ازدواج مجدد از موضوعات حساس و پرچالش در حقوق خانواده است که همواره محل بحث میان حقوقدانان، قضات و عموم مردم بوده است.
در این مقاله به بررسی شرایط، دلایل و دفاعیات مربوط به تجویز ازدواج مجدد بر اساس قوانین جاری پرداخته میشود.
شرایط تجویز ازدواج مجدد
در حقوق خانواده ایران، ازدواج مجدد زوج تنها تحت شرایط خاص و با اجازه دادگاه امکانپذیر است.
یکی از مهمترین شرایط تجویز ازدواج مجدد، اثبات عدم تمکین زوجه و همچنین احراز توانایی مالی زوج در اداره همزمان دو زندگی است.
بر اساس ماده ۱۷ قانون حمایت خانواده، زوج باید دلایل موجه و قانونی برای ازدواج مجدد ارائه کند و دادگاه پس از بررسی این دلایل و احراز شرایط، حکم مقتضی صادر مینماید.
پیام مهم: صرف عدم تمکین زوجه کافی جهت تجویز ازدواج مجدد نیست و زوج باید برای ازدواج مجدد، ملائت مالی و توانایی پرداخت هزینههای دو زندگی را نیز ثابت کند.
در دعوای تنفیذ ازدواج مجدد، زوج مکلف است مدارکی ارائه نماید که نشان دهد:
- زوجه بدون عذر موجه از تمکین خودداری کرده است.
- توانایی مالی لازم برای تأمین هزینههای دو زندگی و حمایت از فرزندان مشترک را دارد.
در غیر این صورت، دادگاه به استناد ماده ۱۹۷ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی، حکم به رد دعوی صادر خواهد کرد.
شرایط اصلی ازدواج مجدد مرد
همانطور که در بالا اشاره کردیم در قانون، صدور مجوز ازدواج مجدد برای زوج منوط به احراز دو شرط اساسی است.
نخست، اثبات نشوز زوجه که به معنای عدم انجام وظایف همسری است.
دوم، اثبات توانایی مالی و مدیریتی زوج برای اداره همزمان دو خانواده بدون ایجاد مشکلات معیشتی.
شرط صدور مجوز ازدواج مجدد پس از حکم الزام به تمکین
در دعوی تجویز ازدواج مجدد، صرف صدور حکم الزام به تمکین کافی نیست و قانون، اجرای واقعی آن را شرط میداند.
به این معنا که باید اجرائیه حکم تمکین صادر و از زوجه رسماً خواسته شود در منزل مشترک ساکن گردد.
تنها در صورت امتناع عملی زوجه از تمکین، دادگاه میتواند به درخواست ازدواج مجدد رسیدگی کند.
رای وحدت رویه تجویز ازدواج مجدد
نظر به اینکه مطابق ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی تمکین از زوج تکلیف قانونی زوجه است، بنابراین در صورتی که بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع و زوج این امر را در دادگاه اثبات و با اخذ اجازه از دادگاه همسر دیگری اختیار نماید، وکالت زوجه از زوج در طلاق که به حکم ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی ضمن عقد نکاح شرط و مراتب در سند ازدواج ذیل بند (ب) شرایط ضمن عقد در ردیف ۱۲ قید گردیده، محقق و قابل اعمال نیست
دفاع در تجویز ازدواج مجدد
در بسیاری از پروندهها، زوجه در مقام دفاع از حقوق خود، به نکات زیر استناد میکند:
- عدم احراز ملائت زوج: حتی اگر زوج بتواند حکم تمکین را ارائه کند، باید تمکن مالی خود را برای اداره دو زندگی به صورت قطع و یقین اثبات نماید.
- عدم اثبات قصد واقعی ادامه زندگی مشترک: چنانچه زوج تنها به صدور حکم تمکین و اجرائیه استناد کند، ولی اقدامی جهت تهیه مسکن مناسب برای بازگشت زوجه انجام نداده باشد، این امر میتواند نشاندهنده نبود اراده واقعی وی برای ادامه زندگی باشد.
- اصل لزوم وفای به عقد: طبق اصول کلی حقوقی، ازدواج مجدد نباید به حقوق زوجه فعلی لطمه وارد کند مگر با رعایت شرایط قانونی.
پیام دفاعی مهم: تنها دلیل زوج برای ازدواج مجدد، صدور حکم تمکین و اجرائیه است، بدون آنکه مراتب تهیه مسکن مناسب را به دادگاه اعلام نماید؛ در این حالت، امکان استنباط قصد واقعی به ادامه زندگی وجود ندارد و تمکن مالی او نیز به نحو قطع و یقین قابل احراز نیست.
🔴 در فرآیند دفاع از پرونده تجویز ازدواج مجدد، بهرهگیری از دانش و تجربه وکیل ازدواج مجدد آقای رسول خیابانی میتواند شانس موفقیت و اخذ رأی مثبت را بهطور چشمگیری افزایش دهد.
دلایل رد دادخواست ازدواج مجدد
دادگاهها معمولاً در موارد زیر، حکم به رد دادخواست تجویز ازدواج مجدد صادر میکنند:
- عدم ارائه مدارک کافی بر عدم تمکین زوجه.
- عدم اثبات ملائت مالی و توانایی اداره همزمان دو زندگی مستقل.
- نبود دلایل موجه یا شرایط قانونی مقرر در ماده ۱۷ قانون حمایت خانواده.
- عدم ارائه شواهد بر فراهمسازی مسکن مناسب برای زوجه فعلی.
پیام قضایی: صرف استنکاف زوجه از تمکین، موجب صدور حکم به تجویز ازدواج مجدد زوج نیست؛ چرا که توانایی مالی زوج برای اداره زندگی و حمایت از فرزندان نیز باید بهطور کامل احراز گردد.
نمونه لایحه دفاعیه ازدواج مجدد
ریاست محترم شعبه … دادگاه خانواده
با سلام و احترام
اینجانب در پاسخ به دادخواست تجویز ازدواج مجدد از سوی زوج، ضمن رد ادعاهای مطرحشده، اعلام میدارم که تمامی وظایف زناشویی و تعهدات قانونی خود را بهطور کامل انجام داده و هیچگونه قصوری که موجب سلب حق همسر گردد، وجود نداشته است.
دلایل ارائهشده از سوی زوج فاقد وجاهت قانونی و مستندات معتبر بوده و صرفاً بر پایه ادعاهای کلی و غیرقابل اثبات است.
با توجه به فقدان شرایط مندرج در ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده، صدور حکم تجویز ازدواج مجدد فاقد مبنای قانونی خواهد بود.
لذا صدور حکم بر رد دادخواست تقدیمی مورد استدعاست.
🔴 تنظیم تخصصی لایحه دفاعیه توسط وکیل خانواده، آقای رسول خیابانی، میتواند نقش مهمی در حفظ حقوق زوجه ایفا کند.
تحلیل پرونده تجویز ازدواج مجدد
در این پرونده، موکل آقای رسول خیابانی (وکیل پایه یک دادگستری و متخصص دعاوی خانواده) مردی بود که با استناد به عدم تمکین زوجه و شرایط خاص زندگی مشترک، درخواست تجویز ازدواج مجدد را مطرح کرد.
همسر وی بیش از دو سال بدون دلیل موجه از انجام وظایف زناشویی خودداری کرده و با صدور حکم الزام به تمکین نیز از بازگشت به منزل خودداری کرده بود.
استراتژی دفاعی وکیل
آقای خیابانی با بررسی دقیق سوابق پرونده و مدارک، دفاع خود را بر دو محور اصلی متمرکز کرد:
- احراز نشوز زوجه: ارائه حکم قطعی الزام به تمکین که اجرائیه آن بینتیجه مانده بود و گواهیهای متعدد شهود مبنی بر ترک زندگی توسط همسر.
- توانایی مالی زوج برای اداره دو خانواده: ارائه اسناد مالکیت، فیشهای حقوقی و مدارک کسبوکار به منظور اثبات امکان تأمین همزمان هزینههای دو خانوار.
همچنین وی با استناد به رویه قضایی و آرای مشابه دیوان عالی کشور، ثابت کرد که صرف صدور حکم الزام به تمکین کافی نیست و باید اجرای آن و عدم تمکین عملی نیز اثبات شود، که در این پرونده وجود داشت.
نتیجه پرونده
با توجه به دفاع مستدل و مستند آقای رسول خیابانی، دادگاه شرایط قانونی ازدواج مجدد را محرز دانسته و حکم تجویز ازدواج مجدد را صادر کرد.
این رأی، علاوه بر احقاق حق موکل، نمونهای قابل استناد برای دعاوی مشابه محسوب میشود و اهمیت جمعآوری مدارک دقیق و استدلال منسجم در اینگونه دعاوی را نشان میدهد.
سخن پایانی
نوشتن لایحه دفاعیه ازدواج مجدد نیازمند استناد دقیق به مواد قانونی، ارائه مستندات و استفاده از استدلالهای قوی است.
زوجه میتواند با تکیه بر عدم احراز ملائت مالی زوج و عدم اثبات قصد واقعی ادامه زندگی مشترک، دفاع موثری در برابر دادخواست ازدواج مجدد ارائه نماید. دادگاه نیز بر اساس قوانین و با توجه به مجموع شرایط، نسبت به صدور حکم اقدام خواهد کرد.
دیدگاه شما