وکالت بلاعزل یکی از مسائل حقوقی پرکاربرد در امور مدنی و معاملات است.
در این مقاله به بررسی نحوه ابطال وکالت بلاعزل، موارد ابطال، ابطال وکالت بلاعزل در فروش ملک و طلا پرداخته شده است تا حقوق موکل به درستی تأمین شود.
نحوه ابطال وکالت بلاعزل
عقد وکالت، عقدی جایز و قابل عزل است و اصل بر این است که وکیل می‌تواند توسط موکل عزل شود و حق موکل برای عزل قابل اسقاط نیست [بند 1 ماده 678 و ماده 679 قانون مدنی].
حتی اگر در وکالتنامه رسمی ذکر شود که «موکل حق عزل وکیل ندارد»، این شرط فاقد اثر حقوقی است و موجب اسقاط حق موکل نمی‌شود.
در صورتی که عبارت «ضمن عقد خارج لازم» در وکالتنامه خلاف واقع درج شده باشد، وکالتنامه قابل ابطال است .
موارد ابطال وکالت بلاعزل
طبق قانون مدنی و نظریه‌های اداره کل حقوقی قوه قضاییه، موارد اصلی ابطال وکالت بلاعزل شامل موارد زیر است:
- انجام عمل مورد وکالت توسط موکل یا از بین رفتن متعلق وکالت (انفساخ وکالت) [ماده 683 قانون مدنی].
- وجود شرایط غیرقانونی یا خلاف مقررات در عقد وکالت که بر اساس ماده 190 قانون مدنی صحت عقد را مختل کند.
- ثبت وکالتنامه رسمی با شرایط اشتباه یا خلاف واقع، مانند درج شرط عدم عزل وکیل بدون رضایت واقعی موکل.
- اختلاف بین موکل و وکیل در زوال وکالت که در این صورت موکل می‌تواند دعوای انفساخ یا بطلان وکالت را به دادگاه تقدیم کند.
ابطال وکالت بلاعزل در فروش ملک
در فروش ملک، وکالت بلاعزل معمولا جهت انجام انتقال سند رسمی، اخذ مفاصا حساب یا انجام امور ثبتی صادر می‌شود. اما حتی در این موارد، اگر موکل اثبات کند:
- وکالتنامه برخلاف واقع تنظیم شده است،
- شرط عدم عزل وکیل مشروع نیست،
دادگاه می‌تواند وکالتنامه را ابطال کند و حق موکل برای عزل وکیل محفوظ خواهد بود .
ابطال وکالتنامه به دلیل فقدان قصد موکل
- ماده 678 و 679 قانون مدنی: وکالت عقدی جایز است و موکل می‌تواند وکیل را عزل کند؛ لذا فقدان قصد موکل موجب عدم اعتبار وکالت است.
- نظریه‌های اداره کل حقوقی قوه قضاییه: اگر عبارت یا شرطی در وکالتنامه برخلاف واقع درج شود، امکان ابطال وجود دارد [[نظریه شماره 7/98/1748]].
نحوه اقدام :
موکل می‌تواند با ارسال اظهارنامه رسمی به وکیل یا طرح دعوی ابطال وکالتنامه در دادگاه حقوقی، درخواست ابطال وکالتنامه به دلیل فقدان قصد واقعی را نماید. تشخیص وجود قصد یا فقدان آن بر عهده قاضی رسیدگی‌کننده است.
دادخواست ابطال وکالتنامه به دلیل فقدان قصد موکل
✍️ برای تنظیم دادخواست ابطال وکالتنامه به دلیل فقدان قصد موکل، ابتدا باید مشخصات کامل موکل و وکیل، شماره و تاریخ وکالتنامه و دلایل فقدان قصد در متن درج شود.
✍️ سپس استناد به مواد قانونی مرتبط مانند مواد 190، 678 و 679 قانون مدنی و نظریه‌های حقوقی قوه قضاییه ضروری است.
✍️ در نهایت، دادخواست باید با درخواست صدور حکم به ابطال وکالتنامه و تأیید حق موکل برای عزل وکیل تکمیل گردد.
🖋️ توصیه می‌شود این دادخواست توسط وکیل مجرب حقوقی، آقای رسول خیابانی، مشاوره و تنظیم شود تا تمامی جنبه‌های قانونی رعایت گردد.
ابطال وکالت بلاعزل در طلاق
وکالت بلاعزل در طلاق، معمولاً به همسر یا وکیل رسمی جهت اجرای صیغه طلاق داده می‌شود تا بدون نیاز به مراجعه مستقیم موکل، امکان ثبت طلاق فراهم شود.
با این حال، اصل عقد وکالت جایز و قابل عزل است و حتی درج شرط «عدم عزل وکیل» در وکالتنامه، حق موکل برای عزل وکیل را از بین نمی‌برد [[ماده 678 و 679 قانون مدنی]].
موارد ابطال وکالت بلاعزل در طلاق
- انجام یا از بین رفتن موضوع وکالت: اگر طلاق انجام شده یا شرایط وکالت منتفی شود، وکالت بلاعزل زایل می‌شود [ماده 683 قانون مدنی].
- ثبت وکالتنامه خلاف واقع: اگر عبارت «ضمن عقد خارج لازم» به غلط درج شده باشد، وکالتنامه قابل ابطال است.
- وجود شرایط غیرقانونی یا نقص در عقد وکالت: اگر عقد فاقد شرایط صحت معامله باشد یا شرطی خلاف قانون در آن درج شده باشد، موکل می‌تواند دعوای ابطال وکالت را مطرح کند [[نظریه شماره 7/98/1748 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]].
نحوه اقدام ابطال وکالت بلاعزل طلاق
موکل می‌تواند با ارسال اظهارنامه رسمی یا طرح دعوای ابطال وکالت در دادگاه ، وکیل بلاعزل را مطلع و وکالتنامه را لغو کند.
تشخیص زمان و اعتبار ابطال وکالت بر عهده قاضی رسیدگی‌کننده است.
رای وحدت رویه در خصوص ابطال وکالت بلاعزل
رأی وحدت رویه شماره ۸۴۷ مورخ ۱۴۰۳/۲/۲۵ هیأت عمومی دیوان عالی کشور بیان می‌کند که وکالت فروش مال مشروط به رعایت مصلحت موکل است.
طبق ماده ۲۴۷ قانون مدنی، انجام معامله نسبت به مال دیگری از طریق وکالت مجاز است و مطابق ماده ۶۶۷ قانون مدنی، وکیل موظف است مصلحت موکل را رعایت کند و از حدود اختیارات تجاوز نکند.
اگر وکالتنامه اجازه فروش «به هر قیمت یا به هر شخص» بدهد، این اختیار به قیمت متعارف تعبیر می‌شود.
چنانچه وکیل مال را به قیمت پایین و غیر متعارف بفروشد، این اقدام فضولی محسوب و معامله بدون تنفیذ موکل باطل است.
این رأی شامل مواردی که معامله قبل از تنظیم وکالتنامه انجام شده باشد، نمی‌شود.
ابطال وکالت بلاعزل در قراردادهای مدت‌دار
چنانچه وکالتنامه به صورت بلاعزل و در چارچوب قرارداد عادی دارای مدت معین تنظیم شده باشد، با عقیم ماندن یا انقضای مدت قرارداد، وکالتنامه رسمی موضوع قرارداد نیز محکوم به بطلان است.
بنابراین حتی وکالتنامه رسمی که به عنوان بلاعزل صادر شده، در صورت پایان مدت یا فسخ قرارداد اصلی، حق موکل برای عزل وکیل محفوظ می‌ماند و امکان ابطال آن وجود دارد.
نمونه دادخواست ابطال وکالت بلاعزل
ریاست محترم دادگاه محترم حقوقی شهرستان قم
اینجانب [نام و نام خانوادگی موکل] به موجب وکالتنامه شماره [شماره وکالتنامه] به وکیل [نام وکیل] وکالت بلاعزل داده‌ام. با توجه به اینکه موضوع وکالت انجام شده و یا مدت قرارداد منقضی گردیده و عبارت «بلاعزل» برخلاف مقررات قانون مدنی تنظیم شده است، این وکالتنامه فاقد اثر قانونی است.
بر اساس مواد 678 و 679 و 683 قانون مدنی و نظریه شماره 7/98/1748 اداره کل حقوقی قوه قضاییه، حق عزل وکیل برای اینجانب محفوظ است.
لذا استدعا دارم با صدور حکم مقتضی، وکالتنامه فوق ابطال و حق عزل وکیل تأیید گردد.
امضاء موکل
🖋️ برای حصول بهترین نتیجه در دعاوی ابطال وکالت بلاعزل، ضروری است دادخواست توسط وکیل مجرب حقوقی، آقای رسول خیابانی، مشاوره و تنظیم شود تا کلیه جنبه‌های قانونی رعایت گردد و حق موکل محفوظ بماند.
اظهارنامه ابطال وکالت بلاعزل
با سلام و احترام،
اینجانب [نام و نام خانوادگی موکل] به موجب وکالتنامه شماره [شماره و تاریخ وکالتنامه] به شما وکالت بلاعزل داده بودم. با عنایت به اینکه موضوع وکالت انجام شده و/یا مدت قرارداد منقضی گردیده و عبارت «بلاعزل» برخلاف مقررات قانون مدنی (مواد 678 و 679 و 683) تنظیم شده است، این وکالتنامه فاقد اثر قانونی می‌باشد و حق عزل وکیل برای اینجانب محفوظ است.
لذا مراتب ابلاغ ابطال وکالتنامه و الزام به توقف هرگونه اقدام بر اساس وکالتنامه مذکور اعلام می‌گردد.
با تشکر،
مشاوره حقوقی ابطال وکالت بلاعزل
🔹 مشاوره حقوقی حرفه‌ای پیش از اقدام به ابطال وکالت بلاعزل، به موکل کمک می‌کند تا دلایل قانونی و مستندات لازم برای دادخواست یا اظهارنامه را شناسایی کند.
🔹 با راهنمایی وکیل مجرب، میتوان متن دادخواست یا اظهارنامه دقیق و مستدل تهیه کرد و از نقص‌های حقوقی جلوگیری نمود.
🔹 مشاوره حقوقی با وکیل ابطال وکالت بلاعزل آقای رسول خیابانی تضمین می‌کند که حق موکل برای عزل وکیل محفوظ مانده و اقدامات وکیل بلاعزل قانونی و قابل ابطال شوند.
سخن پایانی
ابطال وکالت بلاعزل از حقوق مهم موکل است و صرف درج شرط عدم عزل وکیل در وکالتنامه رسمی مانع این حق نمی‌شود.
در تمام موارد، موکل می‌تواند با استفاده از اظهارنامه یا دعوای قانونی، وکالتنامه را ابطال کرده و حق خود را برای عزل وکیل حفظ کند.
پرسش های متداول
وکالت بلاعزل چیست؟
وکالت بلاعزل وکالتی است که در آن شرط شده موکل نتواند وکیل را عزل کند، اما این شرط اصولاً فاقد اثر قانونی است و حق عزل موکل محفوظ است.
چگونه میتوان وکالت بلاعزل را باطل کرد؟
وکالت بلاعزل را میتوان با ارسال اظهارنامه یا طرح دعوای ابطال وکالتنامه در دادگاه حقوقی به دلیل انقضاء مدت، انجام عمل وکالت، یا فقدان قصد موکل باطل کرد.
آیا وکیل می‌تواند بدون تنفیذ موکل معامله کند؟
: خیر، اگر وکیل مال موکل را به قیمت غیرمتعارف بفروشد یا از حدود اختیارات تجاوز کند، معامله فضولی و بدون تنفیذ موکل باطل است
دیدگاه شما