز و حفظ نظم شهری است.
این ماده به وضوح مسئولیت مالکان، مهندسان ناظر و شهرداری را تعیین می‌کند و با وضع جریمه‌ها و احکام تخریب، سعی در رعایت اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی دارد.
آگاهی از مفاد این قانون و آیین‌نامه اجرایی آن برای همه فعالان حوزه ساخت و ساز ضروری است تا از بروز مشکلات قانونی جلوگیری شود.
پرسش های متداول
مالکین قبل از شروع ساخت و ساز در محدوده شهر چه تکلیفی دارند؟
مالکین باید از شهرداری پروانه ساخت دریافت کنند.
اگر ساخت و ساز بدون پروانه یا خلاف مفاد پروانه انجام شود، شهرداری چه اقدامی میتواند انجام دهد؟
شهرداری میتواند از ادامه عملیات ساختمانی جلوگیری کند و در صورت لزوم قلع بنا را درخواست کند.
شهرداری میتواند از ادامه عملیات ساختمانی جلوگیری کند و در صورت لزوم قلع بنا را درخواست کند.
دیدگاه شما