تخریب ساختمان توسط شهرداری و صدور رأی از سوی کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها یکی از مهم‌ترین ابزارهای قانونی برای مقابله با تخلفات ساختمانی است.
با این حال، در بسیاری از موارد، مالکین یا سازندگان با رأی تخریب بنا مواجه می‌شوند در حالی که امکان جلوگیری یا اعتراض مؤثر به آن وجود دارد.
در این مقاله با استناد به ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و تبصره‌های مهم آن، راهکارهای حقوقی، نحوه اعتراض به رأی تخریب، نمونه متن اعتراض، و روش پیگیری در دیوان عدالت اداری را بررسی می‌کنیم.
ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها چیست
بر اساس ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها (الحاقی ۱۳۴۵/۱۱/۲۷)، کلیه مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده شهر یا حریم آن باید قبل از هرگونه عملیات عمرانی یا تفکیک اراضی، از شهرداری پروانه ساختمانی دریافت کنند.
شهرداری می‌تواند از عملیات ساختمانی بدون پروانه یا خلاف مفاد پروانه، جلوگیری نماید و موضوع تخلف را به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع دهد.
این کمیسیون شامل نمایندگان وزارت کشور، دادگستری، و شورای شهر است و صلاحیت رسیدگی به تخلفات ساختمانی از جمله صدور حکم تخریب یا اخذ جریمه را دارد.
حکم تخریب ماده ۱۰۰
حکم تخریب ماده ۱۰۰ زمانی صادر می‌شود که بنای احداثی بدون پروانه یا برخلاف اصول فنی، بهداشتی یا شهرسازی ساخته شده باشد.
بر اساس تبصره ۱ ماده ۱۰۰، چنانچه کمیسیون تشخیص دهد که قلع بنا ضروری است، رأی به تخریب صادر و شهرداری موظف به اجرای آن خواهد بود.
موارد صدور حکم تخریب
- ساخت بدون پروانه ساختمانی.
- تجاوز به معابر عمومی.
- احداث بنای مغایر با اصول فنی، بهداشتی یا شهرسازی.
- عدم پرداخت جریمه مقرر توسط مالک، پس از صدور رأی کمیسیون.
در چه صورتی حکم تخریب صادر می‌شود
بر اساس تبصره‌های ماده ۱۰۰، در شرایط زیر ممکن است حکم تخریب صادر شود:
- ساخت و ساز بدون پروانه، بدون رعایت اصول قانونی.
- عدم پرداخت جریمه مقرر در مواردی که کمیسیون رأی به اخذ جریمه داده ولی مالک از پرداخت خودداری کرده است (تبصره ۲، ۳ و ۴).
- عدم رعایت حقوق عمومی یا تجاوز به معابر شهری (تبصره ۶).
- احداث بناهای غیرمجاز در کاربری‌های تجاری، اداری، صنعتی بدون مجوز و برخلاف پروانه.
مدت زمان اعتراض به رای کمیسیون ماده 100
✅ ۱. اعتراض به رأی اولیه در کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰
مطابق تبصره ۱۰ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری:
مهلت اعتراض: ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی کمیسیون بدوی
🔹 مرجع اعتراض: کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰
🔹 رأی کمیسیون تجدیدنظر قطعی است.
✅ ۲. اعتراض به رأی کمیسیون در دیوان عدالت اداری
بر اساس قانون دیوان عدالت اداری (ماده ۱۶):
مهلت اعتراض: ۳ ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی کمیسیون ماده ۱۰۰
🔹 مرجع رسیدگی: دیوان عدالت اداری
🔹 نوع درخواست: ابطال رأی یا تقاضای دستور موقت برای توقف عملیات تخریب
📌 نکات مهم:
- مهلت‌ها به‌صورت روزهای کاری نیستند؛ بلکه تقویمی محاسبه می‌شوند.
- اگر در مهلت مقرر اقدام نکنید، رأی قطعی می‌شود و اجرای آن الزامی خواهد بود.
- توصیه می‌شود در همان ۱۰ روز نخست (پیش از تجدیدنظر) با آقای رسول خیابانی وکیل ماده صد شهرداری مشورت کنید تا هم اعتراض مؤثر ثبت شود و هم احتمال پیروزی بالا رود.
⚖️ در صورت نیاز، تنظیم متن اعتراض به حکم تخریب توسط وکیل ماده ۱۰۰، آقای رسول خیابانی با دقت حقوقی و استناد قانونی برای شما انجام خواهد شد.
جلوگیری از حکم تخریب در دیوان عدالت اداری
در صورتی که رای تخریب از سوی کمیسیون ماده ۱۰۰ صادر شود، مالک یا ذی‌نفع می‌تواند ظرف مهلت مقرر به دیوان عدالت اداری اعتراض کند. دیوان با بررسی دلایل فنی، شهرسازی و قانونی می‌تواند:
- رأی تخریب را لغو یا اصلاح کند.
- شهرداری را ملزم به دریافت جریمه به جای تخریب نماید.
- در صورت تشخیص تخلف در رسیدگی کمیسیون، دستور توقف اجرای حکم را صادر کند.
نکته مهم: ارجاع به دیوان عدالت اداری یکی از مؤثرترین راه‌ها برای جلوگیری از اجرای حکم تخریب است، مشروط به ارائه دلایل کافی مانند رعایت اصول شهرسازی، فقدان ضرر عمومی، یا وجود دلایل فنی قابل دفاع.
اعتراض به حکم تخریب چگونه انجام می‌شود
مالک پس از ابلاغ رای تخریب، سه راه برای اعتراض دارد:
- اعتراض به کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰ ظرف ده روز از ابلاغ رأی اولیه.
- ثبت دادخواست در دیوان عدالت اداری ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ رأی نهایی.
- درخواست اعاده دادرسی یا توقف عملیات تخریب با استناد به دلایل جدید، نقشه‌های اصلاحی، یا اثبات عدم تقصیر.
نمونه متن اعتراض به تخریب کمیسیون ماده 100
ریاست محترم دیوان عدالت اداری
با احترام، اینجانب … فرزند … مالک پلاک ثبتی شماره … واقع در … می‌باشم. به موجب رأی صادره از کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری … به شماره … مورخ …، حکم به تخریب تمام/بخشی از بنای احداثی اینجانب صادر شده است.
در حالی‌که:
۱. عملیات ساختمانی مطابق با اصول فنی و شهرسازی بوده و صرفاً به دلیل دیرکرد در اخذ مجوز با این رأی مواجه شده‌ام.
۲. اضافه بنای مورد نظر، در بر خیابان فرعی و بدون ایجاد مزاحمت برای معبر عمومی است (مطابق تبصره‌های ۲ و ۳ ماده ۱۰۰).
۳. تقاضای پرداخت جریمه جایگزین تخریب را به شهرداری تقدیم کرده‌ام، اما مورد پذیرش قرار نگرفته است.
۴. اقدام به تخریب بنا موجب ورود خسارات مادی جبران‌ناپذیر می‌شود.
با استناد به اصل لاضرر، اصل تناسب، و تبصره‌های ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، تقاضای:
۱. توقف اجرای رأی تخریب،
۲. نقض رأی کمیسیون ماده ۱۰۰،
۳. و صدور دستور اخذ جریمه به جای تخریب
را دارم.
با تقدیم احترام –
⚖️ متن اعتراض به تخریب کمیسیون ماده ۱۰۰ به‌صورت کلی و آشنایی ارائه شد؛
برای تنظیم تخصصی لایحه اعتراض با بهترین وکیل کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری، آقای رسول خیابانی تماس بگیرید.
نمونه پرونده اعتراض به حکم تخریب ۱۰۰ (توسط رسول خیابانی)
در پرونده‌ای که مالک ملکی واقع در محدوده شهر، بدون پروانه ساخت اقدام به احداث بنای مسکونی کرده بود، شهرداری با استناد به ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، رأی به تخریب بنا صادر نمود.
مالک پس از صدور رأی، با کمک وکیل متخصص در امور ماده ۱۰۰، آقای رسول خیابانی، اقدام به تنظیم و تقدیم دادخواست اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری نمود.
در این دادخواست، با استناد به تبصره‌های ماده ۱۰۰ و ارائه مستندات فنی و شهرسازی، از جمله نقشه‌های اصلاح شده و گواهی مهندس ناظر مبنی بر انطباق بنا با ضوابط شهرسازی، و همچنین اثبات پرداخت جریمه جایگزین تخریب، خواستار ابطال رأی تخریب و جایگزینی آن با اخذ جریمه شد.
دیوان عدالت اداری پس از بررسی مستندات و استماع دفاعیات وکیل، رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ را فاقد مستندات کافی و مغایر با اصول قانونی دانست و رأی به ابطال حکم تخریب و الزام شهرداری به پذیرش پرداخت جریمه صادر کرد.
این پرونده نمونه‌ای موفق از دفاع حقوقی دقیق و تخصصی علیه حکم تخریب بنا بر اساس ماده ۱۰۰ قانون شهرداری بود که توسط وکیل پایه‌یک دادگستری، آقای رسول خیابانی با رعایت اصول فنی و حقوقی به نتیجه مطلوب رسید.
بهترین وکیل کمیسیون ماده 100
برای موفقیت در پرونده‌های اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰، نیاز به وکیلی با تجربه و تخصص ویژه در امور شهرداری و دعاوی ساختمانی است که بتواند با تسلط بر قوانین و ارائه مستندات قوی، حق موکل را به‌خوبی دفاع کند.
یکی از بهترین‌های این حوزه، وکیل پایه‌یک دادگستری، جناب آقای رسول خیابانی است.
سخن پایانی
رای تخریب بنا به استناد ماده ۱۰۰ قانون شهرداری اگرچه ابزاری برای اجرای قانون در حوزه شهرسازی است، اما می‌تواند در برخی موارد منجر به تضییع حقوق شهروندان شود.
با استفاده از ظرفیت‌های اعتراض به کمیسیون ماده ۱۰۰ و دیوان عدالت اداری می‌توان از اجرای ناعادلانه حکم تخریب جلوگیری کرد. استفاده از وکیل متخصص دعاوی شهرداری نیز می‌تواند شانس موفقیت در این مسیر را افزایش دهد.
دیدگاه شما