جرم خودزنی
جرم خودزنی در بسیاری از کشورها، از جمله کشورهای اسلامی و برخی کشورهای دیگر، به عنوان رفتاری ناپسند و غیرقانونی تلقی می‌شود. در قوانین اسلامی، خودزنی به طور کلی به دلیل آسیب زدن عمدی به بدن، نهی شده است و ممکن است مجازات‌هایی به دنبال داشته باشد. این مجازات‌ها ممکن است بسته به قانون کشوری متفاوت باشند و به شدت و هدف خودزنی نیز بستگی دارند.
دلایل جرم بودن خودزنی
دلایل جرم دانستن خودزنی می‌تواند به موارد زیر مرتبط باشد:
- حفاظت از سلامت عمومی و فردی: حفظ سلامت جسم و جان از جمله مواردی است که در بسیاری از سیستم‌های حقوقی و مذهبی مورد توجه قرار می‌گیرد.
- پیشگیری از سوء استفاده‌های احتمالی: در برخی موارد، ممکن است افراد به قصد فریبکاری یا جلب ترحم اقدام به خودزنی کنند. این امر می‌تواند به سوءاستفاده از دیگران و یا امکانات جامعه منجر شود.
- مخالف با ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی: خودزنی به عنوان اقدامی که با کرامت انسانی و احترام به خود مغایرت دارد، از دیدگاه اجتماعی و اخلاقی نیز نکوهیده است.
مجازات خودزنی
در قانون بزه مجرمانه تحت عنوان جرم خودزنی جرم انگاری نگردیده است و خودزنی جرم محسوب نمی گردد و تنها در قانون نیروهای مسلح و قانون سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی تحت شرایطی جرم یا تخلف محسوب می گردد.
مطابق با ماده ۵۱ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲:
هر نظامی که برای فرار از کار یا انجام وظیفه یا ارعاب و تهدید فرمانده یا رئیس یا هر مافوق دیگر یا برای تحصیل معافیت از خدمت یا انتقال به مناطق مناسبتر یا کسب امتیازات دیگر عمداً به خود صدمه وارد آورد یا تهدید به خودزنی نماید یا به عدم توانائی جسمی یا روحی متعذر شود و بنا به گواهی پزشک نظامی یا پزشکان قانونی تمارض او ثابت گردد یا در انجام وظایف نظامی بی‌علاقگی خود را درموارد متعدد ظاهر کند به نحوی که در تضعیف سایر نیروهای نظامی مؤثر باشد، علاوه‌بر جبران خسارت وارده به ترتیب زیر محکوم می‌گردد:
الف – هرگاه درمقابل دشمنان باشد چنانچه عمل وی موجب اخلال در نظام (بهم خوردن امنیت کشور) یا شکست جبهه اسلام گردد به مجازات محارب و درغیر این‌صورت به حبس از دو تا ده سال.
ب – هرگاه در زمان جنگ باشد و در مقابل دشمنان نباشد به حبس از یک تا پنج سال.
ج – در سایر موارد به استثناء مواردی که صرفاً تخلف انضباطی محسوب می‌شود به حبس از سه ماه تا یک سال.
تبصره – مرتکبان جرائم مذکور در نتیجه اعمال فوق از هیچ امتیازی برخوردارنمی‌گردند و خدمت خود را مطابق مقررات انجام خواهند داد مگر آن که ادامه خدمت به هیچ وجه مقدور نباشد.
سوال: با توجه به اینکه زندانی علیه خود اقدام به خودزنی نموده قاعده اقدام و مسئولین زندان وی را جهت درمان به بیمارستان منتقل و هزینه درمان او را از بیت المال پرداخت نموده اند آیا امکان دریافت خسارت وارده از باب ضرورت برای استیفای حقوق تضییع شده بیت المال از طریق طرح دعوا به خواسته مطالبه ضرر و زیان از مرجع قضایی امکان پذیر می باشد؟
نظریه شماره ۷/۹۷/۲۴۵۰ مورخ10/09/1397 اداره کل حقوقی قوه قضائیه:
با عنایت به ماده ۱۰۴ آیین نامه سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب ۲۰/۹/۱۳۸۴ با اصلاحات بعدی اگر هزینه درمان عوارض و بیماری های زندانی از تقصیر محکوم یا شخص دیگری ناشی شده باشد، بر عهده مقصر (اعم از محکوم یا شخص دیگر) است. بنابراین در صورت خودزنی زندانی هرگاه سازمان زندان ها ثابت کند همه اقدامات لازم برای پیشگیری از خودزنی زندانی را به کار برده است، این سازمان مسئولیتی در قبال پرداخت هزینه های درمان وی ندارد و از سوی سازمان مزبور قابل مطالبه از مقصر است.
ملاحظات قانونی و روانی
برخی از افراد به دلیل مشکلات روانی دست به خودزنی می‌زنند و این عمل همیشه جنبهٔ مجرمانه ندارد.
در این موارد، ممکن است به جای مجازات، نیاز به حمایت و درمان روانشناختی باشد.
النهایه، خودزنی از دیدگاه قانونی و اجتماعی رفتاری نکوهیده است، اما از نظر روانشناسی نیازمند رویکرد حمایتی و درمانی است تا به افراد کمک شود با مشکلاتشان به شیوه‌های سالم‌تری مقابله کنند.
خودزنی در دوران سربازی
خودزنی در دوران سربازی، به‌ویژه در کشورهایی که خدمت نظامی اجباری است، موضوع حساسی است و غالباً به عنوان تخلف و جرم شناخته می‌شود. برخی سربازان ممکن است به دلایل مختلف، از جمله فرار از سختی‌های خدمت سربازی، مشکلات روانی، یا ناامیدی از شرایط، دست به خودزنی بزنند. در اینجا به دلایل، عواقب و پیامدهای قانونی این موضوع می‌پردازیم.
دلایل خودزنی در دوران سربازی
- فرار از خدمت: یکی از اصلی‌ترین دلایل خودزنی در دوران سربازی، فرار از ادامه خدمت یا تلاش برای دریافت معافیت پزشکی است. برخی سربازان ممکن است به دلیل شرایط سخت جسمی و روانی دست به این اقدام بزنند.
- مشکلات روحی و روانی: شرایط سخت، دوری از خانواده، فشارهای روانی و یا مشکلات دیگر می‌تواند برخی افراد را به خودزنی ترغیب کند.
- مشکلات شخصی و اجتماعی: برخی ممکن است به دلیل مشکلاتی همچون افسردگی، اضطراب یا مشکلات خانوادگی به خودزنی روی آورند.
عواقب و پیامدهای قانونی خودزنی در دوران سربازی
در بسیاری از کشورها، خودزنی در دوران سربازی جرم محسوب می‌شود و می‌تواند پیامدهای قانونی و انضباطی داشته باشد. این عواقب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- محکومیت به مجازات نظامی: خودزنی به قصد فرار از خدمت ممکن است موجب محکومیت به مجازات‌های نظامی مانند زندان، جریمه، یا اضافه خدمت شود.
- برخوردهای انضباطی: در صورت اثبات آسیب به خود، فرد ممکن است به برخوردهای انضباطی مانند تنبیه، اضافه‌خدمت یا محدودیت‌های خاص در دوران خدمت مواجه شود.
- عدم اعطای معافیت: اگر ثابت شود که آسیب به خود با قصد فرار از خدمت بوده، فرد نمی‌تواند از معافیت پزشکی بهره‌مند شود.
- ثبت در پرونده نظامی: آسیب به خود ممکن است در پروندهٔ سرباز ثبت شود و بر سابقهٔ وی در نظام تأثیر بگذارد.
رویکردهای حمایتی
در برخی موارد، به جای مجازات، ممکن است به سربازانی که دچار مشکلات روحی و روانی هستند، کمک‌های حمایتی و روان‌درمانی ارائه شود. این رویکرد بیشتر در شرایطی است که آسیب به خود ناشی از فشار روانی شدید باشد و فرد به کمک‌های درمانی نیاز داشته باشد.
خودزنی در دعوا
خودزنی در دعوا به منظور جلب ترحم، فریب دیگران یا متهم کردن طرف مقابل به خشونت، از نظر قانونی و اجتماعی رفتاری نکوهیده و در بسیاری از کشورها جرم محسوب می‌شود. این عمل به عنوان یک نوع جعل شواهد و تلاش برای فریب مقامات قضایی شناخته می‌شود.
دلایل خودزنی در دعوا
- متهم کردن طرف مقابل: یکی از دلایل آسیب به خود در دعوا، تلاش برای متهم کردن طرف مقابل به خشونت و بدرفتاری است. در این حالت، فرد با وارد کردن آسیب به خود، سعی در القای این تصور دارد که طرف مقابل او را زخمی کرده است.
- جلب ترحم: برخی افراد به منظور جلب حمایت و ترحم دیگران یا مقامات قانونی، به خودزنی روی می‌آورند تا نشان دهند قربانی دعوا هستند.
- فرار از مسئولیت: ممکن است فرد با آسیب به خود بخواهد مسئولیت خود در ایجاد یا شدت دادن به درگیری را انکار کرده و دیگری را مسئول بداند.
در نهایت، آسیب به خود از دیدگاه قانونی و اجتماعی رفتاری نکوهیده است، اما از نظر روانشناسی نیازمند رویکرد حمایتی و درمانی است تا به افراد کمک شود با مشکلاتشان به شیوه‌های سالم‌تری مقابله کنند.
بدون دیدگاه