اعسار یکی از مهمترین و پرجستجوترین موضوعات حقوقی در ایران است.
سالانه هزاران نفر مجبور میشوند برای ناتوانی در پرداخت دیون، مهریه، محکومبه، جزای نقدی، دیه یا حتی هزینه دادرسی، لایحه اعسار تنظیم کنند.
در عمل، کیفیت لایحه اعسار و مدارک پیوست آن، سرنوشت پرونده را تعیین میکند.
به همین دلیل بسیاری از موکلین نگارش لایحه را به رسول خیابانی – وکیل متخصص اعسار و دعاوی مالی میسپارند تا با استناد دقیق به قوانین و رویه قضایی، از ورود به بازداشت و محکومیتهای مالی جلوگیری شود.
در این مقاله، تمام آنچه درباره انواع لایحه اعسار باید بدانید با زبانی تخصصی، اما کاربردی ارائه میشود.
لایحه اعسار چیست
طبق ماده ۵۰۴ قانون آیین دادرسی مدنی:
«معسِر از هزینه دادرسی کسی است که به واسطه عدم کفایت دارایی یا عدم دسترسی به مال خود به طور موقت قادر به تأدیه آن نیست.»
معنای اعسار:
- ناتوانی واقعی در پرداخت دین
- نه به معنی نپرداختن عمدی
- نه به معنی فرار از اجرای حکم
به تعبیر رسول خیابانی – وکیل دادگستری:
«اعسار یعنی ثابت کنید نمیتوانید بپردازید، نه اینکه نمیخواهید بپردازید.»
❗ نکته حقوقی مهم و بسیار کاربردی در تمام دعاوی اعسار
- تقسیط محکومبه بدون طرح دعوای اعسار امکانپذیر نیست
مطابق نظر قطعی محاکم:
«تقسیط محکومبه منوط به طرح دعوای اعسار و پذیرش آن توسط مرجع صالح است. صرف تقاضای تقسیط محکومبه بدون طرح دعوای اعسار قابل پذیرش نیست.»
این نکته در بسیاری از پروندهها باعث رد درخواست افراد میشود.
بررسی جامع لایحه اعسار و نمونه های مرتبط
لایحه اعسار، دادخواستی است که به منظور اثبات عجز مالی محکومٌ علیه از پرداخت محکومٌ به تنظیم میشود.
در این زمینه، نمونههای کاربردی مختلفی وجود دارد که از جمله میتوان به نمونه دادخواست تقسیط جزای نقدی برای پرداخت تدریجی جریمه و نمونه لایحه اعتراض به تقسیط محکوم به توسط محکومٌله اشاره کرد.
برای ارائه دفاعیات موثر، استفاده از نمونه لایحه دفاعیه اعسار از پرداخت محکوم به و تنظیم دقیق متن لایحه اعسار از پرداخت محکوم به ضروری است.
این لوایح در دعاوی مهمی مانند اعسار مطلق از پرداخت دیه یا اعسار مطلق مهریه نیز کاربرد فراوانی دارند.
در پایان، برای درخواست اقساط جریمه نقدی، میتوان از نمونه دادخواست تقسیط جزای نقدی بهره برد.
در این مسائل حقوقی پیچیده، مشورت با وکیل اعسار رسول خیابانی میتواند راهگشای پروندههای شما باشد.
لایحه اعسار از پرداخت محکومبه
یکی از پرتکرارترین و پرجستجویترین موضوعات در گوگل است.
محکومبه میتواند شامل:
- مهریه
- بدهی
- چک
- دیه
- ضرر و زیان
و… باشد.
شرایط پذیرش لایحه اعسار از پرداخت محکومبه
- عدم دسترسی به مال
- عدم وجود دارایی قابل توقیف
- ارائه شهادت شهود معتبر
- وضعیت اقتصادی اثباتپذیر (حساب بانکی، اجارهنامه، فیش حقوقی و …)
موارد استنادی
- قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی
- ماده ۲۴، ۳۰ و ۳۱ همان قانون
- آرای وحدت رویه مرتبط
رسول خیابانی معمولاً در لوایح اعسار از محکومبه، علاوه بر مواد قانونی، به سوابق مالی، قراردادها و گردش حساب بانکی نیز استناد دقیق میکند که شانس موفقیت پرونده را افزایش میدهد.
نمونه لایحه اعسار از پرداخت محکومبه
با قلم: رسول خیابانی – وکیل دادگستری
ریاست محترم دادگاه
با سلام و احترام
اینجانب وکیل معسر اعلام مینمایم موکل به موجب حکم قطعی صادره، مکلف به پرداخت مبلغ … ریال به عنوان محکومبه گردیده، لیکن به دلیل عدم کفایت دارایی و نداشتن مال قابل توقیف، قادر به پرداخت یکجای دین نمیباشد.
مطابق مواد ۱، ۲۴ و ۳۱ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، ارائه دلایل مالی شامل پرینت حساب بانکی، اجارهنامه، عدم مالکیت خودرو و ملک و نیز شهادت شهود، موید وضعیت اعسار موکل است.
با توجه به اصل «المیسور لا یسقط بالمعسور» و قاعده «لاحرج» که تکلیف خارج از توان را از عهده مکلف برمیدارد، تقاضای صدور حکم به قبول اعسار و تقسیط محکومبه را دارم.
با احترام
رسول خیابانی – وکیل دادگستری
لایحه اعسار از هزینه دادرسی
موضوعی بسیار مهم که افراد زیادی از آن اطلاع ندارند.
اصل مهم قانونی
«عموم اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی موظف به پرداخت هزینه دادرسی هستند و معافیت از پرداخت آن، امری استثنایی و مخالف اصل است.»
مستندات:
- مواد ۵۰۳ و ۵۲۹ آیین دادرسی مدنی
- ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت
- رأی وحدت رویه ۶۵۲ دیوان عالی کشور
نکات مهم لایحه
- طرح اعسار ضمن دادخواست یا در دادخواست جداگانه امکانپذیر است. (ماده ۵۰۵)
- مددجویان کمیته امداد و بهزیستی طبق تبصره ماده ۵۰۵ معاف هستند.
رسول خیابانی معمولاً برای اعسار از هزینه دادرسی، از مدارک مالی دقیق و شهادت کارشناسانه استفاده میکند.
نمونه لایحه اعسار از هزینه دادرسی
با قلم: رسول خیابانی
ریاست محترم دادگاه
با عرض سلام ،احتراماً موکل اینجانب به دلیل فقدان دارایی و درآمد ثابت، قادر به پرداخت هزینه دادرسی در مرحله حاضر نمیباشد.
مطابق مواد ۵۰۳، ۵۰۴ و ۵۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی، ادعای اعسار از هزینه دادرسی با ارائه مدارک مالی و گواهی دو نفر شاهد معتبر قابل پذیرش است.
موکل فاقد هرگونه مال منقول و غیرمنقول بوده و مستندات پیوستی مؤید عدم توانایی مالی ایشان است.
لذا صدور حکم به قبول اعسار از هزینه دادرسی مورد استدعاست.
با تجدید احترام
رسول خیابانی – وکیل پایه یک دادگستری
لایحه اعسار از پرداخت مهریه
یکی از پرتکرارترین موضوعات سال ۱۴۰۴ در جستجوی گوگل است:
«لایحه اعسار از پرداخت مهریه»
خصوصاً عبارت:
لایحه اعسار مهریه زوج
❗ نکته مهم :
«تعیین مبلغ بالا و غیرمتعارف به عنوان مهریه امارهای بر آگاهی زوجین از ناتوانی در پرداخت آن است.»
بنابراین اصل، اعسار زوج نوعاً محرز است.
موارد مهم در لایحه اعسار مهریه:
- ناتوانی زوج در پرداخت کل مهریه
- درخواست تقسیط یا پرداخت با فاصلههای زمانی
- استناد به وضعیت اقتصادی و اشتغال
- فقدان مال قابل توقیف
رسول خیابانی در این نوع لوایح اهمیت ویژهای به سند ازدواج، وضعیت درآمد، اقرارهای زوجه و گردش حساب بانکی میدهد.
نمونه لایحه اعسار مهریه زوج
به قلم: رسول خیابانی – وکیل پایهیک دادگستری
ریاست محترم دادگاه خانواده
با سلام و احترام
اینجانب رسول خیابانی، وکیل زوج، به استحضار میرسانم موکل اینجانب به دلیل شرایط سخت اقتصادی، فقدان شغل ثابت و عدم دسترسی به اموال قابل توقیف، عملاً توان پرداخت یکجای مهریه را ندارد.
مطابق مواد 3 و 8 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی و با عنایت به اینکه تعیین مهریه با مبلغ بالا، امارهای بر عدم توانایی پرداخت یکجای آن محسوب میشود، اعسار موکل از پرداخت دفعتاًواحده مهریه محرز است.
موکل در حال حاضر تنها منبع درآمد محدود و ناچیزی دارد و هزینههای ضروری زندگی و سرپرستی خانواده مانع پرداخت کامل مهریه میگردد. استشهادیه محلی، مدارک درآمد و گواهیهای موجود همگی مؤید ناتوانی واقعی وی است.
با عنایت به مواد 504 و 505 قانون آیین دادرسی مدنی و رویه قضایی مستقر، صدور حکم اعسار از پرداخت مهریه و تعیین اقساط متناسب وفق وضع مالی موکل مورد استدعاست.
با احترام
رسول خیابانی
وکیل پایهیک دادگستری
لایحه اعسار مطلق
اعسار مطلق یکی از اصطلاحات جدید در رویه است.
آیا اعسار مطلق در قانون پیشبینی شده؟
طبق نظریه نشست قضایی سقز (۱۴۰۱/۰۸/۰۲):
پذیرش اعسار مطلق در قوانین و رویه قضایی وجود دارد و مانع شناسایی اموال و خروج از اعسار در آینده نمیشود.
❗ این نکته یکی از کلیدیترین بخشهای پروندههای اعسار است.
اعسار مطلق یعنی:
- شخص نه امروز، نه در چند سال آینده، توان پرداخت ندارد.
رسول خیابانی در پروندههایی که موکل هیچ منبع درآمدی ندارد، از نظریه اعسار مطلق برای جلوگیری از بازداشت استفاده میکند.
نمونه لایحه اعسار مطلق
به قلم: رسول خیابانی – وکیل پایهیک دادگستری
ریاست محترم شعبه … دادگاه محترم حقوقی
با سلام و احترام
اینجانب رسول خیابانی، وکیل معسر، به استحضار میرسانم موکل اینجانب در شرایطی قرار گرفته که نهتنها دارایی قابل توقیف ندارد، بلکه بهلحاظ فقدان شغل، نداشتن درآمد مستمر و ابتلا به مشکلات جدی اقتصادی، حتی توان پرداخت حداقلی و اقساطی محکومبه را نیز دارا نیست.
مفهوم اعسار مطلق که در قوانین موضوعه و رویه قضایی مورد پذیرش است، زمانی تحقق مییابد که مدیون هیچگونه استطاعت مالی برای پرداخت، حتی بهصورت قسطی، نداشته باشد؛ همانگونه که نظریه هیأت عالی نشست قضایی (تاریخ ۱۴۰۱/۸/۲) نیز این موضوع را تأیید کرده است.
موکل فاقد هرگونه ملک، خودرو، حساب بانکی مؤثر و منبع درآمد بوده و تحت حمایت خانواده خویش گذران زندگی میکند. پرونده اجرایی حاضر نشان میدهد هیچ مالی از وی شناسایی نشده و حتی توان تأمین هزینههای اولیه زندگی را ندارد.
برابر مواد 3 و 8 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی و مواد 504 و 505 قانون آیین دادرسی مدنی، رسیدگی به ادعای اعسار در چنین وضعیتی امری قانونی و ضروری است.
نظر به دلایل موجود و وضعیت واقعی زندگی موکل، صدور حکم اعسار مطلق و توقف عملیات اجرایی بهطور کامل مورد استدعاست.
با احترام
رسول خیابانی
وکیل پایهیک دادگستری
لایحه اعسار از پرداخت چک
در جرایم مرتبط با چک، معمولاً پس از صدور حکم محکومیت به پرداخت وجه، امکان طرح اعسار وجود دارد.
مستندات:
- قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی
- آرای وحدت رویه
- قواعد پرداخت محکومبه چک
برای موفقیت در این نوع لایحه، اثبات وضعیت اقتصادی واقعی بسیار مهم است.
رسول خیابانی توصیه میکند همراه لایحه:
- پرینت حساب
- اجارهنامه
- مدارک مالیاتی
ارائه گردد.
نمونه لایحه اعسار از پرداخت چک
به قلم: رسول خیابانی – وکیل پایهیک دادگستری
ریاست محترم شعبه … دادگاه حقوقی
با سلام و احترام
اینجانب رسول خیابانی، وکیل محکومعلیه، به استحضار میرسانم موکل اینجانب به موجب دادنامه قطعی صادره، به پرداخت وجه یک فقره چک محکوم شده، لکن بهدلیل وضعیت نامناسب اقتصادی و عدم دسترسی به هرگونه مال، توان پرداخت تمام مبلغ را ندارد. وفق ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی و نیز مواد 504 و 505 قانون آیین دادرسی مدنی، ادعای اعسار موکل در چارچوب مقررات قانونی قابل رسیدگی است.
موکل فاقد ملک، خودرو، حساب بانکی مؤثر، ابزار کار و هرگونه دارایی قابل توقیف است و تنها منبع درآمد وی کارگری روزمزد بوده که آن هم در ماههای اخیر به دلیل بیماری و مشکلات جسمی بهطور کامل متوقف شده است. گزارش اجرای احکام نیز مؤید عدم شناسایی هرگونه مال میباشد.
مضافاً با توجه به اینکه «تقسیط محکومبه منوط به پذیرش اعسار» است و صرف درخواست تقسیط بدون اثبات اعسار قابلیت پذیرش ندارد، استدعای صدور حکم اعسار و در صورت امکان، تعیین تقسیط متناسب با وضعیت اقتصادی موکل مطرح میگردد.
نظر به مراتب فوق و مستندات قانونی پیوست، صدور حکم اعسار از پرداخت محکومبه چک و جلوگیری از بازداشت موکل مورد تقاضاست.
با احترام
رسول خیابانی
وکیل پایهیک دادگستری
لایحه اعسار از پرداخت دیه
طبق ماده ۵۴۳ قانون آیین دادرسی کیفری:
«محکوم علیه میتواند پیش از اتمام مهلت مقرر برای پرداخت دیه، درخواست اعسار یا تقسیط خود را تقدیم نماید.»
شرایط:
- عدم توان پرداخت یکجا
- ارائه شهادت شهود
- فقدان اموال قابل توقیف
رسول خیابانی در پروندههای دیه، معمولاً از نظریه پزشکی قانونی و وضعیت اشتغال برای تقویت لایحه استفاده میکند.
نمونه لایحه اعسار از پرداخت دیه
به قلم: رسول خیابانی – وکیل پایهیک دادگستری
ریاست محترم شعبه … دادگاه کیفری
با سلام و احترام
اینجانب رسول خیابانی، وکیل محکومعلیه، به استحضار میرسانم مطابق دادنامه قطعی صادره، موکل به پرداخت دیه در مهلت مقرر محکوم گردیده است؛ لکن به دلایل متعدد مالی و معیشتی، امکان پرداخت یکجای دیه برای وی مقدور نیست. برابر ماده 543 قانون آیین دادرسی کیفری، محکومعلیه میتواند پیش از پایان مهلت قانونی، درخواست اعسار یا تقسیط دیه را مطرح نماید که این لایحه نیز در همین چارچوب قانونی تقدیم میشود.
موکل فاقد اموال منقول و غیرمنقول قابل توقیف بوده و تنها منبع درآمد وی کارگری ساده با دستمزد روزانه است که آن هم بهدلیل آسیبدیدگی ناشی از حادثه اخیر، بهطور موقت مختل شده است. گزارش اجرای احکام نیز مؤید عدم شناسایی اموال میباشد.
با توجه به مقررات قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی و اینکه «اعسار مطلق» در رویه قضایی پذیرفته شده و مانع بررسی اموال احتمالی آتی موکل نیست، صدور حکم اعسار وی مستند به مواد 504 و 505 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 543 قانون آیین دادرسی کیفری ضروری است.
علیهذا با توجه به وضعیت خاص موکل، ضمن درخواست صدور حکم اعسار از پرداخت دیه، در صورت صلاحدید دادگاه تعیین اقساط متناسب نیز استدعا میگردد.
با تقدیم احترام
رسول خیابانی
وکیل پایهیک دادگستری
لایحه اعسار از پرداخت جزای نقدی
یکی از چالشبرانگیزترین مباحث حقوق کیفری است.
❗ آیا اعسار از جزای نقدی پذیرفته میشود؟
بر اساس نشست قضایی اصفهان (۱۳۹۸/۰۷/۲۹):
- اعسار از جزای نقدی در همه جرائم به جز قاچاق کالا و ارز و مواد مخدر قابل پذیرش است.
- اما تقسیط جزای نقدی حتی در جرائم قاچاق نیز ممکن است.
مستندات قانونی:
- ماده ۵۲۹ آیین دادرسی کیفری
- ماده ۲۹ قانون مجازات اسلامی
- ماده ۳۱ قانون مبارزه با مواد مخدر
- ماده ۶۰ قانون مبارزه با قاچاق کالا
نکته کاربردی:
حتی اگر تقسیط جزای نقدی پذیرفته شود،
طبق تبصره ۲ ماده ۵۲۹، در صورت کشف اموال محکوم علیه، مابهالتفاوت قابل وصول خواهد بود.
نمونه لایحه اعسار از پرداخت جزای نقدی
با قلم: رسول خیابانی
ریاست محترم دادگاه محترم …
با سلام
موکل اینجانب طبق حکم قطعی صادره، به پرداخت جزای نقدی محکوم گردیده است. با توجه به اینکه دارایی قابل توقیفی از وی موجود نمیباشد و درآمد وی نازل است، امکان پرداخت یکجای جزای نقدی میسر نیست.
مطابق ماده ۵۲۹ قانون آیین دادرسی کیفری، در صورت احراز توان محدود مالی، دادگاه میتواند با اخذ تضمین مناسب، حکم به تقسیط جزای نقدی صادر نماید.
لذا با استناد به مدارک مالی و وضعیت معیشتی موکل، تقاضای تقسیط جزای نقدی تقدیم میشود.
با احترام
رسول خیابانی – وکیل دادگستری
اشتباهات رایج مردم در طرح لایحه اعسار
- تصور اینکه «اعسار یعنی معافیت دائمی از پرداخت»
- ننوشتن دقیق سوابق مالی
- انتخاب شاهدان ضعیف
- ذکر نکردن مستندات قانونی
- عدم ارائه مدارک مستند
- درخواست تقسیط بدون طرح دعوای اعسار (رد فوری از سوی دادگاه)
رسول خیابانی – وکیل متخصص اعسار هشدار میدهد:
«بیش از ۴۰٪ پروندههای رد اعسار به دلیل ناآگاهی افراد در تنظیم لایحه است، نه به دلیل عدم استحقاق.»
مدارک لازم برای موفقیت لایحه اعسار
- پرینت سهماهه و ششماهه حساب بانکی
- اجارهنامه منزل
- گواهی اشتغال
- گواهی حقوق
- لیست بدهیها
- عدم مالکیت خودرو یا ملک
- شهادت شهود معتبر
وکیل متخصص اعسار
پروندههای اعسار از حساسترین پروندههای مالی هستند.
یک لایحه ضعیف میتواند منجر به:
- صدور حکم بازداشت
- رد اعسار
- الزام به پرداخت نقدی
- توقیف اموال
- و حتی خسارتهای بیشتر شود.
رسول خیابانی – وکیل متخصص اعسار و دعاوی مالی با تسلط به:
- مواد قانونی
- آرای وحدت رویه
- رویه محاکم
- نکات اجرایی اجرای احکام
توانسته در بسیاری از پروندههای اعسار، از بازداشت موکلان جلوگیری کند.
سخن پایانی
اعسار، نهادی قانونی برای حمایت از افرادی است که بهطور واقعی توان پرداخت محکومبه، مهریه، دیه، جزای نقدی یا حتی هزینه دادرسی را ندارند و قانونگذار برای صیانت از حقوق آنها مسیر مشخص و دقیقی تعیین کرده است.
موفقیت در این مسیر، نیازمند ارائه لایحهای مستدل، مستند و هماهنگ با مواد قانونی و رویه قضایی است.
نقش وکیل متخصص، بهویژه وکلایی همچون رسول خیابانی، در تشخیص نوع اعسار، جمعآوری مستندات و تنظیم لایحه قوی، نقشی کاملاً سرنوشتساز دارد.
در نهایت، یک لایحه اعسار حرفهای میتواند زندگی مالی و حقوقی فرد را از بحران خارج و او را به حق قانونی خود برساند.
دیدگاه شما