شهرداری‌ها به عنوان نهادهای عمومی غیردولتی وظایف گسترده‌ای در مدیریت شهر و خدمات شهری دارند.
با وجود این، گاه شهروندان در مواردی مانند ساخت‌وسازهای غیرقانونی، تخلفات مالی یا تصرف غیرقانونی املاک با عملکرد نادرست شهرداری روبه‌رو می‌شوند.
در این موارد، امکان شکایت از شهرداری به سازمان بازرسی کل کشور، فرمانداری، دیوان عدالت اداری یا حتی دادستانی وجود دارد.
در این مقاله به بررسی مسیرهای قانونی شکایت از شهرداری خواهیم پرداخت.
شکایت از شهرداری به سازمان بازرسی کل کشور
مطابق ماده ۲ قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور، این سازمان وظیفه دارد عملکرد کلیه دستگاه‌های اجرایی از جمله شهرداری‌ها و مؤسسات وابسته به آن‌ها را به‌صورت مستمر بازرسی کند.
اگر شهروندان شاهد تخلفات، سوءمدیریت، فساد مالی یا تصرف غیرقانونی در شهرداری باشند، می‌توانند موضوع را به این سازمان گزارش دهند.
از جمله موارد قابل شکایت به سازمان بازرسی عبارت‌اند از:
- تخلفات در مزایده و مناقصه‌های شهرداری
- استخدام غیرقانونی یا گزینش‌های خلاف قانون
- تصرف و تملک اراضی یا املاک اشخاص توسط شهرداری
- اهمال یا ترک فعل توسط کارکنان شهرداری در انجام وظایف
سامانه شکایت از شهرداری به بازرسی کل کشور
برای ثبت شکایت، به سایت سازمان بازرسی کل کشور به نشانی bazresi.ir مراجعه کرده و از بخش «میز خدمت» وارد سامانه شکایت شوید.
پس از ثبت‌نام، می‌توانید گزارش تخلف یا شکایت خود را ثبت و پیگیری نمایید.
شکایت از شهرداری به فرمانداری
فرمانداری به عنوان نهاد نظارتی بالادستی در حوزه شهرستان، بر عملکرد شهرداری نظارت دارد.
در صورت بروز تخلفات شهری یا ترک فعل شهرداری در انجام وظایف عمومی (مثل صدور پروانه یا پاسخگویی به شکایات)، می‌توانید شکایت خود را به فرمانداری شهرستان ارسال کنید. این شکایت معمولاً به صورت کتبی به دبیرخانه فرمانداری ارائه می‌شود.
متن تیتر خود را شکایت از شهرداری به دیوان عدالت اداریکنید
در صورتی که شهرداری، اقدام یا تصمیمی برخلاف قانون بگیرد و این اقدام به حقوق شهروندی شما لطمه وارد کند، می‌توانید با تنظیم دادخواست، شکایت خود را در دیوان عدالت اداری ثبت کنید.
موارد شایع شکایت در دیوان عبارت‌اند از:
- ابطال مصوبات غیرقانونی شورا یا شهرداری
- اعتراض به عوارض شهری تحمیل‌شده بدون مجوز قانونی
- شکایت از صدور یا عدم صدور پروانه ساختمان
- اعتراض به تخریب املاک بدون حکم قضایی
متن شکایت از شهرداری به دیوان عدالت اداری
اینجانب … به شماره ملی … نسبت به اقدام غیرقانونی شهرداری مبنی بر … اعتراض دارم. شهرداری برخلاف قانون … اقدام کرده که منجر به تضییع حقوق مالکانه/شخصی/عمومی بنده شده است. تقاضای رسیدگی و صدور حکم مقتضی دارم.
نمونه دادخواست علیه شهرداری به دیوان عدالت اداری
ریاست محترم دیوان عدالت اداری
اینجانب به دلیل اقدام غیرقانونی شهرداری منطقه … در صدور دستور تخریب / خودداری از صدور پروانه ساخت / دریافت عوارض غیرقانونی، با ارائه مدارک لازم، خواستار ابطال این اقدام می‌باشم.
شهرداری بدون اخطار قانونی و بدون استناد به مجوز معتبر، موجب تضییع حقوق مالکانه اینجانب شده است.
مطابق ماده ۱۰ و ۱۱ قانون دیوان عدالت اداری و اصل ۱۷۳ قانون اساسی، اقدام مذکور قابلیت رسیدگی دارد.
مستندات از جمله سند مالکیت، تصاویر ملک و مکاتبات اداری ضمیمه این دادخواست است.
خواهشمندم دستور رسیدگی و صدور حکم مقتضی را صادر فرمایید.
⚖️ جهت تنظیم دقیق دادخواست، پیشنهاد می‌شود با وکیل متخصص دعاوی شهری، آقای رسول خیابانی، مشاوره نمایید.
نحوه مطالبه خسارات وارده ناشی از اقدامات شهرداری
برای مطالبه خسارات ناشی از اقدامات یا تخلفات شهرداری، ابتدا باید شکایت خود را در دیوان عدالت اداری مطرح نمایید.
در صورت صدور رأی مبنی بر احراز تخلف یا تصمیم غیرقانونی شهرداری، می‌توانید با استناد به آن رأی، از طریق دادگاه عمومی حقوقی، دادخواست مطالبه خسارت ارائه کنید.
شکایت از شهرداری به دادستان
در صورتی که تخلف شهرداری جنبه کیفری داشته باشد (مانند اختلاس، تضییع اموال عمومی یا تصرف عدوانی در املاک مردم)، می‌توانید موضوع را از طریق دادستانی پیگیری کنید.
بر اساس قانون مجازات اسلامی، تخلفاتی که منجر به جرم عمومی شود، در صلاحیت دادستان است.
نمونه شکایت از شهرداری به دادستان
دادستان محترم
احتراما، شهرداری منطقه … بدون مجوز قانونی اقدام به تخریب ملک شخصی اینجانب نموده است. علی‌رغم اعتراضات متعدد، هیچ اقدامی جهت جبران خسارت صورت نگرفته و این رفتار مصداق بارز تجاوز به حقوق مالکانه و سوءاستفاده از موقعیت دولتی است. خواهشمندم دستور رسیدگی صادر فرمایید.
متن شکایت از شهرداری
نوشتن شکایت رسمی از شهرداری باید دقیق، مستند و بر پایه اسناد قانونی باشد. در متن شکایت لازم است به اطلاعات هویتی خود، مشخصات موضوع شکایت، مدارک و مستندات و خواسته حقوقی به‌روشنی اشاره کنید.
نمونه متن شکایت از شهرداری
شهردار محترم منطقه …
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند که در تاریخ … اقداماتی از سوی ماموران شهرداری در ملک واقع در … صورت گرفته که بدون مجوز و بدون اطلاع اینجانب بوده است.
با توجه به اینکه این ملک دارای سند رسمی می‌باشد، از شما تقاضای رسیدگی فوری و توقف عملیات اجرایی را دارم.
مسئولیت شهرداری در قبال لغزندگی معابر
در فصول سرد و هنگام بارش برف و باران، شهرداری به‌عنوان مسئول نگهداری از معابر عمومی، موظف است نسبت به پاکسازی، شن‌پاشی و رفع لغزندگی اقدام کند.
چنانچه شهرداری به وظایف قانونی خود عمل نکند و در نتیجه‌ی این ترک فعل، خسارتی به افراد یا اموال وارد شود (نظیر تصادف، آسیب به خودرو یا سقوط عابر)، مسئولیت جبران خسارت با شهرداری خواهد بود و زیان‌دیده حق شکایت دارد.
نمونه‌های عملی قصور شهرداری
موارد متعددی می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ترک فعل یا سهل‌انگاری شهرداری در وظایف خود باشد، از جمله:
یخ‌زدگی خیابان یا کوچه بدون نمک‌پاشی یا اقدامات ایمنی لازم
سقوط درخت یا مصالح ساختمانی از پروژه‌های وابسته به شهرداری
نبود علائم هشدار در محل حفاری، نشت آب یا سایر خطرات
ترکیدن لوله آب و جاری‌شدن آب در معبر عمومی
مراحل حقوقی پیگیری و مطالبه خسارت
برای طرح شکایت از شهرداری و مطالبه خسارت، زیان‌دیده باید مراحل زیر را طی کند:
جمع‌آوری مستندات و مدارک: شامل گزارش پلیس، عکس، فیلم، کروکی، نظریه کارشناسی رسمی و فاکتور خسارت
ثبت اظهارنامه یا شکایت به شهرداری: جهت اخذ پاسخ رسمی و مستند
طرح دادخواست در دادگاه عمومی حقوقی: با عنوان «الزام شهرداری به پرداخت خسارت ناشی از تقصیر در نگهداری معابر عمومی»
⚠️ نکته کلیدی:
در این دعاوی، اثبات رابطه‌ی مستقیم میان ترک وظیفه شهرداری و وقوع حادثه (رابطه سببیت)، نقش حیاتی دارد. بهره‌گیری از وکیل متخصص شهرداری، شهادت شهود و نظر کارشناس رسمی دادگستری در این زمینه توصیه می‌شود.
شکایت از شهرداری بابت آسفالت
اگر آسفالت کوچه یا خیابان دچار فرسودگی، ترک، چاله یا اجرای غیراستاندارد باشد و شهرداری از ترمیم آن خودداری کند، شهروندان حق دارند شکایت کنند.
این شکایت ابتدا از طریق سامانه ۱۳۷ شهرداری یا مراجعه حضوری به ناحیه مربوطه ثبت می‌شود.
در صورت بی‌توجهی، می‌توان موضوع را از طریق فرمانداری، دیوان عدالت اداری یا حتی دادگاه عمومی (در صورت بروز خسارت) پیگیری کرد.
وکیل برای شکایت از شهرداری
اگر قصد شکایت از شهرداری را دارید، مراجعه به وکیل متخصص در دعاوی شهری و اداری بسیار اهمیت دارد، چرا که این نوع دعاوی معمولاً پیچیده، نیازمند استناد به قوانین خاص، و در برخی موارد نیازمند پیگیری هم‌زمان در دیوان عدالت اداری، دادگاه عمومی و مراجع نظارتی مانند سازمان بازرسی کل کشور است.
ویژگی‌های وکیل مناسب برای شکایت از شهرداری
- تسلط به قانون شهرداری و آیین‌نامه‌های اجرایی مربوطه
- آشنایی با رویه‌های دیوان عدالت اداری
- تجربه در دعاوی خسارت، ابطال مصوبه، تخریب، عوارض، یا تصرفات غیرقانونی
- توانایی اثبات ترک فعل یا تقصیر شهرداری در مراجع قضایی
- تسلط به شکایات نظارتی (بازرسی کل کشور، فرمانداری، استانداری)
👨⚖️ پیشنهاد وکیل:
برای این دسته از پرونده‌ها، می‌توانید از مشاوره و خدمات حقوقی آقای رسول خیابانی، وکیل پایه یک دادگستری، استفاده کنید.
ایشان با سابقه فعالیت در پرونده‌های مرتبط با شکایت از شهرداری‌ها، کمیسیون ماده 100، تخریب، مطالبه خسارت و دعاوی دیوان عدالت اداری، می‌توانند در تنظیم دادخواست و پیگیری مؤثر پرونده همراه شما باشند.
سخن پایانی
شکایت از شهرداری اگر به درستی و از مجرای قانونی انجام شود، می‌تواند منجر به احقاق حق، توقف تخلف یا حتی برخورد با متخلفان شود.
سازمان بازرسی کل کشور، دیوان عدالت اداری، فرمانداری و دادستانی همگی مراجع قانونی هستند که در صورت بروز تخلف یا تضییع حق، می‌توانند وارد عمل شوند.
پیشنهاد می‌شود پیش از هرگونه اقدام، با آقای رسول خیابانی، وکیل متخصص در دعاوی شهری و اداری مشورت کرده و مدارک خود را به‌طور کامل آماده نمایید.
پرسش های متداول
چگونه از شهرداری به سازمان بازرسی کل کشور شکایت کنیم؟
به سایت bazresi.ir مراجعه و شکایت خود را در سامانه مربوطه ثبت کنید.
شکایت از شهرداری به دیوان عدالت اداری درباره چه موضوعاتی است؟
ابطال مصوبات غیرقانونی، اعتراض به عوارض و صدور یا عدم صدور پروانه ساختمان.
مسئولیت شهرداری در لغزندگی معابر چیست؟
شهرداری موظف به پاکسازی معابر است و در صورت خسارت ناشی از ترک وظیفه، مسئول جبران است.
دیدگاه شما