برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
ابطال رای هیات تعیین تکلیف اراضی فاقد سند رسمی، یکی از مهمترین ابزارهای حقوقی برای حمایت از حقوق متصرفان قانونی و اشخاص ذینفعی است که رأی صادره برخلاف واقع یا بدون بررسی دقیق مدارک صادر شده است. این مقاله به بررسی فرآیند اعتراض و ابطال این آراء، با استناد به مواد قانونی و رویه قضایی میپردازد.
اعتراض به رای هیات تعیین تکلیف اراضی فاقد سند
رای هیات تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمانهای فاقد سند رسمی، قابل اعتراض است؛اما این اعتراض نیازمند طی مراحل قانونی مشخصی است.
مطابق ماده 3 قانون تعیین تکلیف، باید از تاریخ انتشار آگهی و در روستاها از تاریخ الصاق در محل تا دو ماه اعتراض خود را به اداره ثبت محل وقوع ملک تسلیم و رسید اخذ نمایند. و سپس ظرف یک ماه از تاریخ تسلیم اعتراض، دادخواست ابطال رای هیأت را به دادگاه عمومی محل تقدیم نمایند.
در صورتی که شخصی در مهلت مقرر اقدام به طرح دعوا نکند، سند مالکیت صادر میشود اما طبق قسمت اخیر ماده 3 قانون، حتی پس از صدور سند، متضرر حق مراجعه به دادگاه را دارد و میتواند ابطال رای هیأت را درخواست کند.
نکته کلیدی: باعتراض به رای هیأت حل اختلاف اراضی فاقد سند، نخستین گام جهت توقف روند صدور سند نهایی است.
الزامات اعتراض به رای هیأت تعیین تکلیف اراضی فاقد سند رسمی
در صورتجلسه نشست قضایی مورخ ۸ آذر ۱۴۰۰ در استان کرمان:
موضوع اعتراض به آراء هیأت تعیین تکلیف اراضی فاقد سند رسمی و وظیفه دادگاه در رسیدگی به این اعتراضات بررسی شد.
بر اساس ماده ۳ قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمانهای فاقد سند رسمی مصوب ۱۳۹۰، پس از انتشار رأی هیأت در دو نوبت و الصاق آن در محل، ذینفعان ظرف مدت دو ماه فرصت دارند اعتراض خود را به اداره ثبت محل تسلیم کنند و سپس ظرف یک ماه، دادخواست اعتراض را به دادگاه عمومی محل تقدیم نمایند.
در این صورت صدور سند مالکیت توسط اداره ثبت موکول به صدور حکم قطعی دادگاه میشود.
این رویه که در صورتجلسه فوق مورد تأیید هیأت عالی قضایی قرار گرفته، بر حق اعتراض ذینفعان و ضرورت رسیدگی قضایی دقیق به آراء هیأت تأکید دارد.
نکات کلیدی در اجرای قانون تعیین تکلیف
با استناد به نظریه مشورتی شماره 7/1400/1691 مورخ 1401/04/28؛
قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی فاقد سند رسمی شامل ساختمانهای احداث شده بر اراضی با سابقه ثبتی قانونی نیز میشود.
در صورت رد درخواست به دلیل نقص مدارک، متقاضی باید پرونده جدید تشکیل دهد و هزینههای قانونی را پرداخت نماید.
اعتراض به آراء هیأت در دیوان عدالت اداری قابل رسیدگی است و این دعاوی معمولاً غیرمالی محسوب میشوند.
آییننامه قانون تعیین تکلیف اراضی فاقد سند
آییننامه اجرایی قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمانهای فاقد سند رسمی، جزئیات نحوه تشکیل و عملکرد هیأتها، مراحل استعلام، نحوه نقشهبرداری، صدور آگهی، و نحوه رسیدگی به اعتراضات را تبیین کرده است.
مطابق ماده 1 این قانون، هیأت متشکل از یک قاضی، رئیس اداره ثبت و نماینده اداره جهاد کشاورزی یا راه و شهرسازی است.
در این آییننامه، ضوابط فنی، استعلام از مراجع ذیربط، بررسی تصرفات بلامنازع، تفکیک و افراز، و حتی نحوه تعامل با اراضی موقوفه و دولتی، به تفصیل تشریح شدهاند.
نکته: آییننامه اجرایی قانون تعیین تکلیف اراضی، راهنمای دقیق تشکیل هیأتهای ثبتی و فرایند صدور سند مالکیت است.
مراحل اخذ سند در قانون تعیین تکلیف
فرآیند اخذ سند رسمی برای اراضی و املاک فاقد سند، در چهار مرحله اصلی خلاصه میشود:
- تقدیم تقاضانامه به اداره ثبت توسط متصرف ملک
- بررسی اولیه و تشکیل پرونده توسط دبیرخانه هیأت
- برگزاری جلسه هیأت برای بررسی مدارک و دلایل تصرف و در صورت لزوم، انجام بازدید و استعلام
- صدور رای هیأت و آگهی آن طی دو نوبت با فاصله 15 روز، و در صورت عدم اعتراض، صدور سند مالکیت
ابطال رای هیات نظارت
رای هیات حل اختلاف قابل اعتراض است و در صورت اثبات تخلف، اشتباه یا تضییع حقوق ذینفعان، میتوان تقاضای ابطال رای را به دادگاه عمومی محل وقوع ملک تقدیم کرد.
بر اساس نظریه شماره 1372 مورخ 1402/11/04 اداره حقوقی قوه قضاییه، معترض میتواند با ارائه دلایل مالکیت (اعم از سند عادی یا تصرفات مستمر) درخواست ابطال رای هیأت را بنماید.
در صورت احراز ورود ضرر و صدور رای هیأت بر مبنای اطلاعات خلاف واقع یا بدون احراز مالکیت قانونی متقاضی، دادگاه میتواند رای را ابطال و در صورت لزوم، سند صادره را نیز بیاعتبار اعلام کند.
نکته: ابطال رای هیات تعیین تکلیف، مقدمهای برای ابطال سند رسمی صادر شده ناشی از آن است.
صلاحیت رسیدگی به اعتراضات رای هیأت در نبود اعیانی
براساس قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمانهای فاقد سند رسمی، اعتراض به رأی هیأت در مواردی که درخواست متقاضی به دلیل «عدم وجود اعیانی» رد میشود، فاقد وصف ترافع است و اختلاف مالکیتی بین طرفین وجود ندارد.
در چنین شرایطی، رسیدگی به این نوع اعتراضات در صلاحیت دیوان عدالت اداری قرار دارد، زیرا صلاحیت دادگاههای عمومی تنها در مواردی مطرح است که میان ذینفع و متقاضی اختلاف مالکیت وجود داشته باشد.
این تفکیک صلاحیت باعث تسریع در رسیدگی و جلوگیری از اطاله دادرسی میشود و با روح قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی همراستا است.
ابطال سند مالکیت و ارتباط آن با رای هیأت حل اختلاف ثبتی
بر اساس نظریه شماره 7/99/728 مورخ 1399/06/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه، دعوای ابطال سند مالکیت صادره به استناد رای هیأت حل اختلاف ثبتی، بدون نیاز به اعتراض جداگانه به رای هیأت قابل رسیدگی است.
به عبارت دیگر، ابطال سند بهطور ضمنی منجر به ابطال رای هیأت میشود و درخواست مستقلی برای ابطال رای هیأت لازم نیست. این نظریه روند رسیدگی به دعاوی ابطال سند را تسهیل میکند.
نمونه رای ابطال رای هیات تعیین تکلیف
نمونه رأی:
در پرونده کلاسه …، خواهان با ارائه سند عادی خرید و استشهادیه اهالی محل و شهادت شهود، اثبات نمود که از سال 1375 در ملک موردنظر در تصرف بلامنازع بوده و رای هیأت بدون احراز تصرفات وی، به نفع شخص ثالث صادر شده است. دادگاه با احراز اشتباه در رای هیأت، مستنداً به ماده 3 قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی، رای مذکور را ابطال و سند صادره را باطل اعلام مینماید.
⚖️وکیل متخصص اعتراض به رای هیأت موضوع قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی فاقد سند رسمی، رسول خیابانی، با دانش حقوقی و تجربه عملی، بهترین راهنمای شما در پیگیری حقوق و تضمین موفقیت پروندهتان است.
اعتراض غیرمالی به آرای هیأت
اعتراض به آرای هیأتها و کمیسیونهای موضوع قوانین مختلف از جمله ماده ۱۲ قانون زمین شهری و مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ اصلاحی قانون ثبت، غیرمالی است.
همچنین رأی کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداریها قطعی و غیرقابل اعتراض در دادگاههای عمومی است.
نمونه دادخواست ابطال رای هیات تعیین تکلیف
نمونه متن دادخواست:
خواهان: علی رضایی
خوانده: اداره ثبت اسناد و املاک منطقه … و آقای X
خواسته: ابطال رای هیأت تعیین تکلیف موضوع قانون تعیین وضعیت ثبتی اراضی فاقد سند رسمی مصوب 1390
دلایل و منضمات: کپی سند عادی بیع، استشهادیه محلی، نقشه تصرفات، گواهی کد رهگیری ثبت اعتراض، تصویر آگهی رای هیأت
شرح دعوا: خوانده دوم بدون داشتن سند یا تصرف مستمر، در هیأت حل اختلاف مدعی مالکیت ملک مورد تصرف اینجانب گردیده و رای به نفع وی صادر شده است. اینجانب از سال 1375 متصرف بلامنازع بوده و دلایل کافی بر تصرف و خرید ملک دارم. با توجه به ماده 3 قانون تعیین تکلیف، صدور سند بر مبنای رای فاقد مستند قانونی است و درخواست ابطال رای و توقف صدور سند را دارم.
⚖️ تنظیم دادخواست ابطال رأی هیأت تعیین تکلیف، امری تخصصی است که با راهنمایی وکلایی چون آقای رسول خیابانی، وکیل باتجربه در امور ثبتی، دقیقتر و مؤثرتر انجام میشود.
وکیل ابطال رای هیات تعیین تکلیف
ابطال رای هیأت تعیین تکلیف اراضی فاقد سند رسمی به دلیل پیچیدگیهای قانونی و روند خاص آن نیازمند وکیل متخصص و آگاه به مقررات ثبتی است.
درک دقیق فرآیندها و نحوه تنظیم دادخواست ابطال، نقش مهمی در موفقیت پرونده دارد.
رسول خیابانی، وکیل مجرب در امور ثبتی، آماده ارائه مشاوره و دفاع از حقوق شماست.
سخن پایانی
قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمانهای فاقد سند رسمی، فرصتی برای قانونمند کردن تصرفات مشروع است،
اما این فرآیند باید با رعایت حقوق تمامی ذینفعان صورت گیرد.
در صورت صدور رای ناعادلانه، افراد میتوانند با اعتراض به رای هیأت و درخواست ابطال رای هیأت تعیین تکلیف، از طریق دادگاه عمومی محل وقوع ملک، حقوق خود را پیگیری نمایند.
پرسش های متداول
چگونه میتوان به رای هیأت تعیین تکلیف اراضی فاقد سند اعتراض کرد؟
اعتراض ابتدا باید کتبی به اداره ثبت اعلام و سپس ظرف یک ماه دادخواست ابطال رای به دادگاه تقدیم شود.
آیا برای ابطال سند مالکیت ناشی از رای هیأت نیاز به اعتراض جداگانه به رای هیأت هست؟
خیر، ابطال سند بهطور ضمنی ابطال رای هیأت را نیز شامل میشود و نیازی به اعتراض جداگانه نیست.
رسیدگی به اعتراض به رای هیأت در صورت عدم وجود اعیانی در ملک در کدام مرجع است؟
رسیدگی در صلاحیت دیوان عدالت اداری است و اختلاف مالکیت در صلاحیت دادگاه عمومی قرار دارد.
دیدگاهها (1)
فرهاد 07 شهریور 1404 - 12:13
از شما بسیار سپاسگزارم خیلی جامع و عالی بود
دیدگاه شما