اعتراض به اخراج غیرقانونی از کار
اخراج غیرقانونی از کار به مواردی گفته میشود که کارفرما بدون دلیل موجه، بدون رعایت تشریفات قانونی (مانند اخطار کتبی یا بررسی هیئت تشخیص) یا نقض مستقیم مواد قانون کار، قرارداد کار را فسخ کند.
مثال ها:
- اخراج به دلیل اعتراض به حقوق معوقه یا عضویت در سندیکای کارگری.
- اخراج بدون ارائه دلایل مستند (مانند کاهش عملکرد یا تخلفات).
- اخراج در دوران مرخصی استعلاجی، بارداری، یا خدمات نظام وظیفه.
درک حقوق خود بر اساس قانون کار
قوانین کار در اکثر کشورها از جمله ایران، حمایتهایی از کارمندان در برابر اخراج یا تعلیق غیرقانونی ارائه میدهند. مطابق ماده ۲۱ قانون کار ، اخراج تنها در مواردی مانند تخلفات جدی، کاهش نیرو به دلیل شرایط اقتصادی، یا پایان قرارداد موقت مجاز است. اگر کارفرما بدون دلیل موجه یا اسناد کافی شما را اخراج کند، حق اعتراض و پیگیری قانونی دارید.
مراحل اعتراض به اخراج غیرقانونی
- بررسی قرارداد کار: شرایط اخراج یا تعلیق را در قرارداد خود بررسی کنید.
- جمع آوری مدارک: نامه های اخطار، ایمیل ها، یا شواهدی از تبعیض یا نقض قانون را حفظ کنید.
- ارتباط با کارفرما: درخواست جلسه توضیحی برای درک دلیل تصمیم و ارائه دفاعیات خود داشته باشید.
مراجعه به مراجع قانونی
اگر گفتگو با کارفرما نتیجه بخش نبود، به هیئت تشخیص اختلاف کارگری مراجعه کنید. این نهاد با بررسی شواهد، در صورت اثبات بیاساس بودن اخراج، حکم به بازگشت به کار یا دریافت حقوق معوقه میدهد. در موارد تبعیض یا اخراج انتقامجویانه، طرح شکایت در دادگستری نیز امکانپذیر است.
مشاوره با وکیل اداره کار میتواند شانس موفقیت شما را افزایش دهد. همچنین، اتحادیههای کارگری با ارائه حمایتهای حقوقی و رسانهای، فشار بر کارفرما را برای تعدیل تصمیمات ناعادلانه اعمال میکنند.
ارتباط با وکیل اداره کار: 09125514504
نکته:پیش از شکایت رسمی، با ارسال اظهارنامه قانونی از طریق وکیل اداره کار به کارفرما، درخواست ابطال حکم اخراج یا پرداخت غرامت کنید.
لایحه اعتراض به اخراج از کار
لایحه یک سند رسمی است که توسط کارگر/کارمند اخراجشده جهت اعتراض به تصمیم کارفرما و درخواست تجدیدنظر یا ابطال حکم اخراج تنظیم میشود. هدف آن بیان دلایل حقوقی و واقعی برای اثبات غیرقانونی یا غیرمنصفانه بودن اخراج است.
نمونه لایحه اعتراض به اخراج از کار
هیئت تشخیص اختلاف کارگری استان قم
موضوع: اعتراض به اخراج غیرقانونی
شرح شکایت:
با سلام،
اینجانب [نام شما]، به استناد ماده ۲۱ قانون کار جمهوری اسلامی ایران و تبصرههای مرتبط، اعتراض خود را نسبت به اخراج غیرموجه و بدون رعایت تشریفات قانونی از محل کار [نام شرکت] در تاریخ [تاریخ اخراج] اعلام میدارم.
دلایل اعتراض:
۱. اخراج اینجانب بدون ارائه دلیل موجه یا مدرک قانونی صورت گرفته است.
۲. کارفرما پیش از اخراج، اخطار کتبی یا فرصت اصلاح رفتار را مطابق ماده ۲۲ قانون کار ارائه نکرده است.
۳. اخراج با تبعیض یا انتقامجویی (در صورت وجود شواهد مانند تبعیض در پرداخت حقوق، آزار کاری و …) همراه بوده است.
مستندات پیوست:
- تصویر قرارداد کار
- نامه اخراج صادره از سوی کارفرما
- شواهد مربوط به تبعیض یا تخلف کارفرما (اخطارهای پیشین، ایمیلها، شهود و …)
درخواستها:
۱. ابطال حکم اخراج و بازگشت به کار.
۲. پرداخت حقوق معوقه از تاریخ اخراج تا اجرای حکم.
۳. جبران خسارت معنوی و مالی ناشی از اخراج غیرقانونی.
با احترام،
امضا و نام کامل شاکی
پیشنهاد می گردد برای تنظیم لایحه اخراج از کار و مشاوره حقوقی حتما با وکیل قانون کار یا مراجع کارگری برای افزایش اثربخشی تماس بگیرید.
شرایط اخراج کارگر پیمانی
یکی از سوالات متداول در خصوص اخراج کارگ این می باشد :
آیا می توان کارگر (کارمند) پیمانی را اخراج کرد؟
مطابق ماده ۲۵ قانون کار: در قرارداد کار که برای مدت موقت یا برای انجام کار معین منعقد میشود، هیچیک از طرفین به تنهایی نمیتواند قرارداد را فسخ کند.
نکته: اگر شرط فسخ در قرارداد ذکر شده باشد، کارفرما تنها در چارچوب همان شرط میتواند اقدام کند.
موارد مجاز فسخ قرارداد پیمانی
کارفرما در شرایط زیر میتواند قرارداد کار پیمانی را پیش از پایان مدت فسخ کند:
- توافق دوطرفه با کارگر/کارمند (ماده ۲۱ قانون کار).
- وجود شرط فسخ در متن قرارداد (مثلاً پرداخت حقوق باقیمانده به جای کار).
- تخلفات کارگرمطابق ماده ۲۷ قانون کار (مانند اهمال در انجام وظایف، افشای اسرار شرکت، یا ارتکاب جرم در محیط کار).
- فورس ماژور(مانند تعطیلی دائمی کارگاه به دلیل حوادث غیرمترقبه).
آیا اخراج کارگر پیمانی ممکن است
- اگر قرارداد شرط فسخ نداشته باشد:
- کارفرما نمیتواند به صورت یکطرفه کارگر را اخراج کند، مگر در موارد تخلفات جدی (ماده ۲۷) یا توافق دوطرفه.
- اخراج بدون دلیل موجه،غیرقانونی است و کارگر میتواند به هیئت حل اختلاف کار شکایت کند.
- اگر قرارداد شرط فسخ داشته باشد:
- کارفرما تنها در چهارچوب همان شرط (مثلاً پرداخت غرامت) میتواند قرارداد را فسخ کند.
- عدم رعایت شرط فسخ، اقدام کارفرما راابطال پذیر میکند.
اخراج کارگر در دوران استعلاجی
بر اساس قانون کار جمهوری اسلامی ایران، اخراج کارگر در دوران استعلاجی (مرخصی بیماری) به طور کلی غیرقانونی محسوب میشود، مگر در موارد استثنایی که در قانون پیشبینی شده است. جزئیات این موضوع به شرح زیر است:
۱. ممنوعیت اخراج در دوران استعلاجی (ماده ۷۳ قانون کار)
مطابق ماده ۷۳ قانون کار:
«در دوران غیبت کارگر به دلیل بیماری ناشی از کار یا بیماری عمومی (طبق تأیید پزشک قانونی)، کارفرما حق فسخ قرارداد کار را ندارد.
- این ماده کارگر را در دوران استعلاجی (تا سقف مدت مشخصشده در قانون) از اخراج یکطرفه توسط کارفرما مصون میدارد.
- استثنا: اگر بیماری کارگر مزمن شود و بیش از ۶ ماه (برای بیماریهای عمومی) یا ۱۲ ماه (برای بیماریهای ناشی از کار) ادامه یابد، کارفرما میتواند با تأیید سازمان تأمین اجتماعی و هیئت پزشکی، قرارداد کار را فسخ کند.
۲. شرایط مجاز برای خاتمه قرارداد در دوران بیماری
کارفرما تنها در موارد زیر میتواند قرارداد کارگر بیمار را خاتمه دهد:
- اتمام مدت قرارداد پیمانی (اگر قرارداد کار، موقت یا برای انجام کار معین باشد).
- توافق دوطرفه بین کارگر و کارفرما.
- بیماری مزمن و طولانی مدت (فراتر از ۶ ماه یا ۱۲ ماه) با تأیید مراجع پزشکی قانونی.
- تخلفات شدید کارگر (مطابق ماده ۲۷ قانون کار) که ربطی به بیماری او نداشته باشد (مانند ارتکاب جرم یا افشای اسرار شرکت).
موارد خاص اخراج غیرقانونی
- اخراج در دوران آزمایشی : اگر کارفرما در دوران آزمایشی (۳ ماه) بدون دلیل موجه کارگر را اخراج کند، این اقدام غیرقانونی است.
- اخراج کارگران مشمول قانون کار: حتی کارگران قراردادی یا پاره وقت نیز از حمایت قانون کار برخوردارند.
- اخراج به دلیل شکایت از کارفرما: اگر کارگر به دلیل اعتراض به شرایط کار (مانند عدم پرداخت حقوق) اخراج شود، این اقدام نقض ماده ۱۴۲ قانون کار است.
⚠️ توجه: مهلت طرح شکایت فقط ۳۰ روز پس از اخراج است!
اقدامات کارگر در صورت اخراج غیرقانونی
اگر کارفرما کارگر را در دوران استعلاجی و بدون رعایت شرایط فوق اخراج کند:
- کارگر میتواند به هیئت حل اختلاف کار شکایت کند.
- هیئت حل اختلاف، حکم اخراج را ابطال و کارفرما را ملزم به بازگرداندن کارگر به کار میکند.
- در صورت عدم امکان بازگشت به کار، کارگر حق دریافت غرامت (معادل ۲ ماه حقوق برای هر سال خدمت) و حقوق معوقه را دارد.
مشاوره حقوقی اخراج غیرقانونی از کار
در صورت اخراج غیرقانونی، مشاوره با وکیل اداره کار برای احقاق حق ضروری است. وکیل با بررسی مدارک (قرارداد کار، حکم اخراج، فیشهای حقوقی) و استناد به مواد قانونی مانند ماده ۲۱ و ۲۲ قانون کار، به شما کمک میکند:
۱. شکایت به هیئت حل اختلاف کار را تنظیم کند.
۲. درخواست ابطال حکم اخراج یا دریافت غرامت مالی (تا ۲ ماه حقوق برای هر سال خدمت) را مطرح نماید.
۳. از حقوقی مانند بازگشت به کار، پرداخت معوقات و جبران خسارت معنوی دفاع کند.
هشدار: هرگونه سازش با کارفرما (مانند دریافت بخشی از حقوق) بدون مشورت حقوقی، ممکن است به ضرر شما تمام شود!
نتیجه گیری
اخراج غیرقانونی نه تنها حق کارگر را نقض میکند، بلکه کارفرما را موظف به جبران خسارات مالی و معنوی میکند. با اقدام به موقع و مستندسازی، میتوانید از طریق مراجع قانونی به نتیجه مطلوب برسید.
بدون دیدگاه