اعاده دادرسی دیوان عدالت اداری
اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری، یکی از مهم‌ترین راه‌های استثنایی اعتراض به آرای قطعی محسوب می‌شود که امکان بازبینی مجدد یک رای نهایی را در شرایط خاص فراهم می‌سازد.
هدف از اعاده دادرسی، اصلاح احکامی است که بر اساس اشتباهات قضایی یا اطلاعات ناقص صادر شده‌اند. در این مقاله به بررسی دقیق شرایط، مهلت‌ها و آثار اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری با استناد به قانون دیوان عدالت اداری می‌پردازیم.
اعاده دادرسی چیست؟
اعاده دادرسی فرآیندی است که به موجب آن، فردی که نسبت به رأی قطعی دیوان عدالت اداری اعتراض دارد، می‌تواند در شرایط مشخصی، از همان شعبه‌ای که رای را صادر کرده، درخواست رسیدگی مجدد کند. این امکان تنها در موارد استثنایی و با دلایل قانونی و مشخص فراهم شده است.
جهات اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری
مطابق ماده ۹۸ قانون دیوان عدالت اداری، اعاده دادرسی صرفاً در صورتی پذیرفته می‌شود که یکی از موارد زیر تحقق یافته باشد:
-
صدور حکم خارج از موضوع شکایت (بند الف)
اگر شعبه دیوان عدالت اداری رایی صادر کرده باشد که اساساً با خواسته خواهان مرتبط نبوده باشد، این مورد از مهم‌ترین جهات اعاده دادرسی محسوب می‌شود.
-
صدور حکم بیشتر از میزان خواسته (بند ب)
در صورتی که رأی صادره بیش از خواسته اولیه خواهان باشد، می‌توان با استناد به این بند درخواست اعاده دادرسی داد.
-
وجود تضاد در مفاد حکم (بند پ)
اگر در متن حکم تناقض وجود داشته باشد که اجرای آن را دچار مشکل کند، از جمله دلایل موجه برای اعاده دادرسی خواهد بود.
-
تعارض بین دو حکم صادره در یک موضوع واحد (بند ت)
چنانچه شعبه‌ای از دیوان حکمی صادر کند که با حکم قبلی درباره همان موضوع و اصحاب دعوی مغایر باشد، بدون وجود علت قانونی، این امر موجب پذیرش اعـاده دادرسی خواهد شد.
-
استناد حکم به اسناد جعلی یا بی‌اعتبار (بند ث)
اگر اسنادی که مبنای رای قرار گرفته‌اند، بعداً به موجب حکم مرجع صالح، جعلی یا بی‌اعتبار شناخته شوند، رای صادره قابل اعاده دادرسی خواهد بود.
-
کشف اسناد جدید (بند ج)
چنانچه اسناد و دلایل جدیدی که نشان‌دهنده حقانیت خواهان باشد، پس از صدور حکم کشف شود و ثابت گردد در جریان دادرسی قابل دسترسی نبوده‌اند، از این طریق می‌توان درخواست اعاده دادرسی نمود.
تنظیم لایحه اعـاده دادرسی توسط وکیل متخصص، شانس پذیرش و پیروزی در رسیدگی مجدد را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
مشاوره حقوقی اعاده دادرسی: تماس با 09125514504
مهلت اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری
طبق ماده ۹۹ قانون دیوان عدالت اداری، مهلت‌های قانونی برای طرح اعـاده دادرسی به شرح زیر است:
- در خصوص بندهای «الف» تا «پ» ماده 98: بیست روز از تاریخ ابلاغ رای
- در خصوص بندهای «ت» تا «ج» ماده 98: بیست روز از زمان تحقق سبب اعاده دادرسی (مثلاً کشف سند جعلی یا اسناد جدید)
بنابراین توجه به زمان‌بندی‌ها از نظر حقوقی بسیار مهم و تعیین‌کننده است.
مراحل رسیدگی به اعاده دادرسی
براساس مواد 100 تا 104 قانون دیوان عدالت اداری، فرآیند اعاده دادرسی به صورت زیر انجام می‌شود:
- تقدیم دادخواست به همان شعبه صادرکننده رای با ذکر صریح جهت اعاده دادرسی.
- پرداخت هزینه دادرسی طبق تعرفه تجدیدنظرخواهی (ماده 101).
- بررسی اولیه شعبه صادرکننده حکم قطعی جهت قبول یا رد دادخواست (ماده 102).
- در صورت پذیرش، شعبه مربوطه وارد رسیدگی ماهوی می‌شود و ممکن است دستور توقف اجرای رای صادر کند (ماده 103).
- چنانچه دادخواست وارد تشخیص داده شود، رای قبلی نقض و رای جدید صادر خواهد شد (ماده 104).
اعاده دادرسی قرارهای دیوان ممکن نیست
مطابق قانون، تنها احکام قطعی صادر شده از شعب دیوان قابلیت اعـاده دادرسی دارند و قرارهای صادره (مانند قرار رد دعوا، قرار عدم صلاحیت، قرار رد دادخواست و…) مشمول اعاده دادرسی نمی‌شوند.
این محدودیت ناشی از صراحت ماده ۹۸ قانون دیوان عدالت اداری است که فقط درباره احکام قطعی صحبت می‌کند، نه قرارها.
📌 بنابراین، اگر قرار صادره موجب تضییع حق شده باشد، راه‌حل ممکن، استفاده از تجدیدنظرخواهی (در صورت امکان)، اعتراض ثالث، یا طرح دعوای جدید خواهد بود.
نمونه لایحه اعاده دادرسی دیوان عدالت اداری
ریاست محترم شعبه صادرکننده رأی قطعی دیوان عدالت اداری
با احترام، اینجانب … به وکالت از آقای … به استناد ماده ۹۸ قانون دیوان عدالت اداری، نسبت به رأی شماره … صادره از آن شعبه، درخواست اعـاده دادرسی دارم؛ زیرا رأی صادره خارج از موضوع شکایت بوده و با خواسته مطرح‌شده مطابقت ندارد.
همچنین اسناد جدیدی در اختیار قرار گرفته که دلیل حقانیت موکل می‌باشد و در زمان رسیدگی اولیه موجود نبوده است. با عنایت به جهات قانونی و مستندات پیوست، تقاضای پذیرش اعاده دادرسی و رسیدگی ماهوی مورد استدعاست.
با احترام
تنظیم تخصصی لایحه اعـاده دادرسی توسط وکیل متخصص، کلید اثبات جهات قانونی و افزایش احتمال پذیرش درخواست در دیوان عدالت اداری است.
لایحه اعاده دادرسی : تماس با 09125514504
نمونه رای اعاده دادرسی دیوان عدالت اداری
شماره دادنامه: ۱۴۰۴۰۰۰۰۰۰۰
شماره پرونده: ۱۴۰۴۰۰۰۰۰۰۰
مرجع رسیدگی: شعبه … دیوان عدالت اداری
خواهان: آقای … با وکالت آقای رسول خیابانی
خوانده: سازمان/اداره …
موضوع: اعاده دادرسی نسبت به دادنامه شماره …
رأی دیوان
در خصوص دادخواست اعـاده دادرسی تقدیمی از سوی آقای رسول خیابانی وکیل خواهان، به طرفیت سازمان …، نسبت به دادنامه شماره … صادره از این شعبه، با توجه به دفاعیات وکیل محترم خواهان، که ضمن استناد به بندهای (ث) و (ج) ماده ۹۸ قانون دیوان عدالت اداری، اعلام داشتند که اسناد استنادی حکم صادره پس از صدور رأی جعلی بودن آن‌ها به اثبات رسیده و همچنین دلایل و مستندات جدیدی پس از صدور حکم و در مراحل بعدی به دست آمده که در زمان رسیدگی اولیه در اختیار موکل و وکیل قرار نداشته است، شعبه رسیدگی‌کننده به این نتیجه رسید که جهات قانونی برای اعاده دادرسی وجود دارد.
به ویژه با توجه به مستندات جدیدی که توسط وکیل محترم خواهان آقای رسول خیابانی، به دیوان ارائه شد، حکم صادره بر اساس اسنادی نادرست و با تضییع حق موکل، صادر شده بود و این امر نقض اصول عدالت و انصاف در رسیدگی را در پی داشته است.
با توجه به دفاعیات وکیل خواهان و بر اساس بررسی‌های دیوان عدالت اداری، این شعبه به این نتیجه رسید که حکم معترض‌عنه فاقد وجاهت قانونی است و با توجه به جهات اعاده دادرسی، رأی صادره باید نقض گردد.
لذا، دادنامه شماره … صادره از این شعبه نقض و رسیدگی ماهوی به موضوع شکایت در دستور کار قرار می‌گیرد.
رئیس شعبه … دیوان عدالت اداری
امضاء ـ مهر شعبه
« مشاوره حقوقی با پرداخت هزینه و هماهنگی قبلی »
سخن پایانی
اعـاده دادرسی در دیوان عدالت اداری یک ابزار مهم برای اصلاح احکام اشتباه یا ناقص است، اما استفاده از آن نیازمند دقت، مستندسازی، و اقدام به موقع است. رعایت دقیق شرایط مندرج در مواد 98 تا 106 قانون دیوان عدالت اداری برای پذیرش این درخواست حیاتی است.
چنانچه شما نیز با حکمی مواجه هستید که به‌نظرتان برخلاف عدالت و قانون صادر شده است، توصیه می‌شود حتماً پیش از هر اقدام، با یک وکیل متخصص در امور دیوان عدالت اداری مشورت کنید تا از مسیر صحیح حقوقی وارد شوید.
دیدگاه شما