صدور پروانه ساخت یکی از وظایف قانونی شهرداریهاست، اما در برخی موارد، صدور این مجوز ممکن است برخلاف ضوابط شهرسازی، مقررات فنی یا بدون در نظر گرفتن حقوق مجاوران صورت گیرد.
در این شرایط، افراد ذینفع میتوانند به صدور یا عدم صدور پروانه ساختمانی اعتراض نمایند.
مطابق بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداریها:
«صدور پروانه برای کلیه ساختمانهایی که در شهر ساخته میشود از وظایف شهرداری است.»
اما اگر شهرداری بدون رعایت مقررات شهرسازی یا بدون رعایت اصول فنی مبادرت به صدور پروانه کرده باشد، یا در مواردی با وجود استحقاق قانونی، از صدور آن امتناع کند، اشخاص میتوانند به دیوان عدالت اداری مراجعه کنند.
تخلف شهرداری در صدور پروانه ساختمانی
در مواردی که شهرداریها بدون بررسی دقیق ضوابط، نظیر تراکم، عقبنشینی، حدود اربعه یا موقعیت ملک، اقدام به صدور پروانه ساخت میکنند، این اقدام قابل اعتراض است.
مرجع صالح برای رسیدگی به این تخلفات، دیوان عدالت اداری است.
«مرجع صالح رسیدگی به اقدام غیرقانونی شهرداری در صدور پروانه احداث بنا و عدم رعایت مقررات شهرسازی و شهرداری، دیوان عدالت اداری است.»
رأی دیوان عدالت اداری تأکید میکند:
«نظر به حق مکتسبه ناشی از صدور پروانه ساختمانی، جلوگیری از ادامه عملیات و ابطال پروانه از سوی شهرداری بدون دلیل قانونی، امکانپذیر نمیباشد.»
اشتباه در صدور پروانه
گاهی اشتباهات ثبتی، اشتباه در تعیین وضعیت پلاک، مساحت یا کاربری ملک، منجر به صدور پروانه با اطلاعات نادرست میشود.
در این صورت، هر ذینفع میتواند با ارائه دلایل و مدارک به دیوان عدالت اداری مراجعه و ابطال پروانه ساختمانی را درخواست کند.
نمونهای از این موارد، رأی شماره ۹۱۰۹۹۷۰۹۰۳۰۰۳۴۹۳ دیوان عدالت اداری است که تصریح دارد:
«تغییر کاربری اراضی مزروعی بدون اخذ مجوز از کمیسیون تبصره ۱ ماده ۱ قانون حفظ کاربری، ممنوع است.»
نمونه دادخواست ابطال پروانه ساختمانی
در ادامه، نمونهای از دادخواست ابطال پروانه ساخت به جهت مغایرت با مقررات ارائه میشود:
نمونه دادخواست ابطال پروانه ساختمانی
ریاست محترم دیوان عدالت اداری
با سلام و احترام
اینجانب ……… فرزند ……. به نشانی ……….. به استناد مواد ۱ و ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و در اعتراض به صدور پروانه ساختمانی شماره …….. مورخ ……. صادره توسط شهرداری ………. که مغایر با ضوابط شهرسازی، اصول فنی، و حقوق مکتسبه مجاورین بوده، این دادخواست را تقدیم مینمایم.
دلایل و مستندات:
- مغایرت مشخصات ملک با پروانه صادره (مساحت، تراکم یا کاربری).
- عدم رعایت حقوق مالکانه مجاورین (مثل مشرف بودن یا کاهش نورگیری).
- نقض مقررات ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری.
- ماده ۵۵ قانون شهرداریها – بند ۲۴.
تقاضای رسیدگی و صدور حکم به ابطال پروانه مذکور را دارم.
با احترام
🛑 حتماً برای تنظیم دقیق، تخصصی و مستند دادخواست ابطال پروانه ساختمانی، با وکیل مجرب در دعاوی شهرداری، آقای رسول خیابانی مشورت نمایید تا از تمامی جوانب حقوقی و فنی پرونده صیانت شود.
توقف ساخت پس از پایان اعتبار پروانه
بر اساس نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۷۶۱ مورخ ۱۳۹۹/۰۶/۲۵ اداره کل حقوقی قوه :
شهرداری صرفاً در مواردی میتواند مانع ادامه عملیات ساختمانی شود که قانون بهصراحت اجازه داده باشد.
در خصوص حالتی که مالک دارای پروانه ساختمانی معتبر بوده اما صرفاً آن را تمدید نکرده، هیچ تصریح قانونی برای توقف عملیات توسط شهرداری وجود ندارد و چنین اقدامی فاقد وجاهت قانونی است.
این نظریه نشان میدهد که انقضای مدت اعتبار پروانه، بهتنهایی مجوز توقف پروژه ساختمانی نیست مگر آنکه دلایل دیگری مثل تخلف از مفاد پروانه یا فقدان پروانه وجود داشته باشد.
شکایت از شهرداری برای عدم صدور جواز ساخت
در مواردی، شهرداری علیرغم تحقق شرایط قانونی و ارائه مدارک کامل، از صدور پروانه ساخت خودداری میکند.
این امتناع، در صورتی که بدون دلیل قانونی باشد، قابل شکایت در دیوان عدالت اداری است.
طبق نظریه اداره حقوقی قوه قضائیه (شماره ۷/۹۲/۱۴۲۴):
«عدم اعلام نظر کمیسیون تبصره ۱ ماده ۱ ظرف دو ماه، مجوزی برای صدور پروانه نیست، اما تأخیر در آن نیز نباید موجب تضییع حقوق مالکانه شود.»
همچنین مطابق رأی دیوان عدالت اداری:
«عدم صدور پروانه ساخت و بلاتکلیف گذاشتن ملک واقع در طرحهای دولتی پس از گذشت مهلت مقرر، خلاف اصل تسلیط است.»
الزام به صدور پروانه ساختمانی
مصوبات کمیسیون ماده ۵، نقش مهمی در تعیین ضوابط شهرسازی و صدور مجوز ساخت دارند.
اگر ملکی در محدوده شهر قرار دارد و موانع قانونی ندارد، شهرداری مکلف است براساس مصوبات ماده ۵، پروانه صادر کند.
در صورت امتناع شهرداری، مالک میتواند با استناد به ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک در طرحهای دولتی و شهرداریها، درخواست صدور پروانه نماید.
براساس تبصره ۱ این ماده:
«اگر اجرای طرح به بیش از ۱۰ سال بعد موکول شده باشد، مالک از تمام حقوق مالکانه از جمله احداث، تعمیر و فروش برخوردار است.»
و براساس رأی یکی از شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری:
«در صورت گذشت بیش از ۵ سال از اعلام طرح، مالک از حقوق مالکانه از جمله حق اخذ پروانه ساختمانی برخوردار است.»
صدور پروانه ساخت در مناطق آزاد تجاری صنعتی
بر اساس نظریه شماره ۷/۹۸/۱۹۶۸ اداره کل حقوقی قوه قضاییه و ماده ۱۱ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی (مصوب ۱۳۷۲)،
در مناطق آزاد مانند قشم، صدور مجوز ساختوساز و تأسیسات بر عهده سازمان منطقه آزاد مربوطه است و شهرداریها در این حوزه صلاحیت قانونی ندارند.
این موضوع موجب میشود که پروانه صادره از شهرداری در این مناطق فاقد اعتبار قانونی باشد و مشکلاتی در ارائه خدمات جانبی مثل آب و برق ایجاد گردد.
آگاهی از این موضوع برای ساکنان و فعالان اقتصادی مناطق آزاد اهمیت ویژهای دارد و میتواند مانع از بروز اختلافات حقوقی بین مردم، شهرداری و سازمان منطقه آزاد شود.
دادخواست الزام شهرداری به صدور پروانه ساخت
دادخواست الزام شهرداری به صدور پروانه ساخت زمانی مطرح میشود که مالک ملک با وجود داشتن شرایط قانونی و ارائه مدارک لازم، شهرداری از صدور پروانه ساخت خودداری کند.
این دادخواست بهمنظور احقاق حق مالک و الزام شهرداری به انجام وظیفه قانونی تنظیم میشود و معمولاً در دیوان عدالت اداری مطرح میگردد.
نمونه دادخواست الزام شهرداری به صدور پروانه ساخت
ریاست محترم دیوان عدالت اداری
احتراماً به استحضار میرساند اینجانب مالک پلاک ثبتی ………… در شهر ………. با وجود ارائه مدارک کامل و دارا بودن شرایط قانونی، شهرداری …….. از صدور پروانه ساخت خودداری نموده است.
لذا مستدعی است دستور فرمایید شهرداری مذکور به صدور پروانه ساخت موظف و ملزم گردد.
با تشکر
⚖️ تنظیم دادخواست الزام شهرداری به صدور پروانه ساخت به دلیل پیچیدگیهای حقوقی و فنی، نیازمند تجربه و تخصص وکیل متخصص مانند رسول خیابانی میباشد تا تمامی جوانب قانونی بهدرستی رعایت شود.
وکیل برای شکایت از شهرداری
برای طرح شکایت از شهرداری و پیگیری حقوقی مرتبط با پروانه ساخت و سایر اختلافات اداری، داشتن یک وکیل متخصص و آگاه به قوانین شهرداری بسیار حیاتی است. آقای رسول خیابانی با سالها تجربه در دعاوی شهرداری، میتواند بهترین مشاوره و راهکارهای حقوقی را ارائه دهد و حقوق موکلان را بهصورت کامل پیگیری نماید.
همکاری با ایشان تضمینی برای پیشبرد موفق پروندههای مرتبط با شهرداری است.
سخن پایانی
صدور یا عدم صدور پروانه ساخت توسط شهرداری باید مطابق با ضوابط فنی، شهرسازی و قوانین مصوب باشد.
در صورتی که شهرداری از این اصول عدول کند، شهروندان میتوانند از طریق دیوان عدالت اداری اقدام به طرح شکایت کنند.
حقوق مالکانه افراد باید محترم شمرده شود و شهرداریها نمیتوانند بدون مجوز قانونی این حقوق را نقض نمایند.
پرسش های متداول
چگونه به صدور پروانه ساخت اعتراض کنیم؟
با مراجعه به دیوان عدالت اداری و ارائه دلایل قانونی و مستندات.
مرجع رسیدگی به تخلفات شهرداری چیست؟
دیوان عدالت اداری مرجع رسیدگی به تخلفات شهرداری در صدور پروانه است.
آیا شهرداری میتواند ساختوساز را پس از پایان اعتبار پروانه متوقف کند؟
خیر، پایان اعتبار پروانه بهتنهایی مجوز توقف ساختوساز نیست.
دیدگاه شما